Hoofdstuk vetzuren Flashcards
Chemische structuur vetzuren
vetketen + methylgroep ( CH ) + carboxylgroep ( zuurgroep COOH )
Uit wat bestaat de vetketen ? Wat kenmerkt het vetketen ?
C atoom + H atomen
hydrofoob , vetoplosbaar, niet-polair
Wat betekent polaire stof ?
Polaire stoffen mengen zich gemakkelijk met andere polaire stoffen. wateroplosbaar
Wat betekent niet-polaire stoffen ?
niet - polaire stoffen mengen zich niet gemakkelijk me polaire stoffen, maar wel met niet-polaire stoffen , vetoplosbaar
Uit wat bestaat een zuurgroep ( carboxylgroep )
COOH
Uit wat bestaat een methylgroep ?
CH3
UIt hoeveel c atomen kan een vetketen bestaan ?
4 c atomen = boterzuur tot 22 c atomen DHA (docosahexaeenzuur)
Mierenzuur en azijnzuur zijn ook vetzuren ! Wat is het verschil ?
Ze zijn wateroplosbaar .
1 tot 2 c atomen
Wat betekent onverzadigd vetzuur ?
Een c atoom heeft 4 elektronen die ene binding kunnen aangaan met andere atomen . Als al de c atomen met 4 H atomen gebonden zijn dan is dat een verzadigd vet, als er c atomen slechts gebonden zijn met 1 H atoom en 2 c atomen dan is er een elektron vrij van een c atoom , dat maakt het vetzuur meer reageerbaar met andere atomen .
Met wat reageren onverzadigde vetzuren met hun vrij elektron van een c atoom het liefste ?
Met waterstof ( H) , zuurstof (O) , hydrofiel (OH) en sulfydil ( SH)
Welke soorten onverzadigde vetzuren kennen we rekening houdend met het aantal dubbele bindingen ?
mono ( 1)
poly of meervoudig ( 2+) ,
superonverzadigd ( 5-6)
Hoe komen oliën voor in de natuur ?
vetzuren met 2 of meer dubbele bindingen , maar steeds een enkele binding tussen de dubbele bindingen
Wat is een methyleengroep ?
CH2
Wat is een geconjugeerd vetzuur ?
dit zijn de vetzuren waar de dubbele bindingen afgewisseld worden met enkele bindingen
Wat is cis configuratie ?
Dit zijn de natuurlijke vetzuren . Hier liggen de H atomen van de c atomen met dubbele binding aan dezelfde kant van de keten. Zo trekken de H atomen elkaar aan en vormt er een knik in de vetketen
Wat is trans configuratie ?
De h atomen van de dubbele binding liggen aan tegenovergestelde kant . Hierdoor trekt de vetketen zich recht . Dit is onnatuurlijk en wijzigt de ftie van het vetzuur . He t onverzadigd vet gedraagt zich als een verzadigd vet
Wat zijn transvetzuren ?
geharde plantaardige olien
gehydrogeneerd plantaardige olie
Wat betekent gehydrogeneerd ?
De omzetting van een onverzadigd vet naar een verzadigd vet door toevoeging van waterstof
Wat veroorzaken transvetten ?
hart en vaatziekten
verlaagd testosteron
verlaagde detoxificatie lever
verstoring werking cellen
Som de verzadigde vetzuren op !
boterzuur of byruvaat caprinezuur of decaanzuur caprylzuur of octaanzuur laurinezuur myristinezuur Palmitinezuur steartinezuur archidezuur
Geef de mono onverzadigde vetzuren ?
palmitoleinezuur
oleinezuur (oliezuur)
Essentiele vetzuren ?
linolzuur
alfa linoleenzuur
Geef de meervoudige onverzadigde vetzuren ? ( omega 6 )
linolzuur ( LA)
gamma linoleenzuur ( GLA)
dihomo gamma linoleenzuur ( DGLA)
archidonzuur (AA)
Geef de omega 3 vetzuren
alfa linoleen zuur ( ALA)
stearidonzuur
eicosapentaeenzuur (EPA)
docosahexaeenzuur (DHA)
Welke voedingsmiddelen bevatten verzadigde vetten ?
stearinezuur ( rund, schaap, varken, cacao en sheaboter )
boterzuur (boter , aangemaakt in darmbacterien uit vezels)
palmitinezuur ( kokosolie, palmolie, palmpitolie )
archidezuur ( pinda)
Welke voedingsmiddelen bevatten mono onverzadigde vetzuren ?
omega 7 : palmitoleinezuur ( duindoornolie )
omega 9 : oleinezuur ( olijven, amandelen, avocado , cashew, macadamia, pecannoten, boter , dierlijk vet
Welke voedingsmiddelen bevatten MOV ( omega 6) ?
linolzuur ( plantaardige oliën , noten, zaden, pitten )
gamma linoleenzuur ( GLA) (teunisbloemolie , borage olie , zwarte bessenzaadolie)
dihomo gamma linoleenzuur ( DGLA) (moedermelk)
archidonzuur (AA) 5vlees , melk, kaas , eieren )
Welke voedingsmiddelen bevatten omega 3 vetzuren ?
-alfa linoleenzuur (ALA) (vlaszaad , perilla olie, walnoten, waterkers, hennepzaad, chiazaad, sojabonen, donkergroene bladgroenten , algen ) -stearidonzuur ( SDA) (zwarte bessenzaad ) - eicosapentaeenzuur (EPA) - docosahexaeenzuur (DHA) ( schaaldieren, vis , algen )
Welke zijn de MOV ?
De omega 6 vetzuren linolzuur gammalinoleenzuur dihomo gamma linoleenzuur archidonzuur
Welke zijn de superonverzadigde vetzuren ?
EPA en DHA
Welke zijn de mono onverzadigde vetzuren ?
omega 7 en omega 9
palmitoleinezuur , oleinezuur
Wat is een belangrijke ftie van linolzuur ?
essentieel vetzuur + nodig bij aanmaak van andere vetzuren
Wat is belangrijke ftie van GLA?
- Komt nauwelijks in voeding voor
- wordt gevormd uit linolzuur
- co factoren zijn magnesium, vitamine B6, niacine, zink, selenium, vitamine C, vitamine E
- enzym delta-6-desaturase is noodzakelijk om GLA te vormen
- remt ontstekingen, allergie, auto immuniteit
- nodig voor het maken van prostaglandine A1
Wat zijn de fties van archidonzuur ?
- activeert ontstekingsfactoren
- spiergroei
- activeert ontstekingen in de hersenen
Wanneer maken we te veel archidonzuur aan ?
- bij te hoge inname linilzuur
- bij ontbreken delta - 6 desaturase enzym
- bij ontbreken vit B6 die zorgt voor aanmaak DGLA uit GLA . Bij tekort wordt er eerder archidonzuur aangemaakt
Waarom is de aanmaak van prostaglandine E1 en E3 belangrijk vanuit linolzuur en alfa linoleenzuur ?
Prostaglandines E1 en E3 zorgen voor :
- remming ontstekingen
- remming ongecontroleerde celdeling
- voorkomen bloedklonters
- voorkomen allergie en auto immuniteit
- verhoogt immuniteit
- verbetert hersenfuncties
- verlaagt cholesterol
- verwijd bloedvaten
- vermindert pijn
Wat zijn de belangrijke fties van omega 3?
- zorgen dat prostaglandines E1 en E3 worden aangemaakt
- dit zorgt voor :
- remming ontstekingen
- remmen allergie, auto immuniteit
- verbeteren immuniteit
- verwijden bloedvaten
- verlagen cholesterol
- voorkomen bloedklonters
- verbeteren hersenfuncties
- vermindert pijn
- belangrijk voor genexpressie
- remming ongecontroleerde celdeling
Wat zijn de belangrijke fties van de essentiële vetzuren ?
linolzuur en alfa linoleenzuur aanmaak vetzuren verbranding voedingstoffen transport en aanmaak zuurstof bij tekort aan glucose > oxidatie tot energie ALA > aanmaak EPA en DHA LA > aanmaak GLA en DGLA met eindproduct prostaglandine E1 en E3