Hoofdstuk : koolhydraten Flashcards
Uit wat zijn koolhydraten samengesteld ?
sachariden
Wat bedoelen we met suikers ?
koolhydraten
Wat bedoelen we met suiker ?
rietsuiker, sucrose, sacharose
Wat bedoelt men met gluco en glyco ?
glucose ( suiker) / glyco ( koolhydraten )
Uit wat zijn sacahriden opgebouwd ?
koolstof, H2O en zuurstof / C6H12O6
Som de enkelvoudig KH op !
glucose, fructose, galactose, ribose
Som de disachariden op !
glucose - glucose = maltose
glucose - fructose = sucrose
glucose - galactose = lactose
Som de oligosachariden op !
galacto - oligosacharide (melk) raffinose ( bonen) stachyose ( bonen) verbascose ( peulvruchten) ajugose ( peulvruchten) kestose ( uien) melizitose ( honingblauw)
Geef de 4 hoofd oligosachariden !
galacto oligosachariden ( GOS)
fructo oligosachariden ( FOS)
maltodextrines
fructanen
Welke zijn de polysachariden ?
de zetmelen
Hoe worden Koolhydraten in de spijsvertering afgebroken ?
KH > glucose >
- als energie bron voor spieren
- als reserve in de vorm van glycogeen in de lever en spieren
- bij te veel : als reserve in de vorm van vet in vetcellen
Wat is de hoofd functie van KH ?
glucose = levering van energie ( hersenen, beweging) glycogeen = reserve energie vezels = verwijderen van afvalstoffen glucanen = voor botten, gewrichten, kraakbeen glycosiden = vele functies
Wat ervaar je bij gebrek aan Kh ?
vermoeidheid, slechte uithouding, slecht mentaal functioneren, gebrek concentratie
Som ALLE monosachariden op !
glucose, fructose, ribose, galactose, mannose, xylose, arabinose
Is dextrose een fructose of glucose ?
Dextrose is D-glucose of druivensuiker
Wat is levulose ?
vruchtensuiker ( fructose)
Wat is moutsuiker ?
Maltose ( glucose - glucose )
Wat is melksuiker ?
lactose ( glucose - galactose )
Wat is sacharose ?
sucrose ( rietsuiker ) ( glucose - fructose ) ( tafelsuiker)
Wat zijn maltodextrines ? Som ze op !
oligosachariden
granensiroop , maissiroop, aardappelzetmeel
Geef de verschillende galacto oligosachariden !
- raffinose (bonen)
- stachyose ( bonen)
- verbascose ( peulvruchten)
Geef de fructo oligoschariden !
- wateroplosbare vezels
- oligofructose
- FOS
Wat zijn fructanen ?
oligosachariden
prebiotica, wateroplosbare vezels
vb inuline
welke zijn de polysachariden ?
- glycogeen
- zetmeel
- vezels ( cellulose , hemicellulose, lignine, pectine, gommen, beta- glucanen )
Wat zijn enkelvoudige geraffineerde KH ?
Dit zijn monosachariden , waarvan alle goede zaken weggehaald zijn , zoals de vezels en nutriënten. Worden zeer snel in het bloed opgenomen en verhoogd insuline
wat zijn samengestelde geraffineerde KH?
Dit zijn de koolhydraten gevormd uit meer dan twee sachariden en waarvan ook al het goed weggehaald is . Er blijft een wit leeg product achter . Bv witte tarwebloem . Worden ook zeer snel in het bloed opgenomen en zorgt voor verhoogde insuline
Welke zijn de beste KH om te eten ?
De samengestelde ongeraffineerde koolhydraten
Wat betekent downregulatie bij te veel suiker eten ?
Telkens als er KH gegeten worden , dan komt er extra glucose in het bloed. Dan maakt het lichaam insuline aan. Als er te veel suiker is in het bloed , en er is al te veel suiker opgenomen in de cellen, dan gaan de receptoren van de cellen geen suiker meer willen ontvangen . Insuline brengt de suiker in de cellen via de receptoren van de cel; De receptoren weigeren dit ( dus niet meer gevoelig ) . Hierdoor blijft de suiker in het bloed hoog en gaat het lichaam extra insuline aan maken . Totdat de pancreas overbelast is en geen insuline aanmaak ontregelt = diabetes
Welke risico’s loop je als je te vaak te veel suiker in het bloed hebt, of te hoge aanmaak van insuline ?
kans op diabetes, beroerte, kanker, overgewicht, endometriose, PMS, menopauzekalchten, rimpels, veroudering, verhoogde vatbaarheid infecties,
Waar kijk je het beste naar als je KH eet ? Welke eet je het beste ?
De KH die samengesteld zijn en niet geraffineerd , ook de combinatie met wat je ze eet is van belang ( bv met veel vezels, micronutriënten, vetten , eiwitten )
Wat is het verschil tussen GI en GL ?
GI = snelheid van opname van suiker
GL = aantal koolhydraten per porie in het voedingsmiddel
BV wortelen hebben hoge GI maar een lage GL omdat er weinig KH aanwezig zijn in wortelen
Hoe wordt fructose opgenomen en verwerkt in het lichaam ?
fructose > lever > glucose, glycogeen , melkzuur
Bij te veel glycogeen > wordt fructose opgeslagen in de vorm van triglyceriden in het bloed
Waarom is fructose niet interessant voor sporters ?
fructose dient niet als brandstof voor de spieren
Wat zijn de voordelen van fructose ?
geen tussenkomst van insuline
geen verhoging bloedsuikerspiegel
geen overbelasting pancreas
Is sucrose een enkelvoudige suiker ?
neen, het is een disacharide
Is sucrose een geraffineerde suiker ?
ja , uit suikerbiet
Wat is bruine suiker ?
geraffineerde rietsuiker waar karamel of melasse aan toegevoegd is voor de bruine kleur
Is rietsuiker een ongeraffineerde suiker ?
neen
Wat is glucosesiroop ?
vloeibare geraffineerde maisstroop
Wat is druivensuiker ?
glucose in vloeibare vorm
Geef enkele gevolgen van te veel suiker ?
overgewicht, diabetes, kanker, hart en vaatziekten, verstoorde darmflora, veroudering, verslaving,
Wat zijn gevolgen van te veel fructose ?
Bloedvetten ( triclyceriden ) , overgewicht , leververvetting , glucose intolerantie , jicht , nierschade , zenuwschade
Uit wat wordt fructose geraffineerd ?
cichorei, mais
Is fructose een natuurlijke suiker ?
Ja,
Wat zijn voordelen van fructose ?
geen invloed op de bloedsuikerspiegel en insuline wordt niet verhoogd , geen overbelasting pancreas, en geeft geen hyp of hyperglycemie
Hoeveel gr fructose kunnen we gemiddeld per dag omzetten ?
8 gr
Hoe gebeurd de omzetting van fructose ?
fructose > fructosekinase > fructose 1 fosfaat ( F1F) > fructose + aldolase > dihydroxy aceton fosfaat ( DHAP ) > lactaat en glucose
Welke invloed heeft te veel aan fructose op de cel ?
doet cellen opzwellen :
bij te veel fructose en te weinig fructosekinase vormt er zich te veel sorbitol in de cellen. Sorbitol geraak echter niet door de celwand. de cel gaat water aantrekken om de osmotische druk te handhaven
Tot welke schade kan het opzwellen van cellen door te veel aan sorbitol leiden ?
schade aan de :
ogen ( retinopathie)
nieren ( nefropathie)
zenuwen ( neuropathie)
Wat is fructose intolerantie ? Hoe manifesteert zich dat ?
Door winderigheid, opgeblazen gevoel , constipatie, diarree , buikpijn
Fructose wordt opgenomen in de dunne darm . Dit kan echter maar met kleine hoeveelheden. te veel gaat naar de dikke darm , en wordt door de bacteriën gefermenteerd > geeft de klachten
ze zouden het beter fructose malabsorptie noemen
Welke lactobacille helpt het meest bij lekkende darm ?
lactobacillus rhamnosus
Wat zijn de voordelen van maltodextrines
snelle suiker , goed voor sport voeding
Wat zijn de gevolgen bij te veel maltodextrines ?
uitputting bijnieren
verhoogd bloedvet
tandbederf
Wat is FOS en fructanen ?
FOS = fructo oligosachariden
fructanen = oligosachariden
prebiotica
komen voor in aardpeer, asperges, schorseneren , cichorei, ui, artisjokken
Voor wat is FOS en fructanen voeding ?
Voor de darmbacteriën , deze verteren ze tot korteketenvetzuren ( boterzuur, propionzuur, melkzuur, = zeer gezond voor darmflora, slijmvlies en wand
Wat zijn GOS ?
galacto oligosachariden : prebiotica
Wat is FOODMAP dieet ? Wat is beter te doen bij darmklachten ?
Hier gaan ze de klachten van winderigheid, opgeblazen gevoel, voedsel intolerantie tegengaan door de FOS en GOS weg te halen uit het dieet
Beter is de darmflora en darmwand herstellen door prebiotica ( FOS , GOS) in combinatie met enzymen en probiotica en mineralen en vitamines , minderen van dierlijke eiwitten en verhogen van plantaardige voeding
Wat zijn zetmelen ?
polysachariden
Waarin zitten vooral zetmelen ?
groenten , granen, noten, pitten, zaden , peulvruchten , aardappelen
Wat is de koolstofkringloop ?
zonne energie + H2O + CO2 > plant > glucose + O2 > mens eet dit op > H2O + CO2 + ATP > mens ademt H2O en CO2 uit > + zonne energie > plant > glucose >
Wat is glycogeen ?
Glycogeen is de opslagvorm van glucose . Het is ee, polysacharide.
Hoe wordt glycogeen gemaakt en gebruikt ?
Door glycogenese . We eten KH > glucose > insuline > cellen > glycogeen als energiereserve in de lever en de spieren > overtollige glucose wordt opgeslagen in de vorm van vet in de vetcellen
Zou ons lichaam zonder het eten van KH energie kunnen leveren ? Wat is de reden dat we KH dienen te eten ?
ja , we kunnen ook energie maken uit vetten en eiwitten
vezels en de micronutriënten
Wat is het metabool effect van KH ? Metabool syndroom ?
Als we te veel enkelvoudige en geraffineerde samengestelde koolhydraten eten , en te weinig bewegen , dan geraken onze reserve depots in de lever en de spieren vol met glycogeen. Dan gaat het lichaam de te veel aan glucose omzetten in abdominaal vet en triglyceriden in het bloed. Dit heeft dan weer een verhoogd kans op ziekten .
Is er een verschil tussen het eten van gemalen en ongemalen volle graan producten ?
ja ! De gemalen graan producten verhogen sterk de bloedsuikerspiegel > insuline verhoging > vetopslag
De KH uit de ongemalen graan producten worden veel langzamer opgenomen > minder hoog insuline gehalte
Wat is glycogenese ?
Is het proces waar glycogeen gevormd wordt uit glucose
Worden vezels door enzymen verteerd ?
neen
Hoe worden vezels dan verwerkt in onze darmen ?
Door fermentatie door bacteriën in de dikke darm. Hier komen belangrijke stoffen vrij zoals butyraat , propionzuur … korteketenvetzuren
Er zijn ook vezels die niet gefermenteerd worden , en het lichaam dus onbewerkt verlaten via de stoelgang
De fermentatie van vezels in de darmen worden beïnvloed door ?
leefstijl
bio individualiteit
Wat zijn vezels ?
Dit zijn de niet-verteerbare koolhydraten. Ze komen voor in de vorm van oligo-sachariden en pylysachariden
Welke soorten vezels zijn er ?
De oplosbare en de onoplosbare
fermenteerbare en niet-fermenteerbare
lange en korte keten
levert fermentatie van vezels in de dikke darm onze cellen energie ?
ja, een klein beetje
welke korteketenvetzuren worden vrijgemaakt bij fermentatie van vezels in onze dikke darm ? Wat is hun ftie ?
buryvaat en acetaat > leveren energie aan de cellen en zorgen voor de kwaliteit van onze darmwand
Welke zijn de niet-fermenteerbare vezels , Ze zorgen dus vooral voor een goede balaststof ?
resistent zetmel, lignine; cellulose, hemicellulose
Geef een synoniem voor niet-fermenteerbare vezels !
Onoplosbare vezels !
welke zijn de fermenteerbare vezels ?
De oplosbare vezels , prebiotica
In welke voeding vind je oplosbare vezels ( fermenteerbare vezels ) ?
Je vindt oplosbare vezels in groente, fruit, aardappelen, peulvruchten, haver, gerst, sojabonen, gommen en zeewieren. De stoffen b-glucanen en pectine zijn oplosbare vezels in haver, gerst en fruit die het cholesterolgehalte in je bloed kunnen verlagen.
Wat doen oplosbare vezels met je stoelgang ?
Deze worden gefermenteerd door de bacterieen in de dikke darm en zorgen zo voor gezonde korteketenvetzuren
Ook zorgen ze voor een slijmerige , soepeler substantie , Dit zorgt voor een goede doorstroom van de stoelgang .
Welke vezels raad je aan bij constipatie ?
De oplosbare vezels , ze zorgen voor een soepelere stoelgang en betere doorstroom !
Wat doen onoplosbare vezels !
Deze worden niet gefermenteerd
Ze bevorderen ook het kneedwerk , hierdoor geraakt de darm sneller leeg .
Voor welke mensen voelen de onoplosbare vezels irritant ?
Mensen met prikkeldarm syndroom kunnen de onoplosbare vezels als irritant ervaren omdat deze de peristaltiek van de darmen nog eens extra bevorderen
Welke vezels raad je aan aan iemand met prikkelbare darm ?
De oplosbare vezels . De onoplosbare vezels ( niet fermenteerbare ) zorgen voor beter kneedwerk. En dat kan extra irriterend werken voor de darmen bij mensen met PDS
Zit in haver oplosbare of onoplosbare vezels ?
oplosbare vezels
Zouden vezels uit haver kunnen helpen bij constipatie ? Welke vezels uit welke voedingsmiddelen nog ?
ja, want deze vezels zorgen voor een slijmerigere stoelgang en een vlottere doorstroom van de stoelgang.
Ook de onoplosbare vezels zijn goed Deze vezels komen voor in volkoren meel, tarwezemelen, noten, bonen en groenten, zoals bloemkool, sperziebonen en aardappelen, zijn goede bronnen van onoplosbare vezels. ze verhogen het volume en de doorgang van stoelgang
welke vezel kunt ge best eten bij een luie darm ?
onoplosbare ( niet fermenteerbare ) : deze vezels zorgen voor een beter kneedwerk ( peristaltiek)
Wat zijn goed bronnen van onoplosbare vezels ?
volle granen en zemelen , Deze vezels komen voor in volkoren meel, tarwezemelen, noten, bonen en groenten, zoals bloemkool, sperziebonen en aardappelen, zijn goede bronnen van onoplosbare vezels.
Wat zijn goede bronnen voor oplosbare vezels ?
Oplosbare vezels komen voor in haver, erwten, bonen, appels, citrusvruchten, wortels, gerst en psyllium.
kort en bondig : oplosbare vezels = hoofdkwaliteit / onoplosbare vezels = hoofdkwaliteit
oplosbaar = prebiotica = fermenteerbaar = buryvaat en acetaat + cholesterolverlagend + maakt stoelgang soepel onoplosbaar = niet fermenteerbaar = ballaststof = volume stoelgang , vlottere beweging en kneedwerk van de darmen
Welke vezels zijn irritant voor prikkelbare darm syndroom ?
gluten bevattende vezels uit tarwe
onoplosbare vezels
Som alle vezels op ! ( chemische benamingen )
- onoplosbare cellulose ( celwand planten) hemicellulose lignine ( celwand planten ) pectine ( appels en citrusvruchten ) gom oplosbare vezels beta glucanen FOS fructanen GOS resistent zetmeel
Wat zijn de gunstige effecten van vezels op onze gezondheid ?
- houden bloedsuiker stabieler
- verlagen cholesterol
- verlagen kans op diabetes
- verlagen kans op darmkanker
- zorgen voor een vlotte gezonde stoelgang
- zorgen voor een gezonde darmflora en darmwand
- zorgen voor buryvaat en acetaat , de belangrijke korteketenvetzuren voor een gezonde darmbehoud
- preventief tegen aambeien
eliminatie toxische stoffen uit darmen - verlaagt kans op hart en vaatziekten
Wat is de kracht van boterzuur ( butyraat) ?
- behoud gezonde darmflora en darmwand
- voeding voor de goede bacteriën in onze darmen
- remt groei darmkankercellen
- herstel darmslijmvlies
- voorkomt ontstekingsreacties in de darmen
- natuurlijke vorm van antiobiotica
- moduleert en activeert immuuncellen
- verhoogt opname nutriënten in de darmen
- verhoogt aanmaak detoxificatie enzymen
- verhoogt aanmaak glutathion en GABA )
- verhoogt vetverbanding
- stimuleert regeneratie van zenuwcellen
- goed voor hartplasiciteit
