Hoofdstuk 6: Diagnostiek

Question 1

Uit welke stappen bestaat de klinische cyclus van hulpverlening?

Answer 1

-Eerste signalen van leerproblemen
-Aanmelding en intake
-Hypothesevorming
-Onderzoek (integratief beeld)
-Behandeling

Question 2

Wie merken meestal de eerste signalen van leerproblemen op?

Answer 2

-Ouders
-School

Question 3

Hoe merken ouders de eerste signalen van leerproblemen op en wat kunnen ze hier best mee doen?

Answer 3

-Signalen kunnen heel divers zijn: niet graag naar school, problemen met huiswerk, zwak ivm anderen, wisselende resultaten, probleemgedrag dat in vakantie verdwijnt
-Info relevant en dient ernstig genomen te worden
-Moeilijk ernst in te schatten
-Beter te vroeg dan te laat

Question 4

Hoe merkt de school de eerste signalen van leerproblemen op en wat kunnen ze hier best mee doen?

Answer 4

-Systematisch werk maken van vroegtijdig signaleren problemen via leerlingsvolgsysteem: signaleren en analyseren en remediëren
-Regelmatige informatie-uitwisselingen met ouders
-Attent voor signalen van leerlingen zelf
-Regelmatig overleg met collega’s
-Aanleggen informatie over schoolloopbaan
-Coördinatie garanderen

Question 5

Hoe gebeurt het signaleren van problemen via het leerlingvolgsysteem op school?

Answer 5

-Inhoud: concreet toetsingsinstrumentarium, registratiesysteem voor vorderingen, normen voor beoordeling vorderingen
-Functies: in hoeverre onderwijsdoelen bereikt, interindividuele vorderingen, intra-individuele vorderingen, afstemming leerstof, aanwijzingen voor (orthodidactische) aanpassingen, relatief sterke en zwakke kanten leerling

Question 6

Hoe gebeurt het analyseren en remediëren van problemen via het leerlingvolgsysteem op school?

Answer 6

-Foutenclassificatie: op klasniveau of individueel niveau
-Kwalitatieve analyse: hypothesevorming en -toetsing

Question 7

Uit welke stappen bestaat de aanmelding en intake?

Answer 7

-Aanmelding
-Analyse klacht
-Analyse hulpvraag

Question 8

Waaruit zijn aandachtspunten bij de aanmelding?

Answer 8

-Wie meldt aan, wie heeft probleem, wat is probleem
-Probeer vraag concreet te krijgen
-Niet voor kar laten spannen
-Alle hypothesen openhouden
-Personen met probleem laten aanmelden

Question 9

Welk onderscheid wordt gemaakt bij hypothesevorming?

Answer 9

-Kindprobleem: leerprobleem, gedragsprobleem, ontwikkelingsprobleem
-Opvoeder-/leerkrachtprobleem
-Primair pedagogisch interactieprobleem

Question 10

Waaruit bestaat het onderzoek?

Answer 10

-Identificatie en classificatie leerproblemen
-Verklaringsgerichte diagnostiek leerstoornissen
-Handelingsgerichte diagnostiek leerproblemen

Question 11

Uit welke onderdelen bestaat de identificatie en classificatie van leerproblemen?

Answer 11

-Identificatie leerproblemen
-Classificatie van leerproblemen
-Classificerende diagnostiek leerstoornissen

Question 12

Wat is de identificatie van leerproblemen?

Answer 12

-Leerproblemen: problemen bij leren cognitieve schoolse vaardigheden
-Operationalisering: niet bereiken vooropgestelde doelen
-Instrumentarium: didactische evaluaties, signaleringstoetsen van leerlingvolgsysteem

Question 13

Welke classificaties van leerproblemen zijn er in eerste instantie?

Answer 13

-Primaire leerproblemen of leerstoornissen
-Secundaire leerproblemen

Question 14

Hoe gebeurt de classificerende diagnostiek van leerstoornissen?

Answer 14

-Niveaubepaling (ernstige achterstand)
-Keuze toets
-Keuze normgroep en afgeleide scores
-Probleemgeschiedenis
-Achterstandscriterium
-Hardnekkigheidscriterium
-Exclusiviteitscriterium

Question 15

Wat is verklaringsgerichte diagnostiek?

Answer 15

-Komen problemen overeen met verklaringstheorieën?
-Sprake van familiale erfelijkheid?
-Nut: bijkomende evidentie voor classificerende diagnostiek voor grijze zone, kan handelingsgerichte handvaten bieden

Question 16

Uit welke onderdelen bestaat handelingsgerichte diagnostiek van leerproblemen?

Answer 16

-Analyse op taakniveau
-Analyse op pedagogisch niveau
-Analyse op psychologisch niveau
-Analyse op fysiek niveau

Question 17

Wat is de analyse van taakniveau?

Answer 17

-Onderdeel handelingsgerichte diagnostiek leerproblemen
-Verzamelen diverse taakproducten
-Ordening van fouten
-Analyse van fouten: strategie-analyse obv interactief-compensatoire modellen, taakspecifieke voorkennis, deelvaardigheden

Question 18

Wat is de analyse op pedagogisch niveau?

Answer 18

-Onderdeel handelingsgerichte diagnostiek leerproblemen
-Pedagogische vraag kind: aandacht/hulp grenzen/sancties, onderwijsbelemmeringen
-Pedagogisch aanbod: opvoedingsaanbod school, opvoedingsaanbod thuis, gehanteerde instructiemethoden

Question 19

Wat is de analyse op psychologisch niveau?

Answer 19

-Onderdeel handelingsgerichte diagnostiek leerproblemen
-Indien aangewezen obv hypothesevorming, belemmerende en bevorderende factoren
-Cognitief: intelligentie, taalvaardigheid, metacognitieve vaardigheden, neuropsychologische functies
-Emotioneel: zelfbeeld, motivatie, attributies, faalangst

Question 20

Wat is de analyse op fysiek niveau?

Answer 20

-Onderdeel handelingsgerichte diagnostiek leerproblemen
-Medisch-neurologisch en/of genetisch onderzoek indien aangewezen obv hypothesevorming

Question 21

Waaruit bestaat het integratief beeld van diagnostiek van leerproblemen?

Answer 21

-Taakniveau
-Pedagogisch niveau
-Psychologisch en fysiek niveau

Question 22

Wat is het taakniveau binnen het integratief beeld van diagnostiek van leerproblemen?

Answer 22

-Ernst en duur achterstand
-Problematische aspecten in leerstof obv foutenanalyse
-Gehanteerde strategieën bij die aspecten: keuze, gebruik, hiaten
-Eventuele tekorten bij deelvaardigheden

Question 23

Wat is het pedagogisch niveau binnen het integratief beeld van diagnostiek van leerproblemen?

Answer 23

-Synthese pedagogische vraag
-Synthese pedagogisch aanbod (school, gezin)

Question 24

Wat is het psychologisch en fysiek niveau binnen het integratief beeld van diagnostiek en leerproblemen?

Answer 24

-Bevorderende en belemmerende factoren waarmee rekening houden bij behandeling
-Indicaties voor onrechtstreeks ondersteunende maatregelen
-Indicaties voor comorbide stoornissen

Question 25

Wat is het M-decreet?

Answer 25

-Zorg voor leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften is de gezamenlijke verantwoordelijkheid van de school en het CLB
-Verschillende fasen als zorgcontinuüm

Question 26

Wat zijn de verschillende fasen van het zorgcontinuüm volgens het M-decreet?

Answer 26

-Fase 0: brede basiszorg
-Fase 1: verhoogde zorg
-Fase 2: uitbreiding zorg
-Fase 3: IAC

Question 27

Wat is brede basiszorg?

Answer 27

-Fase 0 zorgcontinuüm
-Organisatie zorgbeleid en gelijkekansenbeleid
-Vorming en ondersteuning schoolteam
-Inschrijving- en onthaalbeleid
-Zorgzaam handelen in klas
-Opvolgen alle leerlingen
-Betrekken alle leerlingen
-Samenwerken met ouders

Question 28

Wat is verhoogde zorg?

Answer 28

-Fase 1 zorgcontinuüm
-Onderwijs- en ondersteuningsbehoeften in kaart brengen
-Handelingsgericht
-Belang brede informatieverzameling
-Aandacht voor perspectief alle betrokkenen
-Taakgerichte remediëring
-REDICODIS-maatregelen

Question 29

Wat is uitbreiding zorg?

Answer 29

-Fase 2 zorgcontinuüm
-Hypothesetoetsend
-Onderkennende, verklarende of indicerende onderzoeksvragen
-Diagnostisch onderzoek
-Integratief beeld: formuleren van doelen
-CLB formuleert aanbevelingen