Hoofdstuk 3 - Sociale cognitie

Question 1

Om te begrijpen hoe mensen over hun sociale wereld denken en hoe correct hun indrukken zijn, moeten we onderscheid maken tussen twee typen sociale cognitie. Welke zijn dat?

Answer 1

1. Automatische sociale cognitie
2. Gecontroleerde sociale cognitie

Question 2

Wat is automatisch denken?

Answer 2

Denken dat onbewust , onopzettelijk, onwillekeurig en zonder inspanning geschiedt.

Question 3

Wat zijn schema’s?

Answer 3

Mentale structuren die mensen gebruiken om hun kennis over de sociale wereld te organiseren rond thema’s of objecten. Deze structuren hebben invloed op de informatie die mensen opmerken, waarover ze nadenken en die ze zich herinneren.

(Schema’s komen ook voor bij Ontwikkelingspsychologie als onderdeel van de cognitieve ontwikkelingstheorie van Piaget)

Question 4

Wat zijn scripts?

Answer 4

Schema’s over specifieke gebeurtenissen, oftewel een beschrijving van hoe zo’n gebeurtenis gewoonlijk verloopt.

Question 5

Hoe werkt de ziekte van Korsakov in verband met schema’s?

Answer 5

Mensen verliezen het vermogen om nieuwe herinneringen te vormen en moeten iedere situatie benaderen alsof ze die voor het eerst meemaken. Het vormen van nieuwe schema’s en het organiseren van informatie of inpassen in schema’s of scripts lukt niet meer.

Question 6

Wanneer zijn schema’s erg belangrijk?

Answer 6

Op het moment dat we geconfronteerd worden met informatie die op verschillende manieren geinterpreteerd kan worden. Op dat moment gebruiken we schema’s om de lege plekken in te vullen.

Question 7

Wat wordt bedoeld met toegankelijkheid in het kader van schema’s?

Answer 7

Mate waarin schema’s en concepten zich op de voorgrond van ons bewustzijn bevinden waardoor het waarschijnlijker is dat we ze gebruiken bij onze oordelen over de sociale wereld?

Question 8

Wat voor soorten toegankelijkheid zijn er in het kader van schema’s?

Answer 8

Blijvende toegankelijkheid door eerdere ervaringen
Tijdelijke toegankelijkheid

Question 9

Op welke manieren wordt de tijdelijke toegankelijkheid van bepaalde schema’s vergroot?

Answer 9

1. Relatie tot het doel dat we op dat moment hebben, bijv. tentamen maken
2. Door recente ervaringen (priming)

Question 10

Wat is priming?

Answer 10

Het proces waarbij recente ervaringen de toegankelijkheid van een schema, kenmerk of concept verhogen

Question 11

Wat is er nodig om een gedachte als primer te laten fungeren?

Answer 11

De gedachte moet toegankelijk zijn door een recente ervaring, en hij moet toepasselijk zijn, dus gerelateerd aan het onderwerp of persoon op dat moment.
De persoon moet ontvankelijk zijn voor het onderwerp van de priming

Question 12

Wat is het perseveratie-effect? Wat is een verklaring hiervoor?

Answer 12

Opvattingen van mensen over zichzelf en de sociale wereld houden aan, ondanks bewijzen van het tegendeel.
Opgehaalde herinneringen over waarom iets is zoals we denken dat het is, liggen dan vers in het geheugen en beinvloeden onze denkbeelden, zelfs als we informatie krijgen die het tegendeel bewijst.

Question 13

Wat is het bestraffingseffect? Wat is een verklaring hiervoor? En wat zijn de limitaties?

Answer 13

Positieve opvattingen over de sociale wereld waarvan bewezen wordt dat ze onjuist zijn, kunnen omslaan naar zeer negatieve opvattingen.
Mensen overschatten mogelijk in hoeverre hun opvatting op grond van de nieuwe informatie moet worden bijgesteld.
Dit werkt alleen voor positieve opvattingen en niet voor negatieve opvattingen.

Question 14

Wat is een selffulfilling prophecy?

Answer 14

Situatie waarbij mensen (1) een verwachting hebben over hoe iemand is, die (2) van invloed is op de manier waarop ze zich tegenover die persoon gedragen, waardoor (3) die persoon zich consistent met deze verwachtingen gaat gedragen, zodat (4) hun verwachtingen uitkomen.

Question 15

Wat is het pygmalion effect?

Answer 15

Een positieve selffulfilling prophecy: als er positieve verwachtingen aan mensen gesteld worden, gaan ze beter presteren.

Question 16

Een andere manier van automatisch denken naast priming is het automatisch nastreven van doelen. Hoe werkt dat?

Answer 16

Onbewust heb je allerlei doelen, bijv. goede resultaten halen voor je tentamens, een goed mens zijn, anderen helpen. Deze doelen leiden onbewust hoe we beslissingen nemen. Echter, als deze doelen clashen, onbewust, dan is het vaak het doel dat het meest op de voorgrond zit (bijv. door priming) waar we voor kiezen.

Question 17

Wat is het Zeigarnik effect?

Answer 17

Het fenomeen dat niet voltooide doelen het automatisch denken blijven beheersen - bijv. als obers een bestelling opnemen onthouden ze die tot deze voltooid is en daarna vergeten ze deze weer.

Question 18

Hoe werkt het als je een belangrijke beslissing moet nemen en wat is de beste manier om dit te doen?

Answer 18

Belangrijke beslissingen benaderen we over het algemeen langzaam en weloverwogen. Echter, het blijkt dat bewust denken alleen superieur is wanneer er een duidelijke reeks regels gevolgd moet worden. Wanneer er veel complexe informatie geintegreerd moet worden, blijkt uit onderzoek, dat het beste werkt om eerst bewust na te denken, jezelf vervolgens af te leiden en dan je onderbewuste de keus te laten maken. Het werkt zelfs nog beter om er een nachtje over te slapen.

Question 19

Op welke manier gebruiken mensen metaforen om ambiguiteit te reduceren? Geef een paar voorbeelden

Answer 19

Mensen lijken hun oordeel/beslissingen aan te passen als ze informatie tegenkomen die een metafoor triggert. Bijv. als iemand een koude drank vasthoudt, zal deze persoon iemand anders minder vriendelijk vinden, dan als iemand een warme drank vasthoudt. Koud wordt geassocieerd met kil en warm met vriendelijk. Zo zijn er nog meer voorbeelden met zwart/witte patronen waardoor mensen meer extreme standpunten innemen, als iemand iets zwaars vasthoudt vs iets lichts zullen ze een belang zwaarder wegen vs lichter wegen. In een schone ruikende kamer zul je een vreemde eerder vertrouwen dan in een geurloze kamer.

Question 20

Wat zijn heuristieken en hoe en wanneer gebruiken we ze?

Answer 20

Heuristieken zijn mentale aannames die mensen gebruiken om snel en efficient te kunnen oordelen.
We gebruiken ze als er geen schema’s bij de hand is of er teveel schema’s zijn.
Heuristieken zijn functioneel en praktisch maar kunnen ook foute oordelen opleveren doordat ze niet geschikt zijn voor de situatie of we ze verkeerd gebruiken.

Question 21

Wat is de beschikbaarheidsheuristiek?

Answer 21

Mentale aanname waarbij mensen een oordeel baseren op het gemak waarmee ze zich iets voor de geest kunnen halen

Question 22

Wat is de representativiteitsheuristiek?

Answer 22

Mentale aanname waarbij mensen iets classificeren op grond van de mate waarin het lijkt op een karakteristiek geval

Question 23

Wat is informatie over de basisfrequentie?

Answer 23

Informatie over de regelmaat waarmee leden van verschillende categorieën in de populatie voorkomen.

Question 24

Als we een oordeel vormen, geven we dan vaak de voorkeur aan de representativiteitsheuristiek of aan informatie over de basisfrequentie?

Answer 24

Uit onderzoek is gebleken dat we eerder de representativiteitsheuristiek gebruiken dan informatie over de basisfrequentie en dat dit vaak tot verkeerde antwoorden leidt.

Question 25

Wat is de anker- en correctieheuristiek?

Answer 25

Mentale aanname waarbij mensen een getal of waarde als beginpunt gebruiken en vervolgens onvoldoende op dit ankerpunt corrigeren

Question 26

Hoe kunnen ankerwaarden ons beinvloeden?

Answer 26

1. Als we het beginpunt bepalen, halen we op selectieve wijze informatie uit ons geheugen die daarmee in overeenstemming is
2. Als we corrigeren vanuit een ankerwaarde doen we dat niet voldoende
3. Ankerwaarde vormt een primer die ertoe leidt dat bij mensen getallen of maten opkomen die erop lijken.

Question 27

Wat zijn verschillende vormen van automatisch denken?

Answer 27

1. Schema’s
2. Automatisch doelen nastreven
3. Automatisch beslissen
4. Heuristiek
5. Automatisch denken op basis van metaforen

Question 28

Wat is een analytische denkstijl?

Answer 28

Manier van denken waarbij mensen zich richten op de kenmerken van objecten zonder aandacht te schenken aan de context; deze manier van denken is gebruikelijk in de westerse wereld.

Question 29

Wat is een hollistische denkstijl?

Answer 29

Manier van denken waarbij mensen zich richten op het geheel met name de wijze waarop objecten zich tot elkaar verhouden; deze manier van denken is gebruikelijk in Oost-aziatische culturen

Question 30

Hoe ontstaan mogelijk de verschillen tussen holistisch en analytisch denken?

Answer 30

1. Door de filosofische tradities (focus op verbondenheid/relaties vs focus op verschijnselen los van de context)
2. Door de omgeving

Question 31

Wat is gecontroleerd denken?

Answer 31

Denken dat bewust, opzettelijk en uit vrije wil plaatsvindt en dat inspanning vereist.

Question 32

Waarom is het belangrijk om te denken dat vrije wil bestaat?

Answer 32

Omdat mensen dan eerder geneigd zijn om moreel gedrag te vertonen, omdat ze het gevoel hebben dit zelf te kiezen.

Question 33

Leg uit wat de connectie tussen gecontroleerd denken en vrij wil is?

Answer 33

Veel van ons gedrag wordt ws gestuurd door ons onbewuste en zelfs als we denken dat we een bewuste actie uitvoeren, zou het kunnen dat een onbewuste gedachte deze eerst heeft veroorzaakt. Echter, ik denk dat je dan altijd nog kunt kiezen wat je daarmee doet. Je bent onbewust geprimed en je hebt een bewuste gedachte, maar je kunt dan alsnog kiezen om geen ijs uit de koelkast te gaan halen.

Question 34

Wat is tegenfeitelijk denken?

Answer 34

Een aspect van het verleden op mentaal niveau veranderen zodat je je kunt voorstellen hoe het had kunnen zijn.
Vorm van gecontroleerd denken.

Question 35

Wat zijn voor en nadelen van tegenfeitelijk denken?

Answer 35

Voordelen - je kunt ervan leren voor toekomstige situaties
Nadelen - je wordt er negatiever van

Question 36

In hoeverre wijkt tegenfeitelijk denken af van de definitie van gecontroleerd denken?

Answer 36

Het is niet altijd opzettelijk of vrijwillig.

Question 37

Wat is gedachtenonderdrukking? Hoe werkt het?

Answer 37

Poging om alle gedachten over iets wat we zo snel mogelijk willen vergeten, te vermijden.
Het automatische deel van het systeem, het monitoringsproces, zoekt naar bewijzen dat de ongewenste gedachte op het punt staat om in te breken. Dan komt het gecontroleerde deel van het systeem in, het operatingproces, in actie, door jezelf af te leiden.

Question 38

Wat gebeurt er met gedachtenonderdrukking als iemand moe of afgeleid is?

Answer 38

Het onbewuste deel blijft de gedachte, maar het bewuste deel controleert de gedachte niet. Hierdoor ontstaat hypertoegankelijkheid waarin de ongewenste gedachte met grote regelmaat de kop opsteekt.

Question 39

Wat is de barriere van overdreven zelfvertrouwen?

Answer 39

Gegeven dat mensen gewoonlijk teveel vertrouwen op de nauwkeurigheid van hun eigen oordelen.

Question 40

Hoe kun je mensen leren om betere gevolgtrekkingen te maken?

Answer 40

Door mensen iets bescheidener te maken over hun redenatievermogen
Door mensen te onderwijzen in statistiek en methodologie