Hoofdstuk 3

Question 1

Waar zitten de meeste neuronen?

Answer 1

Cerebrale cortex

Question 2

Aantal neutronen en gliacellen cerebrale cortex

Answer 2

16 miljard neuronen
61 miljard gliacellen

82% hersengewicht

Question 3

Percentage hersengewicht cerebrale cortex en cerebellum

Answer 3

Cerebrale cortex 82%
Cerebellum 10%

Question 4

3 onderdelen neuronen

Answer 4

1. Dendrieten - veel - verzamelen van info van andere neuroten (input)
2. Cellichaam (Soma) - 1 - integreren/verwerken van info
3. Axon - 1 - info versturen (output); vertakkingen aan het einde

Question 5

Richting van informatie verwerking

Answer 5

Dendrieten - cellichaam - axon
Boven naar beneden

Question 6

3 soorten neuronen

Answer 6

1. Sensorische neuronen
2. Interneuronen
3. Motorische neuronen

Question 7

Sensorische neuronen

Answer 7

• input (afferent)
• brengen info naar centrale zenuwstelsel
• lange dendriet/ korte axon
• dendrieten + cellichaam BUITEN CZS
• axon BINNEN CZS

Question 8

Interneuronen

Answer 8

• associatie
• associëren sensorische en motorische activiteit in CZS
• korte dendriet/ korte axon
• dendriet + cellichaam + axon BINNEN CZS

Question 9

Motorische neuronen

Answer 9

• output (efferent)
• zenden signalen van brein en ruggenmerg naar de spieren
• korte dendriet/ lange axon
• dendriet + cellichaam BINNEN CZS
• axon BUITEN CZS

Question 10

Gliacellen

Answer 10

Ondersteunen neuronen bij info verwerking door:
• fysieke steun, bescherming
• voedingsstoffen (doorgeven aan neuronen)
• verhogen van geleiding
• lijmen letterlijk neuronen aan elkaar

! Zijn niet zelf betrokken bij info verwerking !

Question 11

5 type Gliacellen met eigenschappen en functie

Answer 11

1. Ependymcellen:
   Klein, eivormig; scheidt hersenvocht af (CSF)
2. Astrocyten
   Stervormig, symmetrisch; voedings- en ondersteuningsfunctie
3. Microgliacellen
   Klein, mesodermaal afgeleid; defensieve functie
4. Oligendrogliacellen
   Assymetrisch; vormt myeline rond axonen in hersenen en ruggenmerg
5. Schwann cellen
   Assymetrisch; wikkelt zich rond perifere zenuwen om myeline te vormen

Question 12

Ependymcellen

Answer 12

Gliacellen
• functie = productie cerebrospinale vloeistof (CSV)
• vloeistof die tussen subarchoide ruimte, ruggenmerg en hersenholten
• kan leiden tot waterhoofd bij baby’s omdat de stof zich ophoopt

Question 13

Astricyten

Answer 13

Gliacellen
• functie = vormen nauwe verbindingen tussen bloedvaten en neuronen > bloedhersenbarrière = alleen nodige voedingsstoffen door laten en niet verkeerde afvalstoffen

• zorgen voor structurele ondersteuning van het CZS (steiger cellen)
• transporteren voedingsstoffen en andere chemische stoffen tussen bloedvaten en neuronen
• bloedtoevoer verhogen
• stimuleren herstel van beschadigd hersenweefsel

Question 14

Microgliacellen

Answer 14

Gliacellen
• ontstaan in het bloed als onderdeel van het immuunsysteem en migreren daarna naar het CZS
• identificeren lichaamsvreemd weefsel en vallen dit aan
• heeft te maken met alzheimer

Question 15

Oligodendrogliacellen en schwann cellen

Answer 15

Gliacellen
• myelineren axonen van neuronen = isoleren axonen
• myeline is dat vettige laagje om neuronen (wit)
• verbeteren geleiding van axonen > verhogen snelheid en efficiëntie van neurale transmitters
• oligon… kunnen meerdere axonen myeliniseren, schwann cellen maar 1

Question 16

Verschil schwann cellen en oligodendrogliacellen

Answer 16

Schwann cellen in het perifere zenuwstelsel stimuleren aangroei van axonen na beschadiging (ze kunnen worden gerepareerd)

Okligodendrogliacellen kunnen dit in CZS niet

Question 17

Interne structuur cel

Answer 17

• celmembraan = membraan om de cel
• nucleus = celkern, bevat chromosomen
• nucleair membraan = membraan om celkern
• endoplastmatisch reticulum = verzameld eiwitten
• golgy lichamen = verpakt eiwitten en voorziet ze van “adres en postzegel”
• microtubuli = vormen van transportnetwerk “snelweg”

Question 18

Celmembraan

Answer 18

Scheidt intracellulaire van de extracellulaire vloeistof.

Alleen kleine (ongeladen) moleculen kunnen dmv passief (zonder energie) transport het celmembraan passeren

Question 19

Celmembraan is semipermeabel

Answer 19

= alleen specifieke moleculen kunnen passeren. Dit kan via:

• kanaal; laat specifieke ionen door
• poort; laat specifieke ionen door als de poort open is (afhankelijk van welk molecuul eraan bindt)
• pomp; actief transport > gebruikt energie en pompt specifieke ionen de cel in en andere uit

Question 20

Celkern (nucleus)

Answer 20

Wordt omvat door nucleair membraan
Celmembraan lost wel op, nucleair membraan niet omdat deze bestaat uit eiwitten.

Binnen de celkern bevinden chromosomen

Question 21

DNA

Answer 21

Opgebouwd uit chemische bouwstenen die uit 3 onderdelen bestaat:

1. Fosfaat
2. Pentose (suiker)
3. Een van deze groepen:
   > Adenine (A)
   > Cystosine (C)
   > Guanine (G)
   > Thymine (T)

Question 22

Chromosomen

Answer 22

Nucleus van elke menselijke cel bevat 23 chromosomen paren = totaal 46

Paar 1-22 = autosomen (gematchde paren) > bepalen fysieke kenmerken en gedragsfuncties

Paar 23 = geslachtschromosoom X en Y
XX (vrouw) of XY (man)

Als je bij het 23e paar 3 chromosomen hebt (1 te veel) dan heb je down

Question 23

Genen

Answer 23

Een gen is een segment van een DNA streng
Elk chromosoom bevat duizenden genen

Allelen = overeenkomstige genen binnen een chromosomen paar

Question 24

Wat zijn basen

Answer 24

A, T, C, G

Question 25

De basis van gedrag

Answer 25

Basen > aminozuren > peptiden > eiwitten > cellen > gedrag

Question 26

Eitwitsynthese

Answer 26

1. DNA zit op chromosomen
2. Wordt ontwonden
3. Op dat stukje zit gen
4. Daarop zit sequenties van basenparen
5. Transcriptie van DNA naar mRNA
6. Verlaat celkern naar ER
7. Andere eiwitten die pikken aminozuren op die vrij rondzweven in de cel
8. Sequenties bepalen welke + volgorde van aminozuren die aan elkaar worden ontkoppeld = translatie
9. Eiwitten

Question 27

Wat zijn (poly)peptiden

Answer 27

Ketens van aminozuren

Question 28

Wat zijn eiwitten

Answer 28

Lange peptideketens met specifieke vorm