Hiofdstuk 6

Question 1

Route van toediening: enteraal

Answer 1

= via spijsverteringssysteem (langzaam)

• oraal - mond
• rectaal - rectum (zwakke base)
• gastrisch - maag (zwakke zuren)
• Buccaal/ sublabiaal - tussen lip en tandvlees
• sublinguaal - onder de tong (hydrofiel)

Question 2

Route van toediening: parenteraal

Answer 2

= niet via spijsvertering (sneller)

• subcutaan - onder huid
• intramusculair - spier (vaccinatie)
• intraveneus - ader (hydrofiel)
• inhalatie - longen
• transdermaal - door de huis (pleisters)
• spinaal of intracraniaal - ruggenmerg of hersenen

Question 3

Bloed-hersenbarrière

Answer 3

Nauwe verbindingen tussen haarvaten en neuronen in de hersenen

• kleine ongeladen moleculen kunnen er door
• aminozuren, glucose en vetten gaan via actief transportsysteem naar hersenen
• grote geladen moleculen kunnen er NIET doorgeen

Question 4

3 gebieden zonder bloed-hersenbarrière

Answer 4

1. Hypofyse = afgifte van hormonen door hypofyse aan bloed wordt deels beïnvloed door andere hormonen die via bloed de hypofyse bereiken (goed in contact met bloedbaan)
2. Area postrema (in medulla) = detecteert toxische substantie die braakleggen opwekken
3. Pijnappelklier = moduleert dag/nacht ritme onder invloed van normen die via het bloed worden afgegeven

Question 5

Tolerantie (Habituatie aan een bepaalde stof.
3 soorten

Answer 5

= afname van een reactie op een stof na herhaaldelijke blootstelling

1. Metabole tolerantie = verhoging van afbraakenzymen (om bv alcohol al te breken)
2. Cellulaire tolerantie = neurale plasticiteit
3. Aangeleerde tolerantie = coping mechanisme

Question 6

Effecten van farmaca op synapsen

Answer 6

• agonist = stof die het effect van een neurotransmitter verhoogd of nabootst

• antagonist = stof die het effect van een neurotransmitter tegenwerkt

Question 7

Psycholeptica

Answer 7

Stoffen die het psychologisch functioneren inhiberen

• sedativa, hypnotica, werken als GABA
• anxiolytica verhogen bindingstijd
• werken op GABA receptor = inhiberend
• er komt meer CI binnen - hyperpolarisatie
• werken als agonisten
• gebruiken bij anesthesie en behandeling van angst/ epilepsie

Question 8

Psychoanaleptica

Answer 8

Stoffen die het psychologisch functioneren stimuleren
• antidepressiva

Question 9

Psychodysleptica

Answer 9

Stoffen die het psychologisch functioneren desorganiseren

Question 10

3 soorten antipsychotica - psychoanaleptica

Answer 10

1. Monoamine oxidase (MAO) remmers - inhiberen afbraak van serotonine (activerend). Meer SE in synaptische spleet
2. TCA’s - inhiberen heropname van SE. SE blijft langer in synaptische spleet
3. SSRIs - inhiberen heropname van SE meer selectief. SE blijft langer in synaptische spleet

Question 11

3 vormen stimulantia - psychoanaleptica

Answer 11

1. Cocaïne - dopamine agonist (DA activerend - blokkeren heropname van dopamine
   > bevorderen symptomen van schizofrenie
2. Amfetamine - NE en DA agonist - stimuleren afgifte en blokkeren heropname van NE en DA
   > bevorderen symptomen van schizofrenie
3. Andere (ritalin, crystal meth, MDMA) - stimuleren de psychologische functies

Question 12

3 theorieën over anders gedrag bij drugs

Answer 12

1. Disinhibitie theorie
2. Behavioral myopia
3. Aangeleerd gedrag

Question 13

Disinhibitie theorie

Answer 13

Bij alcohol drinken wordt frontale cortex onderdrukt, alcohol beïnvloed beoordelingsvermogen en maken van beslissingen, maar laat instinctieve gedragingen intact en worden zelfs versterkt

Question 14

Behavioral myopia

Answer 14

Neiging van mensen aan drugs om alleen te reageren op acute en prominente prikkels, terwijl minder actief prikkels en gevolgen van hun acties worden genegeerd

Question 15

Aangeleerd gedrag

Answer 15

Gedrag tijdens drugsgebruik is deels aangeleerd en context afhankelijk; cultuur bepaald hoe jij je gedraagt in een bepaalde context

Question 16

Wat maakt iemand verslaafd?

Answer 16

“Wanting-and-liking theorie”

• met herhaaldelijk gebruik van drugs neemt de drang om het gebruik toe (wanting), maar het genot dat wordt verwacht neemt af (liking)

Question 17

Hormonen

Answer 17

• chemische boodschappers
• worden geproduceerd door hormoonklieren en niet gemaakt uit voedingsstoffen of gemaakt in cellichamen
• afgegeven in de bloedbaan en vervolgens door lichaam verdeeld en ergens anders in lichaam effect hebben > HIËRARCHISCH SYSTEEM

Question 18

Chemische classificatie hormonen

Answer 18

1. Steroïde hormonen
   > bv testosteron, cortisolwaarden
   > gesynthetiseerd uit cholesterol in klieren
   > binnen aan steroïde receptoren op celmembraan of in cel
   > kunnen transcriptie van DNA direct beïnvloeden
2. Peptide hormonen
   > bv insuline, groeihormoon
   > synthese door transcriptie + translatie DNA
   > binden aan metabotrope receptoren
   > kunnen fysiologie van de cel en transcriptie DNA indirect beïnvloeden

Question 19

Functionele classificatie van hormonen

Answer 19

1. Homeostatische hormonen
   > houden interne metabolische processen in stand
   > analogie
   >bv insuline (houdt glucose constant)
2. Geslachtshormonen
   > testosteron, estrogeen, progesteron
   > reguleren reproductieve functies en induceren gendereffecten op ontwikkeling hersenen
3. Glucocorticoïden
   > bv cortisol
   > afgegeven in reactie op stressor

Question 20

Glucocorticoïden en stress

Answer 20

1. Snelle respons - sympathisch
   > hypothalamus - zenuwimpuls
   > ruggenmerg - acetylcholine
   > bijniermerg - adrenaline
2. Langzaam respons - parasympatisch
   > hypothalamus - CRH
   > hypofyse - ACTG
   > bloedbaan
   > bijnierschors
   > cortisol - zorgt voor aan springen juiste functie

Question 21

Snelle respons Glucocorticoïden stappen

Answer 21

1. In de vecht of vlucht reactie stuurt de hypothalamus een neurale boodschap door het ruggenmerg
2. Het sympathische deel van het autonome zenuwstelsel wordt geactiveerd om de medulla van de bijnier te stimuleren
3. Het bijniermerg geeft epinefrine af in de bloedsomloop
4. Epinefrine activeert de lichaamscellen, endocriene klieren en de hersenen

Question 22

Langzame respons Glucocorticoïden en stress

Answer 22

1. In de hersenen geeft de hypothalamus CRH af in de hypofyse
2. De hypofyse geeft ACTG af dat inwerkt op de cortex van de bijnier
3. De adrenale cortex geeft cortisol af in de bloedsomloop
4. Cortisol activeert de lichaamscellen, endocriene klieren en hersenen

Question 23

Acetylcholine synaps tussen motorneuronen en spieren

Answer 23

• ACh agonist exciteert > spant spiervezels aan
• ACh antagonist inhibeert > ontspant spiervezels

Question 24

Psycholeptica - antipsychotica

Answer 24

• werken op dopamine receptoren - antagonisten
• minder bindingsplaatsen beschikbaar
• minder effect van dopamine
• gebruik bij behandeling van positieve symptomen van schizofrenie

Question 25

Psychodysleptica - narcotische analgetica

Answer 25

• opium
• codeïne en morfine
• heroïne
• sterk verslavend, werkt op meerdere neurotransmitters en receptoren

Question 26

Psychodysleptica - hallucinogenen

Answer 26

• veranderen sensorische perceptie en cognitie
• kunnen hallucinaties produceren
• niet-specifieke versterkers, beïnvloed door intentie
• mescaline, psilocybine (paddo’s), LSD > serotine agonisten
• anandamide (THC) werken als neuronodulater: I hinderen afgifte van glutamaat en GABA. Dempen zowel excitatie als inhibitie