Hoofdstuk 15

Question 1

Welke drie staten zijn er bij mensen te onderscheiden rondom slaap?

Answer 1

1. Waak
2. REM slaap
3. non-REM slaap

Question 2

Hoe is REM slaap fysiologisch en gedragsmatig te onderscheiden van waaktoestand?

Answer 2

Bij REM slaap is het brein even actief als tijdens een waaktoestand, en men is lastig wakker te maken. Deze slaap wordt gecontroleerd door de hersenstam. Sensorische input wordt op een perifeer niveau geblokkeerd en motorische activatie is onmogelijk. De pons, amygdala, hippocampus, anterior cingulate en het visuele systeem zijn erg actief. De dorsolaterale prefrontale cortex is minder actief dan tijdens waak. Wanneer men wakker wordt tijdens REM slaap, worden complexe, lange en bizarre dromen herinnerd.

Question 3

Hoe is non-REM slaap fysiologische en gedragsmatig te onderscheiden van waak en REM slaap?

Answer 3

Bij non-REM slaap is het brein even actief als tijdens de waak staat, maar dan in de vorm van langzaam golvende EEG-activiteit. Men is makkelijk wakker te krijgen dan tijdens REM slaap. Sensorische input wordt op thalamocorticaal niveau geblokkeerd. Wanneer men wakker wordt tijdens non-REM slaap, worden dromen niet herinnerd.

Question 4

Wat zijn de drie soorten bizarheden van dromen volgens Revonsuo?

Answer 4

1. Incongruentie
2. Discontinuïteit
3. Onzekerheid

Question 5

De drie bizarheden van dromen zijn mislukkingen van drie soorten bindingen, welke?

Answer 5

1. Feature binding
2. Contextuele binding
3. Binding over tijd

Question 6

Wat is Maury zijn theorie over dromen (1861)?

Answer 6

Dromen bestaan niet en worden verzonnen op het moment dat we wakker worden.

Question 7

Wat is Dennett’s cassette theorie?

Answer 7

Deze theorie stelt dat het brein een opslag heeft van mogelijke dromen die tijdens de slaap worden afgespeeld. Hierbij zijn er geen echte dromen, maar slechts selecties neppe dromen. Deze selecties worden vooraf aan de REM slaap samengesteld.

Question 8

Wat is Blackmore zijn retro-selectie of backwards weaving theorie?

Answer 8

Tijdens REM slaap vinden er veel processen tegelijkertijd plaats die niet binnen of buiten het bewustzijn vallen. Als men ontwaakt wordt er automatische een verhaal samengesteld uit overgebleven, verwarrende herinneringen van die nacht. De tijd van ontwaken bepaalt wat wordt herinnerd en wat iemand beweert te hebben gedroomd (dromen zijn hier dus geen bewuste ervaring).

Question 9

Hoe noemde Maury hallucinaties die plaatsvinden tijdens het slapen?

Answer 9

hypnagogische hallucinaties

Question 10

Hoe noemde Maury hallucinaties die plaatsvinden als je wakker bent?

Answer 10

hypnopompe hallucinaties

Question 11

Wat is een lucide droom?

Answer 11

Tijdens een lucide droom ben je jezelf ervan bewust dat je aan het dromen bent tijdens je droom.

Question 12

Wat is valse waak?

Answer 12

Tijdens valse waak wordt je wakker in je droom.

Question 13

Wat zijn metchorische ervaringen?

Answer 13

Ervaringen waarbij de hele omgeving als hallucinatie wordt ervaren (is te doorbreken door jezelf te knijpen).

Question 14

Wat is een buitengewoonlijke menselijke ervaring (EHE)?

Answer 14

Ervaringen waarbij je jezelf opeens anders voelt dan normaal.

• psychische visies
• hypnose
• lucide dromen
• extreme religieuze en mystieke ervaringen

Question 15

Wat zijn de manieren om de oorzaak van een buitengewoonlijke menselijke ervaring (EHE) te verklaren?

Answer 15

1. Bovennatuurlijke respons; het paranormale, het bovennatuurlijke of God
2. Onverschillige respons; EHE’s zien als hersenstaten en pathologische condities
3. Naturalistische respons; EHE’s zien als iets normaals dat onderzocht kan worden

Question 16

Noem twee voorbeelden van een EHE (buitengewoonlijk menselijke ervaring).

Answer 16

1. Out-of-body ervaringen

2. Bijna-dood ervaringen

Question 17

Wat is een out-of-body experience (OBE)?

Answer 17

Hierbij ziet iemand de wereld vanuit een andere locatie dan het eigen lichaam.

Question 18

Wat is een parasomatische OBE?

Answer 18

Hierbij ervaart men zichzelf in een tweede fysiek lichaam.

Question 19

Wat is een asomatische OBE?

Answer 19

Hierbij ervaart men alleen een ander punt van bewustzijn.

Question 20

Wat is de dualistische theorie t.o.v. OBE?

Answer 20

Ze stellen dat de geest het lichaam verlaat om zich alvast voor te bereiden op het loslaten van het lichaam bij overlijden, of dat we en overgang maken van ons fysieke lichaam naar ons ‘astrale’ lichaam.

Question 21

Wat is de paranormale theorie t.o.v. OBE?

Answer 21

Ze stellen dat OBE’s extra sensorische ervaringen zijn in combinatie met verbeeldingen waarbij het lichaam niet wordt verlaten.

Question 22

Wat is de psychoanalytische theorie t.o.v. OBE?

Answer 22

Ze beschrijven OBE’s als het dramatiseren van angst voor de dood, als regressie van het ego of als het herbeleven van een geboortetrauma.

Question 23

Wat is de psychologische theorie t.o.v. OBE?

Answer 23

Ze stellen dat OBE’s zijn ontstaan als sensorische input en lichaamsbeeld verstoord zijn. Als respons op deze verstoring probeert het cognitieve systeem een nieuw lichaamsbeeld te vormen op basis van herinneringen en verbeelding. Hierdoor wordt het lichaam, net als met dromen vanaf een andere positie waargenomen.

Question 24

Wat is de neurowetenschappelijke theorie t.o.v. OBE?

Answer 24

Ze stellen dat OBE’s vanuit het fysieke brein wordt veroorzaakt. Door behandelmethoden op epilepsie patiënten uit te testen kwam met erachter dat activatie van de rechter temporaal lob leidt tot OBE’s. In dit hersengebied wordt het lichaamsbeeld gevormd.

Question 25

Wat is een bijna-dood ervaring (NDE)?

Answer 25

In bijna alle culturen hetzelfde, men ziet tunnels, wit of goud licht, visies, hun levensloop en ervaart OBE, positieve emoties en een keuze om terug te keren.

Question 26

Wat is de dualistische benadering t.o.v. een NDE?

Answer 26

‘Afterlife hypothese’ is een dualistische benadering die stelt dat bij bijna-dood ervaringen de ziel het lichaam bijna verlaat

Question 27

NDE en hersenactiviteit

Answer 27

Een NDE is niet mogelijk zonder hersenactiviteit, dus er is geen bewijs voor leven na de dood (in overeenkomst met materialisme)

Question 28

Wat is de ‘stervende brein hypothese’?

Answer 28

Dit is een naturalistische benadering die NDE’s het beste verklaren. Extreme stress, angst en zuurstoftekort veroorzaken corticale disinhibitie en ongecontroleerde hersenactiviteit:
- Tunnels en lichten ontstaan door inhibitie (grotere activatie) van visuele cortex

• Stimulatie van temporaal lob veroorzaakt een overzicht van iemands levensloop
• Positieve emoties ontstaan door een toename van het pijnstillende hormoon endorfine