Hoofdstuk 11 Flashcards
Wat is ontwikkelingspsychologie?
de studie van veranderingen die optreden in de capaciteiten en disposities van mensen naarmate ze ouder worden.
Wat zijn de drie fasen van prenatale ontwikkeling?
- de zygotische (of germinale)
- embryonale
- foetale fase
Wat is de zygotische (of germinale) fase? ( 4 dingen)
- Sperma voegt zich bij de eicel en combineert 23 nucleaire genen van de moeder met 23 van de vader
- Zygote begint reis naar baarmoeder
- Deelt zich vele malen en implanteert in de baarmoederwand
- duurt ongeveer 2 weken
Side note: Mensen zijn, net als alle zoogdieren, een seksueel voortplantende soort, die het samenvoegen van mannelijk sperma met een vrouwelijk ei nodig heeft om een nieuw leven te beginnen. Vrouwen laten doorgaans elke maand één eicel (eicel) vrij uit een van hun eierstokken, terwijl mannen ongeveer 250 miljoen zaadcellen bij elke ejaculatie vrijgeven (Baker & Bellis, 2007). Slechts één van deze vele miljoenen spermacellen zal de eicel impregneren, en dit zal gebeuren in de eileider, die de eierstokken met de baarmoeder of baarmoeder verbindt.
Hoeveel procent van de zygoten overleeft de eerste fase niet en hoeveel gaan verloren in een latere fasen?
40% en maar liefst 1/3 gaat in een latere fasen verloren door spontane abortussen, ook wel miskramen genoemd
Wat is de Embryonale fase? ( 4 dingen)
- Ontwikkeling van belangrijkste orgaansystemen
- Voeding uit de bloedbaan via de navelstreng, via de placenta.
- De placenta wisselt ook zuurstof, antilichamen en afvalstoffen uit tussen de moeder en het embryo.
- Loopt van de 3de tot ongeveer de 8ste week
Wat is de foetus fase? (5 dingen)
- Groei en verfijning van organen en lichaamsstructuur
- 3 maanden is de foetus ongeveer 2,5 cm en een halve ons.
- bij geboorte 20 cm en 7,5 pond
- Hoofd groter neemt af en lichaam maakt inhaalslag
- loopt vanaf 9 weken tot geboorte (38 weken)
Wat is cephalocaudale ontwikkeling?
verandering in verhoudingen, waarbij de ontwikkeling hoofdzakelijk van top tot teen verloopt
- het hoofd van een baby ongeveer 20% van zijn lichaam
- het hoofd van een volwassene slechts ongeveer 12% van het lichaam
Wat gebeurt er allemaal in fase 3, de foetus fase?
- alle organen gevormd, hoewel ze niet goed functioneren, en staan ze in dezelfde verhouding tot elkaar als bij een voldragen pasgeborene, alleen kleiner
- rond de 9de week begint de uitwendige genitaliën, maar is bij de 12de volledig gevormd.
- in week 8 begint het al te bewegen, maar neemt met de 12de toe.
- 4de of 5de maand kan je ze echt voelen bewegen.
- 6de maand reageren ze op hartslag en geluiden (incl. taal)
Side note: Ontwikkeling van inwendige organen verloopt snel tijdens de embryonale fase. De ontwikkeling tijdens de foetale fase omvat meestal het vergroten van de omvang en het perfectioneren van het functioneren van organen.
Wat zijn effecten van teratogenen?
Externe agentia, zoals medicijnen en bestraling, die schadelijke effecten kunnen hebben op een zich ontwikkelend embryo of foetus.
Welke 2 soorten effecten van (schade) ervaringen van embryo’s n foetussen zijn er?
- de effecten van teratogenen
2. omgevingsfactoren die schade veroorzaken tijdens de prenatale ontwikkeling
Wanneer is het ongeboren kind het meest vatbaar voor de effecten van teratogenen en waarom?
Tijdens de 3de en 8ste week, wanneer de orgaanontwikkeling het snelst gaat.
Als een orgaan zoals de nier of handen of voeten eenmaal is ontwikkeld, heeft blootstelling aan een potentieel teratogeen weinig of geen effect op de toekomstige ontwikkeling.
Wat is zuinige fenotypen
kinderen die meer vet opsloegen dan kinderen van wie de prenatale voeding voedzamer was.
Wat vertonen kinderen die prenataal werden blootgesteld aan hoge niveaus van stresshormonen?
angst, temperamentproblemen, impulsiviteit, verminderde uitvoerende functies, verminderde aandacht, hogere agressie en het nemen van risico’s
Wat is de tijd van de snelste ontwikkelingsveranderingen na de geboorte?
de eerste 18 tot 24 maanden, na de geboorte.
Wanneer gebeurt lichamelijke groei? (lengte curve)
de lichaamsgroei relatief snel gaat tijdens de kindertijd en de voorschoolse jaren, geleidelijker wordt in de kindertijd en versnelt in de adolescentie.
Hoe groeien hersenen?
snel in de eerste 5 of 6 jaar en benaderen het volwassen niveau tegen de leeftijd van 10.
Hoe ontwikkeld het lymfoïde systeem, dat de thymus en lymfeklieren omvat?
ontwikkelt zich snel vroeg in het leven, overtreft de volwassen afmetingen ruimschoots rond de leeftijd van 12, en neemt net zo snel af tijdens de adolescentie.
Hoe ontwikkelen de reproductieve ontwikkeling zich?
de veranderingen die optreden bij het begin van de puberteit
Meisjes begint dit ongeveer een jaar eerder dan bij jongens.
Wat is de puberteit?
Periode in het leven waarin kinderen volwassen worden en fysieke kenmerken bereiken, inclusief seksuele rijpheid.
duurt doorgaans 4 of 5 jaar
Hoe ziet de puberteit van vrouwen eruit? (5 dingen)
- stijging oestrogenen en progesteron
- borstontwikkeling 11 jaar
- eerste menstruatie (menarche genoemd) rond 13 jaar
- de puberale groeispurt rond 12 jaar (skelet volledig 14/15 jaar)
- levensvatbare eieren vaak 15/16 jaar
Wat is een menarche?
De eerste menstruatie
de gemiddelde leeftijd van de menarche in recente historische tijden aanzienlijk afgenomen. Deze trend wordt over het algemeen toegeschreven aan betere voeding,inderdaad, meisjes met overgewicht bereiken tegenwoordig eerder de menarche dan andere meisjes, en voeding kan in verband worden gebracht met andere tekenen van eerdere puberteit.
Hoe ziet de puberteit van mannen eruit? (8 dingen)
- Stijging androgenen, vooral testosteron.
- het reproductievermogen
- de testikels omvang wordt groter 11/12 jaar
- de puberale groeispurt rond 13 jaar
- De penis omvang wordt groter vanaf 13 jaar
- hun eerste nachtelijke emissie op 14-jarige leeftijd
- ontwikkelen gezichtshaar tussen de leeftijd van 15 en 16 jaar
- de mannelijke stem begint rond 13 jaar (15 jaar is dit klaar)
Wat noemde William James (1890/1950) één grote bloeiende, zoemende verwarring
Het moment dat een baby uit de baarmoeder komt, wordt hij of zij geconfronteerd met een wereld van beelden, geluiden en andere sensaties.
Wat is habituation (gewenning)
wanneer een stimuli niet meer zo interessant wordt.
Wat is dishabituatie? (niet-gewenning)
als het oude wordt vervangen door een nieuw patroon, vergroten baby’s onmiddellijk hun kijktijd
Wat gebeurt er tussen de 2de en 6de maand
- 2de maand, beginnen met omgeving te willen beheersen
- 3de/ 4de maand alles in de mond doen
- 5de/6de maand onderzoeken van objecten
Wat houdt ‘gaze following’ in dat begint vanaf de tweede helft van het eerste levensjaar?
dat wil zeggen, ze kijken naar de ogen van een persoon in de buurt en bewegen hun eigen ogen om te kijken waar die persoon naar kijkt.
Het volgen van de blik zorgt ervoor dat baby’s aandacht besteden aan die objecten en gebeurtenissen die het belangrijkst zijn voor hun ouders, wat misschien wel de belangrijkste dingen zijn om bij te wonen en over te leren om te overleven binnen hun cultuur.
Onderzoekers hebben ontdekt dat baby’s die de meest betrouwbare blikvolging laten zien, sneller taal leren dan degenen die minder blikvolging vertonen
Wat wordt er met ‘intentional agents’ bedoeld, dat gebeurt in de 2de helft van het eerste levensjaar?
individuen die dingen laten gebeuren en wiens gedrag is ontworpen om een bepaald doel te bereiken
Dit wordt voor het eerst duidelijk gezien rond de leeftijd van 9 maanden wanneer baby’s gedeelde aandacht (ook wel gezamenlijke aandacht genoemd) met een andere persoon
Dit omvat een driezijdige interactie tussen het kind, een andere persoon en een object.
Wat houdt ‘sociaal refereren.’ in, dat baby’s gaan doen las ze zelfstandig gaan kruipen of lopen? (einde eerste jaar)
ze kijken naar de emotionele uitingen van hun verzorgers voor aanwijzingen over het mogelijke gevaar van hun eigen acties
Het proces waarbij baby’s de non-verbale emotionele uitingen van een verzorger gebruiken als aanwijzingen om hun gedrag te sturen.
Wat is objectpermanentie?
Piaget’s term voor het begrip dat een object nog steeds bestaat, zelfs als het uit het zicht is.
begint met ongeveer 5 maanden, Pas na ongeveer 10 tot 12 maanden volledig
Wanneer treedt een dramatische verbetering van het zoekvermogen van baby’s op?
na het leren kruipen
Welke Drie theorieën over de mentale ontwikkeling van kinderen zijn er?
- De theorie van Piaget - die zich richt op de acties van het kind op de fysieke wereld als een drijvende kracht voor cognitieve ontwikkeling.
- De sociaal-culturele theorie van Lev Vygotsky - die zich richt op de interacties van het kind met andere mensen als drijvende kracht.
- Het informatieverwerkingsperspectief - dat de mentale ontwikkeling verklaart in termen van rijpingsveranderingen in basiscomponenten van de geest van het kind.
Wat was Piagets fundamentele idee (de theorie van Piaget, mentale ontwikkeling van kinderen)
dat mentale ontwikkeling voortkomt uit de eigen acties van het kind op de fysieke omgeving.
Volgens Piaget streven kinderen tijdens hun spel en verkenning voortdurend naar wat ze kunnen doen met de verschillende objecten die in hun wereld bestaan. Door op objecten te handelen, ontwikkelen kinderen mentale representaties, schema’s genaamd, die mentale blauwdrukken zijn voor acties.
Wat zijn schema’s, in de theorie van Paiget?
om te verwijzen naar een mentale representatie van een lichamelijke beweging of van iets dat een persoon kan doen met een object of categorie objecten.
De vroegste schema’s zijn volgens Piaget nauw verbonden met specifieke objecten en worden alleen opgeroepen door de onmiddellijke aanwezigheid van een object.
Side note: Zo kan een jong kind een zuigschema hebben dat het meest van toepassing is op tepels, een grijp- en schudschema dat het meest van toepassing is op rammelaars en een lachschema dat het meest van toepassing is op menselijke gezichten. Naarmate kinderen ouder worden, ontwikkelen ze nieuwe, meer verfijnde, meer abstracte schema’s die minder nauw verbonden zijn met de directe omgeving of met feitelijke fysieke acties. Het worden schema’s voor mentale acties.
Piaget zag de groei van schema’s als twee complementaire processen?
- assimilatie
2. accommodatie.
Wat is assimilatie (schema)
In Piagets theorie van cognitieve ontwikkeling, het proces waarbij ervaringen worden opgenomen in de geest of, meer specifiek, in mentale schema’s.
Het toevoegen van een waargenomen handeling aan een bestaande structuur.
Een kind weet bijvoorbeeld dat een fiets een vervoermiddel is. Als het kind ontdekt dat auto’s ook vervoermiddelen zijn, zal hij deze onderbrengen in de structuur van de vervoermiddelen.
Er zijn maar weinig nieuwe prikkels die perfect passen in een bestaand schema, wat vereist Assimilatie meestal?
dat bestaande schema’s enigszins worden uitgebreid of gewijzigd om het nieuwe object of de nieuwe gebeurtenis te accommoderen. (aanpassen)
Wat is accommoderen/accommodatie?
In de theorie van cognitieve ontwikkeling van Piaget is de verandering die optreedt in een bestaand mentaal schema of een reeks schema’s als gevolg van de opname van de ervaring van een nieuwe gebeurtenis of object.
Het schema wordt veranderd door middel van assimilatie.
De structuur vervoermiddelen bevatte eerst alleen de fiets, nu is het kind er door assimilatie achter gekomen dat auto’s ook vervoermiddelen zijn. Hierdoor is zijn structuur uitgebreid.
side note: In de theorie van Piaget zijn de geest en zijn schema’s niet als een bakstenen muur, die alleen maar groter wordt naarmate elke nieuwe steen (eenheid van kennis) wordt toegevoegd; ze lijken meer op een spinnenweb, dat zijn hele vorm enigszins verandert als elke nieuwe draad wordt toegevoegd. Het web past zich aan aan de draad terwijl de draad wordt geassimileerd in het web. De toevoeging van nieuwe informatie aan de geest verandert enigszins de structuur van schema’s die al aanwezig zijn.
Anders gezegd, in de termen van Piaget voelen ze zich het meest aangetrokken tot ervaringen die kunnen worden opgenomen in bestaande schema’s, maar niet te gemakkelijk, zodat accommodatie vereist is.
