HISTEROSKOPIA

Question 1

przeciwwskazania względne do HSK:

Answer 1

• obfite krwawienie z macicy
• ciężkie choroby ogólnoustrojowe

Question 2

przeciwwskazania bezwzględne do HSK:

Answer 2

• podejrzenie lub stwierdzenie żywej, prawidłowo zlokalizowanej ciąży
• aktywna infekcja narządu płciowego, w tym okolice genitalne - wirus opryszczki pospolitej
• rak szyjki macicy

Question 3

jakie media płynne stosujemy w HSK?

Answer 3

• nieelektrolitowe (5% mannitol, 3% sorbitol, 1,5% glicyna)
• elektrolitowe (0,9% roztwór NaCl, roztwór Ringera)

Question 4

jakie media stosujemy w HSK diagnostycznej?

Answer 4

• z wyboru 0,9% NaCl
• poza wyjątkowymi sytuacjami nie zaleca się medium gazowego (CO2)

Question 5

jakie wady ma medium gazowe w HSK?

Answer 5

• ryzyko powstania zatoru gazowego
• większa częstość omdleń wazowagalnych
• nie można wypłukać śluzu i krwi

Question 6

cechy mediów nieelektrolitowych:

Answer 6

• nie przewodzą prądu, stosowane do zabiegów z użyciem elektrod MONOPOLARNYCH
• hipoosmotyczność - przy masywnym przenikaniu do krwiobiegu przewodnienie, hiponatremia, zmniejszona osmolarność osocza –> obrzęk mózgu, a nawet śmierć

Question 7

cechy mediów elektrolitowych:

Answer 7

• przewodzą prąd - nie można używać elektrod monopolarnych, medium z wyboru przy użyciu elektrod BIPOLARNYCH
• zaleta: izotoniczność, mniejsze ryzyko hiponatremii i obniżonej osmolarności osocza

Question 8

kiedy najlepszy czas na wykonanie HSK?

Answer 8

• kobiety miesiączkujące: wczesna faza folikularna
• po menopauzie: dowolnie

Question 9

jak można przygotować szyjkę macicy do HSK?

Answer 9

• HSK operacyjna: 200-400ug mizoprostolu dopochwowo
• HSK diagnostyczna: nie wykazano korzystnego efektu mizoprostolu

Question 10

postępowanie w przypadku stenozy szyjki przy zamiarze wykonania HSK:

Answer 10

rozszerzacze osmotyczne
śródzabiegowa ultrasonografia
technika waginoskopowa
rozszerzenie manualne
histeroskopowa dyssekcja niedrożnego kanału szyjki

Question 11

na czym polega technika no touch HSK?

Answer 11

technika waginoskopowa przy utrudnionym/niemożliwym do założenia wzierników
- wprowadzenie histeroskopu do pochwy i dalej przez kanał szyjki do jamy macicy bez wzierników pochwowych, bez kulociągu na szyjkę macicy

Question 12

w jakich przypadkach proponujemy HSK w warunkach szpitalnych?

Answer 12

• zmiany wewnątrzmaciczne wymagające zaawansowanych procedur operacyjnych
• stenoza/zarośnięcie kanału szyjki macicy
• współtowarzyszące schorzenia zwiększające ryzyko powikłań
• ograniczona ruchomość macicy
• nietolerujące przeprowadzenia zabiegu w znieczuleniu miejscowym

Question 13

jakie metody łagodzenia bólu w HSK ambulatoryjnie?

Answer 13

• przyjazna atmosfera i rozmowa
• mała średnica płaszcza histeroskopu (<4mm)
• opioidowe leki p/bólowe - redukują ból w trakcie i po zabiegu
• nieopioidowe leki p/bólowe: nie wpływają na odczuwanie bólu w trakcie HSK, redukują ból PO zabiegu
• blok okołoszyjkowy z zastosowaniem lidokainy lub mepiwakainy - szczególnie gdy rozszerzamy szyjkę bądź usuwamy zmiany wewnątrzmaciczne
• lidokaina w spray’u na szyjkę NIESKUTECZNA
• sedacja/znieczulenie regionalne/znieczulenie ogólne - NIE AMBULATORYJNIE

Question 14

HSK a pasaż komórek nowotworowych do jamy otrzewnowej:

Answer 14

• istnieje ryzyko pasażu kk. nowotworowych do otrzewnej spowodowane przepływem medium płynnego przez jajowody
• w celu redukcji ryzyka przy podejrzeniu raka endometrium stosować ciśnienia nieprzekraczające 50mmHg
• medium sól fizjologiczna i ciśnienie wewnątrzmaciczne 25-50mmHg nie zwiększa ryzyka mikroskopowego śródotrzewnowego rozprzestrzeniania się raka endometrium

Question 15

jakie są powikłania HSK?

Answer 15

1. wczesne:
   - perforacja macicy,
   - obfite krwawienie,
   - absorpcja medium: zator gazowy, zespół przewodnienia
2. późne
   - jatrogenne zrosty
   - PID

Question 16

jaka jest częstość perforacji ściany macicy w trakcie HSK?

Answer 16

• diagnostyczna 0,13%
• operacyjna 0,5-3%

Question 17

jakie są czynniki ryzyka perforacji macicy w trakcie HSK?

Answer 17

• stenoza szyjki macicy i konieczność jej rozszerzania (atrofia, operacje, brak porodu DSN)
• kręty kanał szyjki, rotacja osi macicy (mięśniaki, zrosty miednicy mniejszej)

Question 18

wśród procedur operacyjnych największe ryzyko perforacji niesie…

Answer 18

usuwanie masywnych zrostów wewnątrzmacicznych

Question 19

postępowanie w sytuacji perforacji ściany macicy w HSK:

Answer 19

• postawa obserwacyjna - po okresie rozrodczym, cienki histeroskop, wykluczenie krwawienia, 24h obserwacji, morf, CRP
• rozważyć lsk/lpt celem zaopatrzenia krwawienia/oceny uszkodzenia jelit, PM (szczególnie przy użyciu elektrokoagulacji)
• u kobiet w wieku rozrodczym zaopatrzyć uszkodzenie szwem - przebyta perforacja może byc przyczyną pęknięcia macicy w ciąży
• uszkodzenie w obrębie szyjki/ściany bocznej - uwaga na krwawienie zaotrzewnowe

Question 20

jaki % HSK jest powikłany nadmiernym krwawieniem?

Answer 20

0,61%

Question 21

postępowanie w sytuacji krwawienia w trakcie/po HSK:

Answer 21

• leki obkurczające macicę
• leki antyfibrynolityczne
• tamponada cewnikiem z balonem (w tym Foley)
• po wyczerpaniu powyższych: embolizacja tt. macicznych, histerektomia

Question 22

objawy zatoru gazowego:

Answer 22

duszność
ból w klatce piersiowej
częstoskurcz
uczucie lęku
gwałtowny spadek RR i saturacji

Question 23

profilaktyka zatoru gazowego w trakcie HSK:

Answer 23

• nie przekraczać przepływu CO2 powyżej 100ml/min
• ciśnienie w jamie macicy nie powinno przekraczać 100mmHg
• nie stosować insuflatorów laparoskopowych (bardzo szybki przepływ CO2)
• nie stosować CO2 do hsk operacyjnych
• medium płynne: przepłukać dren doprowadzający i kanał histeroskopu, uważać przy wymianie worków z płynem

Question 24

co to jest OHIA?

Answer 24

= operative hysteroscopy intravascular absorption syndrome
zespół przewodnienia

Question 25

częstość występowania OHIA:

Answer 25

poniżej 1%

Question 26

mechanizm absorbcji płynu w HSK:

Answer 26

• przez otwarte naczynia żylne macicy wskutek gradientu ciśnień (żylne naczynia 10-15mmHg, ciśnienie płynu w jakie macicy 40-60mmHg)
• absorpcja przez powierzchnię otrzewnej (medium z macicy wstecznie przez jajowody)

Question 27

czynniki ryzyka OHIA:

Answer 27

• wysokie ciśnienie w jamie macicy przekraczające MAP
• długi czas trwania zabiegu
• kontakt medium z otwartymi zatokami żylnymi (elektroresekcja mięśniaków/endometrium)

Question 28

masywna absorpcja medium hipotonicznego - objawy:

Answer 28

• hiponatremia –> ból głowy, nudności, wymioty, osłabienie
• jeśli Na<120mmol/l zmniejszenie osmolarności osocza, prowadzi do obrzęku mózgu łącznie z ryzykiem wklinowania pnia mózgu

Question 29

masywna absorpcja medium izotonicznego - objawy:

Answer 29

• nie powoduje zaburzeń elektrolitowych
• hiperwolemia –> obrzęk płuc, niewydolność serca

Question 30

deficyt płynów przy zastosowaniu medium hipotonicznego nie powinien przekraczać…

Answer 30

1000ml (kobiety w wieku reprodukcyjnym)
750ml (kobiety starsze, choroby serca, nerek)

Question 31

deficyt płynów przy zastosowaniu medium izotonicznego nie powinien przekraczać…

Answer 31

2500ml (kobiety w wieku reprodukcyjnym)
1500ml (kobiety starsze, choroby serca, nerek)

Question 32

co to jest deficyt płynów w HSK?

Answer 32

różnica pomiędzy objętością płynu wpompowanego do macicy a objętością płynu odprowadzonego z macicy

Question 33

najmniejsze ryzyko występowania zrostów po zabiegach histeroskopii operacyjnej po zabiegu…

Answer 33

polipektomii

Question 34

największe ryzyko występowania zrostów po zabiegach histeroskopii operacyjnej po zabiegu…

Answer 34

usuwania licznych mięśniaków podśluzówkowych

Question 35

jakie metody minimalizują wystąpienie zrostów po HSK?

Answer 35

• unikanie narzędzi elektrochirurgicznych
• wczesna histeroskopia second look
• terapia estrogenowa
• systemy wewnątrzmaciczne - wkładka, balon
• komórki macierzyste
• żel z kwasem hialuronowym, karboksymetylocelulozą

Question 36

jaka jest częstość PID po HSK?

Answer 36

poniżej 1%