HISTEROSKOPIA Flashcards
przeciwwskazania względne do HSK:
- obfite krwawienie z macicy
- ciężkie choroby ogólnoustrojowe
przeciwwskazania bezwzględne do HSK:
- podejrzenie lub stwierdzenie żywej, prawidłowo zlokalizowanej ciąży
- aktywna infekcja narządu płciowego, w tym okolice genitalne - wirus opryszczki pospolitej
- rak szyjki macicy
jakie media płynne stosujemy w HSK?
- nieelektrolitowe (5% mannitol, 3% sorbitol, 1,5% glicyna)
- elektrolitowe (0,9% roztwór NaCl, roztwór Ringera)
jakie media stosujemy w HSK diagnostycznej?
- z wyboru 0,9% NaCl
- poza wyjątkowymi sytuacjami nie zaleca się medium gazowego (CO2)
jakie wady ma medium gazowe w HSK?
- ryzyko powstania zatoru gazowego
- większa częstość omdleń wazowagalnych
- nie można wypłukać śluzu i krwi
cechy mediów nieelektrolitowych:
- nie przewodzą prądu, stosowane do zabiegów z użyciem elektrod MONOPOLARNYCH
- hipoosmotyczność - przy masywnym przenikaniu do krwiobiegu przewodnienie, hiponatremia, zmniejszona osmolarność osocza –> obrzęk mózgu, a nawet śmierć
cechy mediów elektrolitowych:
- przewodzą prąd - nie można używać elektrod monopolarnych, medium z wyboru przy użyciu elektrod BIPOLARNYCH
- zaleta: izotoniczność, mniejsze ryzyko hiponatremii i obniżonej osmolarności osocza
kiedy najlepszy czas na wykonanie HSK?
- kobiety miesiączkujące: wczesna faza folikularna
- po menopauzie: dowolnie
jak można przygotować szyjkę macicy do HSK?
- HSK operacyjna: 200-400ug mizoprostolu dopochwowo
- HSK diagnostyczna: nie wykazano korzystnego efektu mizoprostolu
postępowanie w przypadku stenozy szyjki przy zamiarze wykonania HSK:
rozszerzacze osmotyczne
śródzabiegowa ultrasonografia
technika waginoskopowa
rozszerzenie manualne
histeroskopowa dyssekcja niedrożnego kanału szyjki
na czym polega technika no touch HSK?
technika waginoskopowa przy utrudnionym/niemożliwym do założenia wzierników
- wprowadzenie histeroskopu do pochwy i dalej przez kanał szyjki do jamy macicy bez wzierników pochwowych, bez kulociągu na szyjkę macicy
w jakich przypadkach proponujemy HSK w warunkach szpitalnych?
- zmiany wewnątrzmaciczne wymagające zaawansowanych procedur operacyjnych
- stenoza/zarośnięcie kanału szyjki macicy
- współtowarzyszące schorzenia zwiększające ryzyko powikłań
- ograniczona ruchomość macicy
- nietolerujące przeprowadzenia zabiegu w znieczuleniu miejscowym
jakie metody łagodzenia bólu w HSK ambulatoryjnie?
- przyjazna atmosfera i rozmowa
- mała średnica płaszcza histeroskopu (<4mm)
- opioidowe leki p/bólowe - redukują ból w trakcie i po zabiegu
- nieopioidowe leki p/bólowe: nie wpływają na odczuwanie bólu w trakcie HSK, redukują ból PO zabiegu
- blok okołoszyjkowy z zastosowaniem lidokainy lub mepiwakainy - szczególnie gdy rozszerzamy szyjkę bądź usuwamy zmiany wewnątrzmaciczne
- lidokaina w spray’u na szyjkę NIESKUTECZNA
- sedacja/znieczulenie regionalne/znieczulenie ogólne - NIE AMBULATORYJNIE
HSK a pasaż komórek nowotworowych do jamy otrzewnowej:
- istnieje ryzyko pasażu kk. nowotworowych do otrzewnej spowodowane przepływem medium płynnego przez jajowody
- w celu redukcji ryzyka przy podejrzeniu raka endometrium stosować ciśnienia nieprzekraczające 50mmHg
- medium sól fizjologiczna i ciśnienie wewnątrzmaciczne 25-50mmHg nie zwiększa ryzyka mikroskopowego śródotrzewnowego rozprzestrzeniania się raka endometrium
jakie są powikłania HSK?
- wczesne:
- perforacja macicy,
- obfite krwawienie,
- absorpcja medium: zator gazowy, zespół przewodnienia - późne
- jatrogenne zrosty
- PID
jaka jest częstość perforacji ściany macicy w trakcie HSK?
- diagnostyczna 0,13%
- operacyjna 0,5-3%
jakie są czynniki ryzyka perforacji macicy w trakcie HSK?
- stenoza szyjki macicy i konieczność jej rozszerzania (atrofia, operacje, brak porodu DSN)
- kręty kanał szyjki, rotacja osi macicy (mięśniaki, zrosty miednicy mniejszej)
wśród procedur operacyjnych największe ryzyko perforacji niesie…
usuwanie masywnych zrostów wewnątrzmacicznych
postępowanie w sytuacji perforacji ściany macicy w HSK:
- postawa obserwacyjna - po okresie rozrodczym, cienki histeroskop, wykluczenie krwawienia, 24h obserwacji, morf, CRP
- rozważyć lsk/lpt celem zaopatrzenia krwawienia/oceny uszkodzenia jelit, PM (szczególnie przy użyciu elektrokoagulacji)
- u kobiet w wieku rozrodczym zaopatrzyć uszkodzenie szwem - przebyta perforacja może byc przyczyną pęknięcia macicy w ciąży
- uszkodzenie w obrębie szyjki/ściany bocznej - uwaga na krwawienie zaotrzewnowe
jaki % HSK jest powikłany nadmiernym krwawieniem?
0,61%
postępowanie w sytuacji krwawienia w trakcie/po HSK:
- leki obkurczające macicę
- leki antyfibrynolityczne
- tamponada cewnikiem z balonem (w tym Foley)
- po wyczerpaniu powyższych: embolizacja tt. macicznych, histerektomia
objawy zatoru gazowego:
duszność
ból w klatce piersiowej
częstoskurcz
uczucie lęku
gwałtowny spadek RR i saturacji
profilaktyka zatoru gazowego w trakcie HSK:
- nie przekraczać przepływu CO2 powyżej 100ml/min
- ciśnienie w jamie macicy nie powinno przekraczać 100mmHg
- nie stosować insuflatorów laparoskopowych (bardzo szybki przepływ CO2)
- nie stosować CO2 do hsk operacyjnych
- medium płynne: przepłukać dren doprowadzający i kanał histeroskopu, uważać przy wymianie worków z płynem
co to jest OHIA?
= operative hysteroscopy intravascular absorption syndrome
zespół przewodnienia
częstość występowania OHIA:
poniżej 1%
mechanizm absorbcji płynu w HSK:
- przez otwarte naczynia żylne macicy wskutek gradientu ciśnień (żylne naczynia 10-15mmHg, ciśnienie płynu w jakie macicy 40-60mmHg)
- absorpcja przez powierzchnię otrzewnej (medium z macicy wstecznie przez jajowody)
czynniki ryzyka OHIA:
- wysokie ciśnienie w jamie macicy przekraczające MAP
- długi czas trwania zabiegu
- kontakt medium z otwartymi zatokami żylnymi (elektroresekcja mięśniaków/endometrium)
masywna absorpcja medium hipotonicznego - objawy:
- hiponatremia –> ból głowy, nudności, wymioty, osłabienie
- jeśli Na<120mmol/l zmniejszenie osmolarności osocza, prowadzi do obrzęku mózgu łącznie z ryzykiem wklinowania pnia mózgu
masywna absorpcja medium izotonicznego - objawy:
- nie powoduje zaburzeń elektrolitowych
- hiperwolemia –> obrzęk płuc, niewydolność serca
deficyt płynów przy zastosowaniu medium hipotonicznego nie powinien przekraczać…
1000ml (kobiety w wieku reprodukcyjnym)
750ml (kobiety starsze, choroby serca, nerek)
deficyt płynów przy zastosowaniu medium izotonicznego nie powinien przekraczać…
2500ml (kobiety w wieku reprodukcyjnym)
1500ml (kobiety starsze, choroby serca, nerek)
co to jest deficyt płynów w HSK?
różnica pomiędzy objętością płynu wpompowanego do macicy a objętością płynu odprowadzonego z macicy
najmniejsze ryzyko występowania zrostów po zabiegach histeroskopii operacyjnej po zabiegu…
polipektomii
największe ryzyko występowania zrostów po zabiegach histeroskopii operacyjnej po zabiegu…
usuwania licznych mięśniaków podśluzówkowych
jakie metody minimalizują wystąpienie zrostów po HSK?
- unikanie narzędzi elektrochirurgicznych
- wczesna histeroskopia second look
- terapia estrogenowa
- systemy wewnątrzmaciczne - wkładka, balon
- komórki macierzyste
- żel z kwasem hialuronowym, karboksymetylocelulozą
jaka jest częstość PID po HSK?
poniżej 1%
