Heilinn

Question 1

Þroskun miðtaugakerfisins

Answer 1

• Taugaröð myndast í upphafi
• Myndar síðan blöðrur
• Blöðrurnar mynda vökvafyllt hólf í heilanum, taugavefurinn utan um blöðrurnar mynda taugavefinn.

Question 2

Heilinn skiptist í 4 meginsvæði

Answer 2

Heilastofninn
Litli heili (hnykill)
Milliheili (diencephalon)
Hjarni (stóri heili, cerebrum)

Question 3

Heilastofninn

Answer 3

Miðheilinn
Brúin
Mænukylfan.

Question 4

Litli heili (hnykill)

Answer 4

Hangir aftaná heilastofninum, hangir og tengist við miðheilann og síðan niður.
Mjög mikilvægt hlutverk varðandi samhæfingu hreyfinga.

Question 5

Milliheili

Answer 5

Stóra kúlan, undir honum eru undirstúkan.

Question 6

Hjarni (stóri heili, celebrum)

Answer 6

Öll meðvituð hugsun og skynjun, tölum og hreyfum okkur.

Question 7

Vefir sem verja heilann

Answer 7

Höfuðkúpan
3 heilahimnur
Heila og mænuvökvi
Blood brain barrier (háræðarnar í heilanum)

Question 8

Heilahimnur

Answer 8

Ysta himnan: Duramater, heilabast. Undir höfuðkúpunni og utan á heilanum.
Liggur niður á milli heilahvelanna vinstra og hægra.

Question 9

Arachnoid mater

Answer 9

heilaskúm, hún liggur þétt uppvið dura mater.

Question 10

Pia mater

Answer 10

Heilareifar.

Question 11

Heila og mænuvökvi - cerebrospinal fluid CSF

Answer 11

Fyllir vökvafyllt hólf í heila og mænu.

Myndaður í heilahólfum, dreifist um hólfin og niður eftir mænu.

Question 12

Blood - brain barrier (BBB)

Answer 12

• Hleypir súrefni og glúkósa í heilann
• Verndar heilann fyrir eiturefnum og sýklum
• Prótín og mótefni komast ekki um BBB.
• Súrefni, koltvíoxíð, svæfingarlyf og vínandi komast yfir BBB.

Question 13

Heilastofninn

Answer 13

Samanstendur af þremur hlutum.

• Mænukylfu (medulla oblongata)
• Brú (pons)
• Miðheili (midbrain)

Question 14

Mænukylfa

Answer 14

Fara öll skynboð (upp) og hreyfiboð (niður) á milli efri hluta heilans og mænunnar.

Question 15

Strýtur (pyramids)

Answer 15

Stórar hreyfitaugabrautir frá efri hlutum heila, liggur niður eftir mænu.

Question 16

Mörk mænukylfu og mænu

Answer 16

Er þar sem strýturnar víxlast

Question 17

Kjarnar mænukylfu

Answer 17

Kjarnar sem koma að snertiskynjun, stöðuskynjun, þrýsting og titring.
Stýrir öndun, stjórnar hjartsláttartíðni og blóðþrýstingi.

Question 18

5 heilataugar sem ganga út frá mænukylfunni

Answer 18

Vestibulocochlear - fer inní innra eyrað.

Clossopharyngeal
Vagus
Accessory
Hypoglossal

Question 19

Brú (pons)

Answer 19

Tengir mismunandi svæði heilans.
Pontine nuclei
- hreyfitaugakjarnar
- samskipti við mænukylfu og hnykils (litla heila)
- Samhæfing hreyfinga með tengingu á milli hjarna og hnykils.

Pontine respiratory group
- Stjórnun öndunar í samstarfi við mænukylfu.

Question 20

Heilataugar Brú (pons)

Answer 20

Trigeminal
Abducecs
Facial
Vestibulocochlear

Question 21

Miðheili

Answer 21

Miðlar boðun á milli heilastofns, úttaugakerfis og heila.

Question 22

Substantia nigra (innan miðheilans)

Answer 22

• Parkinsons
• Dópamínergar taugar
• Verðlaunakerfi, afslöppun og þjálfun.
• Samhæfing hreyfinga

Question 23

Red nuclei

Answer 23

• Samhæfing hreyfinga við gang

- Hreyfing handa með fótum.

Question 24

Heilataugar miðheila

Answer 24

Oculomotor

Trochlear

Question 25

Miðheilinn og Reticular Activating System

Answer 25

Taugaþræðir og kjarnar innan í mænukylfunni og uppí miðheila. - Svæði sem stýrir vöku - við erum með meðvitund - Heyrn og jafnvægi - Sjónskynjun

Question 26

Miðheilinn og Reticular Activating System (afvirkjað)

Answer 26

- Þegar við sofum | - Þvæfing í aðgerð

Question 27

Boð sem fara ekki í gegnum (RAS)

Answer 27

Lyktarskynið

Question 28

Litli heili (hnykill - cerebellum)

Answer 28

- Gríðarlega flókinn að byggingu - U.þ.b. 10% af stærðinni, en 50% af fjölda frumna. - Festist við heilastofninn (cerebellar peduncles, hnykilstoðir)

Question 29

Hlutverk hnykills

Answer 29

Metur hversu vel hreyfiboð frá heila hafa skilað sér til líkamans, með því að bera saman skynboð frá útlimum sem á að hreyfa. Hjálpar þannig til við samhæfingu hreyfinga og framkvæmd erfiðra hreyfinga. - viðheldur jafnvægi og líkamsstöðu.

Question 30

Milliheili (diencephalon) stúka

Answer 30

- 80% af milliheila | - Stúkan tekur við og sendir áfram skynboð (nema lykt) til hjarna (cerebral cortex)

Question 31

Milliheili - undirstúka

Answer 31

Virkni - Stjórn ósjálfráða taugakerfisins - Framleiðsla og stjórnun hormóna. - Stjórnun hegðunarmynstra - Stjórn þorsta og matarlystar - Stjórn líkamshita - Stjórn dægursveifla og meðvitundar.

Question 32

Cerebrum - hjarni - (stóriheili)

Answer 32

- Heilahvel - Cerebral hemispheres. - Heilabörkur - Gárar - Gyri - Glufur - Skorir - Hvelatengsl (corpus callosum)

Question 33

Bygging hjarna

Answer 33

Blöð Ennisblað - Frontal lobe Hvirfilblað - Parental lobe Gagnaugablað - Temporal lobe Hnakkablað - Occipital lobe

Question 34

Association tracts

Answer 34

Tengingar milli gára í sama heilahveli

Question 35

Commisural tracts

Answer 35

Tenging milli gára í öðru heilahvelinu yfir í samsvarandi svæði í hinu

Question 36

Projection tracts

Answer 36

Tenging við neðri svæði MTK

Question 37

Botnkjarnar

Answer 37

Stjórna fjölmörgum þáttum meðvitundar (athygli, minni, skipulagning, tilfinningar) - koma að samhæfingu og stjórn ómeðvitaðra vöðvahreyfinga (t.d. Svefila handleggja við gang eða hlátur) Parkinsons, huntingtons og tourette, geðklofi, ocd eiga m.a. uppruna sinn í botnkjörnum.

Question 38

Hægra heilahvelið

Answer 38

Stjórnar vinstri líkamshelmingi Mikilvægt við listrænar athafnir söng og myndlist og smíði. Mikilvægt fyrir skyntúlkun, heyrn, snertingu og bragð.

Question 39

Vinstra heilahvel

Answer 39

Stjórnar hægri líkamshelmingi, mikilvægur við munnlega tjáningu, tölulega og vísindalega færni. Rökhugsun.

Question 40

Olfactory (I)

Answer 40

Lyktarskyn

Question 41

Optic (II)

Answer 41

Sjón

Question 42

Oculomotor Trochlear Abducens

Answer 42

Hreyfing augna

Question 43

Trigeminal

Answer 43

Skynjun í andliti | Stjórn tyggingar

Question 44

Facial

Answer 44

Skynjar bragð Snertingu innan ytra eyra Stjórnun andlitsvöðva Seyting tára og munnvats.

Question 45

Vestibulocochlear

Answer 45

Heyrn og jafnvægi

Question 46

Glassopharyngeal

Answer 46

``` Bragð Stöðuskyn í barkakýli Kynging Munnvatn Snertiskynjun og skynjun blóðþrýstings. ```

Question 47

Vagus taugin

Answer 47

Parasympatísk stjórn flestra líffæra kviðar og brjósthols - Bragðskyn - Stöðuskynjun í barkakýli - Blóðþrýstingur og súrefnismettun

Question 48

Accessory

Answer 48

Hreyfing höfuðs og axlargrindardar

Question 49

Hypoglossal

Answer 49

Hreyfing tungu, talmál