Eitilvefir og ónæmi

Question 1

Náttúrulega ónæmiskerfið (innate Immunuty)

Answer 1

Meðfætt, almenn vötn gegn víðtæku þýði sýkla.

Question 2

Sértæka ónæmiskerfið (Adaptive system)

Answer 2

Felur í sér virkjun sérhæfðra eitilfrumna sem berjast gegn ákveðinum sýkli eða aðskotaefni.

Question 3

Eitla og ónæmiskerfið

Answer 3

Mörg líffæri sem innihalda eitilvef, beinmerg og líkamsvöfða sem nefnist vessi (lymph) sem flæðir um vessaæðar.

Question 4

Vessaæðakerfið sinnir m.a.

Answer 4

1) Flutningi á umframutanfrumuvökva
2) Flutningi á fitu frá meltingarvegi
3) Framkvæmd ónæmisviðbragða

Question 5

Vessaæðar

Answer 5

Byrja sem vessaháræðar sem eru lokaðar í endann.

• Finnast á milli frumna í ýmsum vefjum.
• Vessaæðar renna saman í stærri vessaæðar, sem eru með þunna veggi og margar lokur.

Question 6

Frá vessaæðum

Answer 6

Rennur vessi í gegn um eitla og síðan í vessastofna.

Question 7

Vessastofnar

Answer 7

Eru t.d. Lendastofnar, garnastofnar eða hóstarstofnar.

- Vessastofnar renna að lokum saman og mynda annað hvort brjóstás eða hægri vessarás.

Question 8

Hóstarkirtill (Thymus)

Answer 8

• Liggur ofan við hjartað
• mikilvægur þroskunarstaður T frumna.
• Skiptist í bleðla (lobule)
  cortex
  medulla
• Fullþroska T frumur flytja svo frá Thymus í aðra eitilvefi.
  (Eitlar og milta)

Question 9

Bygging eitils

Answer 9

Mactophagar taka upp antigen sem berast með sogæðum og gera þau sýnileg lymphocytum.

Lymphocytat ferðast um eitla og eru útsettir fyrir antigenum í þeim.

Antigen binding veldur virkjun og fjölgun T frumna.

Antigen binding veldur virkjun og fjölgun B frumna og þær þroskast í plasma og minnisfrumur.

Question 10

Miltað

Answer 10

Miltað er mikilvægur staður endurvinnslu á rauðum blóðkornum, ásamt eitilvirkni

Question 11

Ósértæka ónæmiskerfið Innate Immunity

Answer 11

Ósértæka ónæmiskerfið vísar til fjölbreitta viðbragða líkamans við sýkingu fjölmargra sýkla og eiturefna þeirra

Meðfætt ónæmiskerfi

Tvíþætt varnarkerfi:

1) Húð og slímhimnur
2) Innri varnir

Question 12

Húð og slímhimnur

Answer 12

Mekanískar varnir: Húð, slímhimnur, tár, munnvatn, slím, bifhár, barkakýlislok, þvag, hægðir, uppköst.

Kemískar varnir: húðfita, lysozyme, magasafi.

Question 13

Innri varnir

Answer 13

• Bakteríudrepandi prótein
• Átfrumur
• Natural killer frumur
• Bólga
• Hiti

Question 14

Aðal átfrumurnar

Answer 14

Neutrofílar og Makróphagar

Question 15

Húðþekja

Answer 15

Myndar varnarvegg, kemur í veg fyrir að bakteríur komist inn.

Question 16

Slímhimnur

Answer 16

Svipuð virkni og húðin, en ekki eins virk.

Question 17

Slím

Answer 17

Fangar örverur í öndunarvegi og meltingarfærum.

Question 18

Hár

Answer 18

Sía örverur í nefinu.

Question 19

Bifhár

Answer 19

Vinna með slími, fjarlægja örverur og ryk úr efri öndunarvegum.

Question 20

Tár

Answer 20

Tár þynna út og þvo burt ertandi efnum og örverum.

Question 21

Munnvatn

Answer 21

Skolar tennur og slímhimnur munnhols

Question 22

Þvag

Answer 22

Skolar þvagrás

Question 23

Hægðir og uppköst

Answer 23

Fjarlægir örverur úr líkamanum.