HC.9 Cerebrovasculaire Aandoeningen Flashcards
Welke 4 verschillende soorten bloedige CVA’s onderscheiden we?
- Epiduraal hematoom (meestal door trauma) kenmerkt zich door een halve maanvorm langs de schedel, de dura wordt naar binnen geduwd.
- Subduraal hematoom (acuut/ chronisch: acuut meestal door trauma, chronisch komt vooral voor bij ouderen omdat de hersenen krimpen en de venen daardoor meer op spanning staan)
- SAB: subarachnoidale (traumatisch of door een aneurysma in de cirkel van Willis), een bloeding die zich tussen de gyri van de hersenen verspreidt.
- Intracerebrale bloeding (traumatisch of spontaan door bloedverdunners of hypertensie), een bloeding in het parenchym van de hersenen.
Wat is een cerebrovasculair accident (CVA)?
Wat zijn de oorzaken van een bloedingCVA?
- Een “ongeluk” in de bloedvaten van de hersenen
- Synoniemen CVA: beroerte, TIA, hersenbloeding, herseninfarct, RIND, stroke (major/ minor), attack, etc.
- CVA is overkoepelend voor hersenbloedingen en hersenischemie.
Trauma
Spontaan (atherosclerose, hypertensie, diabetes mellitus, antistolling)
Door een arterioveneuze malformatie (veroorzaakt meestal intracerebrale bloedingen)
Door een vaak sacculair aneurysma of het is secundair bij een infarct.
Wat zijn de symptomen van een bloeding CVA(4)?
Hoofdpijn
Cognitieve stoornissen
Epilepsie
Klachten gelijkend ischemisch CVA door verdringing van de bloedmassa
Wat zijn de 2 oorzaken van een ischemische CVA?
Trombose
Embolus: er komt ergens een bloedpropje vandaan
Wat zijn de risicofactoren van een ischemisch CVA?
Niet beinvloedbaar;
- Geslacht
- Genen
- Leeftijd
- Stroke of MI in verleden
Beinvloedbaar;
- BD
- Roken
- DM
- Atrium fibrilleren
- (Carotis) atherosclerose
- Bepaalde bloedziekten
- Hypercholesterolemie
- Lichaamsbeweging
- Alcohol abuse
- Drugs
Of
Deze zijn hetzelfde als voor atherosclerose.
Namelijk roken, leeftijd, man, familair, bloeddruk, diabetes mellitus, atriumfibrilleren, atherosclerose, hypercholesteromie, drugs en alcoholgebruik en obesitas.
Ook bloedziekten zoals sikkelcelanemie zijn een risicofactor.
Wat is amaurosis fugax (AF)?
Dit is een kortdurende, tijdelijke uitval van een oog. Het wordt vaak omschreven als een ‘zwart gordijn’ voor de ogen.
Wat is een transient ischemie attack (TIA)?
Uitval < 24 uur
Volledig herstel
Wat is een cerebrovasculaur accident (CVA)?
Minor (symp 1-7 dgn)
Major (symp >7 dgn)
Wat zijn de symptomen van een ischemisch infarct?
Onder te verdelen in 3 groepen
- Hemisferisch
- eenziijdig krachtverlies
- eenzijdig gevoelsverlies
- spraak of taal problemen (links) - Retina
- Ameurosis fugax
- blindheid aan 1 oog
- ischemische opticus neuropathie - Vertebrobasilair (zien vaak voor de helft nog wel)
- hersenstam (dysarthrie, dysphagie, diplopie)
- cerebellium (ataxie)
- achterste hersenhelft (visus)
Waar staat FAST voor?
Hoe kan je het controleren?
Face Arm Speech Time - gezicht: laten lachen —> afzakken van een mondhoek - arm: beide armen laten uitstrekken - spraak: verward spreken brabelen - tijd: hoe laat het is begonnen? —>Behandeling
Wat is de therapie van een ischemisch infarct?
- Verwijderen trombus/ embolus
- trombectomie
- trombolyse - Preventie van recidief
- antistolling
- statine
- BDverlagers
- wegnemen risicofactoren
Binnen hoeveel tijd kan je een stolsel nog verwijderen met trombolyse?
Binnen 4,5-6uur
Wanneer opereer je een asymptotische stenose van de carotis wel?
Bij een man < 75 jaar +
Stenose ACI > 70% +
Stroke risico < 5%
Wat zijn de complicaties van een carotis-endarteriectomie (CEA) operatie (5)?
- Cardiovasculair
- hypertensie
- hypotensie
- myocard infarct - Wond
- infectie
- hematoom - Neurological
- hyperperfusie syndroom
- craniale zenuw beschadiging
- herseninfarct
- beroerte - Carotis
- trombose in carotis
- carotis dissectie
- restenose - Dood
Wat kune je ook doen naast niks doen of operenen? Wat is het risico?
Carotid stenting, maar risico is grote kans op embolie tijdens procedure of restenose want je haalt niks weg.
Wanneer opereer je een symptomatische carotis stenose?
Stenose (ACI) > 70% moet je opereren
ACI > 50% moet je overwegen
Hoe ontstaat het risico op bloedingen tijdens een ischemisch infarct?
In het hersengebied met zuurstoftekort sterft niet alleen het hersenweefsel af maar ook de bloedvaten in het gebied gaan kapot. Als de doorbloeding zich dan hervat kan het gaan bloeden.
Wat zijn bijwerkingen van bloedingen?
Ze duwen hersenweefsel aan de grenzen opzij, waardoor in dit gebierd weer ischemie optreedt.
Waar komen de meeste infarcten voor?
In de a. Cerebri media
Waar bestaat het achterste stroomgebied uit?
de a. vertebralis –> a. basilaris –> a. cerebri media. Dit bevloeit de visuele cortex en het cerebellum (blindheid en coördinatiestoornissen).
Waar bestaat het achterste stroomgebied uit?
A. Carotis communis
Wat is een stroke?
Een herseninfarct heeft blijvende uitval. Dit is wel of niet revaliderend. De stroke kan worden onderverdeeld in een minor (minder dan een week symp) en een major stroke (langer dan een week symp)
Welke symptomen treden op bij een CVA in de hemisfeer(eenzijdig)?
halfzijdig krachtverlies, halfzijdig gevoelsverlies, verwarring en spraak- of taalproblemen.
Beroertes in de linker hemisfeer geven soms spraak of taalproblemen in de vorm van het niet interpreteren van woorden of zinsvouw problemen.
Bewusteloosheid en hoofdpijn treden meer zelden op als symptoom.
Wat is afasie?
Dit is uitval van het spraakgebied. Dit komt vaak voor bij een stroke in de a. cerebri media. Hier zit de motorische schors met het spraakcentrum in de buurt.De locatie waar het stolsel heen is geschoten bepaald wat er uitvalt.
Chirurgische benaderingen
- a. carotis, daar kan je makkelijk bij
Stel dat de problemen in achterste stroomgebied zit, dan moet je via art. vertebralis. En daar kan je chirurgisch niet bij
Preventie van recidief ischemisch infarct
Trombocyten aggregatie remmer
Statine ongeacht hoog cholesterol
Bd verlaging
Risicofactor management
Ischemisch infarct oorzaak zoeken
CT- brein
ECG (atriumfibrileren)
Duplex carotiden
(evt echo hart)
Ischemisch infarct therapie
Verwijderen van trombus/embolus (trombolyse/Trombectomie)
Reventie van recidief (antistolling geven/ oorzaak wegnemen)
Ischemisch infarct time is brain
Binnen 4,5 - 6 uur nog trombolyse worden gegeven om stolsel te behandelen
Ischemisch infarct—>
acuut:
Preventie recidief:
Acuut: trombolyse, Stroke Unit
Preventie recidief:
- Clopidogrel (trombocyten aggregatie remmer)
- Statine ongeacht hoogte cholesterol
- BD verlaging
- Risicofactor amagement
Met adequate medicamenteuze therapie 80 % reductie recidief!
De carotis bestaat uit
De carotis communis Carotis interna (heeft geen aftakkingen) Carotis externa (heeft aftakkingen)
Carotid Stenting (CAS) voor en nadelen
\+ Geen grote operatie Minder incasief Geen hersenzenuschade Geen wondinfectie Lokale anesthesie
-
Meer CVA ten tijde procedure (losschieten stolsel (meer embolien))
- Met voerdraden langs atheroom
Meer restenose?
- Atheroom vlijft zitten
Endarterectomie
De chirurgie die dan wordt uitgevoerd is en endarterectomie. Hierbij wordt en operatie uitgevoerd o de toevoer van bloed door de a. carotis interna naar het brein veilig te stellen. Dit gebeurt door het bloedvat schoon te maken door de vernauwing eruit te pellen. Echter ligt de m. sternocleidomastoideus over de halsslagader en open belangrijke zenuwen zoals de n. vagus, n.recurrens (voor de stembanden) en de n. hypoglossus (voor besturing van de tong) door dit gebied. Het bloedvat mot in de lengte opengeknipt worden om de vernauwing eruit te halen, hiervoor moeten klemmen op het bloedvat gezet worden. Met en EEG wordt de hersenfunctie van de patiënt bekeken. Bij 10% van de patiènten wordt deze te laag en kan de klem er niet opgezet worden. In dit geval mot er binnen drie à vier minuten een shunt geplaatst worden waardoor het brein van bloed wordt voorzien.
Een complicatie van deze operatie is dat er en herseninfarct veroorzaakt kan worden door de ingreep (5-7%). NNT (numbers needed to treat) is 9 om 1 herseninfarct in drie jaar te voorkomen. Bij en patiènt met asymptomatische klachten van en carotisstenose wordt er liver geen chirurgische ingreep verricht, tenzij het en man is jonger dan 75 jaar met een stenose van de a.carotis interna van meer dan 70% en en levensverwachting van meer dan vijf jaar. Als en patiënt net een CVA heft gehad, kan er het best zo snel mogelijk worden ingegrepen. Afhankelijk van bepaalde scores mot de patiënt binnen twee weken, vijf dagen of 24 uur geopereerd worden om het risico op een nieuw CVA te verkleinen. Hoe langer wordt gewacht, hoe kleiner de risicoreductie.
