HC.3 Therapie van perifeer vaatlijden Flashcards
Claudicatio intermittens
Klachten in de benen die optreden als gevolg van ischemie. Enkel bij inspanning, zoals lopen
Etiologie perifeer arterieel vaatlijden
202 miljoen
- 000 Patiënten
- 000 opnames
Risicofactoren (+behandeling)
Man - Leeftijd - Cardiaal (hypertensie) —> antihypertensiva Hyperlipidemie —> Statine DM II —> regulatie Beroerte, TIA —> sec. Preventie Roken —> staken
Atherosclerose = systeemziekte net als perifeer arterieel vaaatlijden
- myocardinfarct
- herseninfarct
- Nierfunctiestoornissen
Atherosclerose is net als perifeer arterieel vaatlijden een …
systeemziekte net als perifeer arterieel vaatlijden
Atherosclerose Kenmerken en sterk geassocieerd met…
- myocardinfarct
- herseninfarct
- Nierfunctiestoornissen
Geassocieerd met roken:
- COPD
- Wondgenezingsstoornissen
Preventie 2 vormen
Primair:
Voorkomen van atherosclerose in de bevolking
Informatie, leefstijladviezen, stop roken campagne
Secundair:
Voorkomen van problemen van atherosclerose bij symptomatisch vaatlijden
Voorkomen van nog een ‘event’ na het doormaken van MI of CVA
Secundaire preventie perifeer vaatlijden
Iedereen met aangetoonde atherosclerose (symptomatisch)
- Statine ( Atorvastatine 1dd40mg) cholesterolverlager
- Trombocytenaggregatieremmer (Clopidogrel 1dd75mg, Ascal 1dd100mg)
Fontaine classificatie grens tussen Claudicatio intermittens en kritieke ischemie
III Rustpijn
Fontaine classificatie
I Geen klachten II Claudicatio intermittens A) niet invaliderend B) wel invaliderend III rustpijn IV gangreen/wonden/ weefselverlies
Aanvulllend onderzoek
Enkel Armando’s (EAI)
Bloeddruk ratio kleiner dan 0,9 spreken we van perifeer vaatlijden
Boven 1,4 is niet helemaal betrouwbaar, komt vaak voor bij diabetes door sterke aderverkalking in kleine bloedvaatjes
Behandeling
Looptraining Deze vorm van therapie is het minst invasief. De training bestaat uit: - Oefensessie dertig minuten; - Driemaal per week; - Tot pijngrens lopen; - Zes maanden volhouden. Met als resultaat na 6 mnd nieuwe collaterale (meestal van de a.femoralis superficialis) 50-70% succesvol Toename loopafstand: 30-210%
Aanvullend onderzoek duplex
Duplex ( echo aangevuld met Doppler) hiermee kun je zien waar de bloedvaten zich bevinden, je kan vernauwing zien en de bloedstroom weergeven. Vanaf 50% stenose is er sprake van significante stenose waar je klachten ondervindt. Het nadeel is da de behandelende persoon een laborant is en je niet zelf het onderzoek kunt uitvoeren en het met een verslagje moet beoordelen
Aanvullend onderzoek CTA en MRA
CT-angiografie (CTA) ( + kalk is te zien, - röntgenstraling ) brengt de bloedvaten goed in beeld maar is ook handig om mensen te confronteren want het ziet er indrukwekkend uit. Daarnaast is het makkelijker uitleggen wat je gaat doen, welk bloedvat je gaat behandelen
MR-angiografie (MRA) (+ zonder röntgenstraling, magneetstraling) Conventionele angiografie (wordt eigenlijk alleen nog gebruikt bij een behandeling)
Invasieve therapie bestaat uit:
Percutaneous transluminale angioplastiek ( PTA/dotteren) eventueel met stentplaatsing;
Endateriectomie/desobstructie (je kunt alles weg halen tot de adventitia, want deze geeft de stevigheid);
Bypasschirurgie met kunststof (wel verhoogd risico op trombose) of veneus materiaal
Percutane transluminale angioplastiek (PTA) wanneer wordt er PTA ingezet: wat zijn de complicaties
En wat zijn de voor en na delen
Er is sprake van korte leashes, korte afwijkingen;
Er is sprake van stenose/occlusie;
De laesie is bereikbaar via de lies
Nadelen PTA zijn: Duurzaamheid De potency neemt af met de grote van de vaten; Er is expertise vereist; Voordelen PTA zijn: Minder belastend; Snel herstel;
Complicaties PTA zijn:
Thrombus/embolus komt los;
Er ontstaat een dissectie (stent nodig);
Het Lumen wordt na verwijderen van de ballon niet groter (stent nodig)
Open chirurgie vs endovasculair
Bypass operatie endarteriectomie vs PTA “dotter”
+ duurzaam - duurzaamheid
- grote operatie + minder belastend
-complicatie
- lange opname duur. + snel herstel zelfde dag naar huis
Keuze interventie
Ernst klachten - Claudicatio - kritieke ischemie PT karakteristieken - voorgeschiedenis - leeftijd - risicofactoren Letsel karakteristieken - locatie - lengte - calcificatie
Endarteriectomie
"'Schoonmaken' van het bloedvat Verwijderen van atherosclerotische intima en media Femoralis communis Verwijdingsplastiek(-patch) Kunstof- Bio- Vene-
Bypasschirurgie
- Central: grotere operaties: aorto-iliacaal “inflow” geven significant hemodynamische
veranderingen voor de patiënt; - Perifeer: Femoro-distaal “outflow” vanuit de lies ter hoogte van de knie aangesloten. Voor juist dit traject is de looptraining eigenlijk net zo god. Daarnaast zijn dotters en stents steeds beter in het verwijderen van atherosclerose. De bypass is natuurlik ok niet altijd superieur, maar wel duurzamer. Een bypass functioneert alleen maar als je hem aansluit op een plek waar goede bloed aanlevering is en je mot hem aansluiten op een plek waar hij zin bloed ook kwiit kan.
Bypasschirurgie voor en nadelen
Voorwaarden
Lange / complexe letsels Voordeel: Duurzaam++ Nadeel: Grote operatie Lange opnameduur Complicaties
Voorwaarden: Inflow + outflow Proximal = betere patency Conduit: Veneus VSM VSP, armvene, gecombineerd Kunstof
Uitstroomverbetering door bypass
Uitstroomverbetering door bypass
- Femoro-popliteaal: supragenuaal, infragenuaal (vlak boven of vlak onder de knie);
- Femoro-cruraal;
- Femoro-pedaal
Vene bypass
Vene
Een vena saphena magna wordt vaak gebruikt om als bypass te gebruiken. le verkiest een bypass van superieur material (vene) boven en kunstmatige bypass. Een vene is beter dan kunststof:
- Patency (levensduur);
- Minder infectiegevoelig.
De patency proximal van de knie is beter dan distaal wat betreft flow: geen fem-crur voor
claudicatio.
PTA vs chirurgie (korte stenose)
PTA vs chirurgie (korte stenose)
Betreft het een korte afwijking, dan is de PTA beter dan de chirurgie. Na vier jaar is er geen verschil in loopafstand, kwaliteit van leven of amputatie percentage. PTA minder invasief, bij korte laesies bij voorkeur dotteren.
PTA vs chirurgie (lange stenose)
PTA vs chirurgie (lange stenose)
Ondanks steeds betere resultaten van de PTA is op de lange termijn de bypass nog wel beter voor wat betreft lange stenoses, Bij en goede levensverwachting is bypass beter.
volgorde Claudicatio klachten
- Eerst looptraining
- PTA
- Operatie
