HC.5 aneurysma van de abdominale aorta Flashcards
Definitie aneurysma abdominale aorta (AAA)
permanente verwijding van de aorta met een diameter minimaal 1,5x wijdte van normale diameter
Verwijde abdominale aorta van meer dan 3 cm in diameter
Gemiddelde diameter aorta
vrouwen: 1,5 cm
mannen: 2,0 cm
Definitie aneurysma
een verwijding (minimaal 1,5x zo wijd) in een deel van het vaatstelsel Kan op een gegeven moment scheuren
Hoe wordt de diameter gemeten?
Buitenwand naar buitenwand
Anterior-posterior
Waar in het bloedvat zit het probleem bij atherosclerose en aneurysma?
Atherosclerose is probleem in intima
Verwijding is probleem in adventitia
Wat zijn de vormen aneurysma?
Fusivorm
Overal evenveel verwijd
Sacculair
1 kant verwijd
Valse aneurysma
is geen aneurysma
Het is een bloeding waarbij het bloed wordt opgevangen door omliggend weefsel
Moet behandeld worden
Meestal door arts aangedaan
Wat is geen risicofactor voor een aneurysma?
diabetes mellitus
Open chirurgie
- buik open
- (broek)prothese in aorta
- heparine gegeven tegen stolsels
Voor en nadelen open chirurgie
- altijd mogelijk
- litteken
- veel complicaties
EVAR
- nieuwe binnenwand aanbrengen in aorta
- zodat er geen druk meer is bij aneurysma
- stent ontvouwt in aorta
Voor en nadelen EVAR
- dure stents
- soms niet mogelijk door morfologie
- kan onder lokale anesthesie
- wordt percutaan uitgevoerd en minimaal invasief
- helaas wel contrastmiddel
Fusiform aneurysma
wand in alle richtingen ongeveer evenveel verwijd
Sacculair aneurysma
vorm zak door dilatatie aan 1 zijde van vat
Open chirurgie vs EVAR
EVAR op lange termijn ietsjes meer overlevingskansen
Risicofactoren aneurysma
- roken
- man
- leeftijd
- hypertensie
- hyperlipidemie
- familiair (eg bindweefselaandoening)
Wat is interesting risicofactoren aneurysma?
similar aan atherosclerose –> vaak gecombineerd probleem
Familiaire aspecten pathofysiologie
- genetisch
- doorgeven habits ouders (eg roken) naar kind
Groei aneurysma
- progressief bij grotere diameter
- 10% groei per jaar
- afhankelijk risicofactoren (kan roken en hypertensie beinvloeden)
Diagnose aneurysma
- lichamelijk onderzoek niet betrouwbaar
- Echo: vaak follow up, niet belastend
- CT-scan: kijken diameter
Ontdekken aneurysma
- bij toeval
- te laat bij ruptuur
Ruptuur aneurysma risico
- onder 5,5 cm (5,0 vrouwen) niet behandelen
- groter: mogelijk behandelen
Operatie risico
- kijken naar comorbiditeit —> ( myocardinfarct infarct, COPD, nierinsufficientie)
Geslacht vrouwen hebben hoger risico bij operatie
-electief ongeveer 0,5 (endo) tot 5,5% Type operatie ( open of endovasculair)
- leeftijd
Stappen open chirurgie(6):
- laparotomie - snee xyphoid tot os pubis
- retroperitoneum openen
- boven en onder aneurysma afklemmen
- aneurysma in lengte openknippen (eventueel zijtakken hechten)
- prothese (broekspijpen) aangehecht
- aortawand om protese gesloten
Diagnose
Asymptomatisch
Lichameliik onderzock
Sensitiviteit neemt toe met de AAA-diameter
Sensitiviteit neemt af met de diameter van de buik
Niet volledig betrouw baar
Ruptuur
Meeste AAA’s worden gevonden als het te laat is,
namelijk bij ruptuur
Etiologie
700.000 mensen in West-Europa
12de plaats doodsoorzaak
Silent killer
Diagnose
Asymptomatisch
Lichamelijk onderzoek
- sensiviteit neemt toe met de AAA-diameter
- sensiviteit neemt af met de diameter van de buik
- niet volledig betrouwbaar
Ruptuur
Meeste AAA’s worden per toeval gevonden
Open operatie
Open chirurgie
Bij een open operatie wordt de hele buik opgemaakt en moet de
aorta in het retroperitoneum worden vrijgemaakt. Vaak mot er een
klem worden gezet boven de nierslagaders, waardoor er ischemie van
de nieren zal optreden.
Er wordt en prothese (meestal broekprothese) aangelegd in de aorta en de aortawand wordt om de prothese gesloten (als bescherming voor omliggende weefsels en tegen infectie)., Er wordt heparine gegeven om stolsels te voorkomen die ontstaan boven de klem. Als er toch stolsels ontstaan kunnen deze worden verwijderd met en katheter. Het voordeel van de open chirurgie is dat het vrijwel altijd mogelijk is, maar weens comorbiditeiten nit altijd verstandig is or uit te voeren. Daarnaast wordt de aorta gedurende en aantal ur afgesloten en is het resultaat van de operatie is een groot litteken. Dit is nit alleen esthetisch vervelend, maar in 50% van de gevallen na vijf jaar ontstaan er ook littekenbreuken. Tenslotte zijn er ok redelijk veel complicaties, zoals een myocardinfarct (15%), pneumonie (8-12%) en nierfunctiestoornissen (5-12%).
EVAR
Een minder invasive methode die relatief nieuw is, is de EVAR (endovascular aortic repair)
procedure. Hierbij breng je en nieuwe binnenwand in de aorta, zodat er geen druk meer is op de wand van het aneurysma. Voorwaarden voor de EVAR-methode zijn houvast voor de EVAR onder de nierarteriën. Met de EVAR kun je eigenlijk alleen infrarenale aneurysma’s behandelen. an de onderkant moet de EVAR ook in de a. iliaca communis vast kunnen hechten. Om de EVAR in te kunnen brengen worden beide lies arterièn aangeprikt. De stent ontvouwt in de aorta. Er kunnen ook op maat gemaakte stents worden gemaakt die de vertakkingen van de nierarterién openlaten en daar ok een dwarsliggende stent in hebben.
Het nadeel van deze stents is dat deze en stuk duurder zijn dan de standard stents. EVAR is soms net mogelijk door de morfologie, maar heft als voordelen dat deze onder lokale anesthesie kan, percutaan uitgevoerd wordt en minimal invasief is. Helaas mot er wel contrastmiddel worden gebruikt om te kunnen navigeren in de aorta.
Open chirurgie vs EVAR
Uit studies blikt dat EVAR op de kortere termijn (41,5-2 jaar) een betere overlevingskans biedt. Na 1,5-2 jar is de overlevingskans voor beide typen behandelingen gelijk.
Open Altijd mogelijk COPD Aortaklem 4 uur litteken Nierinsufficientie EVAR Morfologie - Lokale anesthesie - Percutaan Minimal invasief - Contrastmiddel
Symptomatisch acuut
pijn epigastrio Pijn straalt uit naar rug Misselijk/ braken / zweten Hemodynamisch instabiel - hoge pols tachycardie - lage tensie
