HC.6 Diagnostiek en behandelen van hypercortisolisme Flashcards
Verschil ziekte van Cushing en syndroom van Cushing?
- Ziekte van Cushing is adenoom in hypofyse die zorgt voor veel ACTH en daardoor veel cortisol
- Syndroom van Cushing is hypercortisolisme
Soorten Cushing syndroom:
Acth afhankelijk:
- hypofyse adenoom –> ziekte van Cushing
- ectopische ACTH productie (longkanker, neuro endocriene tumoren)
ACTH onafhankelijk:
- bijnier adenoom
- bijnier carcinoom
- bilaterale bijnier hyperplasie
Wat zijn de klinische kenmerken van Cushing?
- Buffalo hump, vet ophoping achter nek
- Moon facies, plethorisch gelaat
- osteoporose, meer kans op wervelfracturen
- abdominale adipositas
Endocriene veranderingen Cushing:
- Hypogonadisme
- Hypothyreoidie
- Adrenale androgenen stijgen
Metabole veranderingen Cushing?
- Centrale obesitas
- hypertensie
- diabetes
- dislypedemie
Brein veranderingen Cushing
- Depressie
- psychose
- verstoord geheugen
- Slaapproblemen
Hypercoagubility?
- DVT
- longembolie
Levensverwachting ziekte van Cushing?
5 jaars overleving 50%, aan cardiovasculaire risico’s
Waar overlijden mensen met Cushing aan?
- Cardiovasculair
- Anders
- cerebrovasculari
- maligniteit
- onbekend
- infectie
Triple diagnostiek?
- Hypercortisolisme vaststellen
- Pseudo Cushing syndroom differentieren
- ACTH afhankelijk>
Veel voorkomende Cushing klachten?
Centrale adipositas, plethorisch gelaat, glucose intolerantie, spierzwakte, hypertensie, osteoporose, overbeharing
Wanneer screenen voor Cushing?
- Aanwezigheid van meerdere progressieve symptomen
- Leeftijd
- DM en onbehandelbare hypertensie
- Patienten met bijnierincidentaloom
- kinderen met groeiretardatie, maar wel veel aankomen
Screeningstesten voor CS
2/3 positief van volgend
- Cortisol excretie in 24 h urine, 2-3 dagen doen, beperkte sensitiviteit
- 1mg Dexamethason suppressie test, ACTH en CRH productie remmend medicijn waardoor ochtend daarna cortisol laag zou moeten zijn
- Middernachts speeksel cortisol concentratie: hoort dan heel laag te zijn.
Wat is pseudo Cushing?
Hypercortisolisme door andere oorzaak, ‘s nachts is cortisol laag.
Hoe kan middernacht speeksel test ook afwijken zijn?
- Door speeksel afnemen na tanden poetsen dan is er bloed in de mond en concentratie cortisol in bloed is hoger
- Comorbiditeit
- Leeftijd
- nachtdiensten