HC4 - Max Weber

Question 1

Vraagstuk Weber

Answer 1

Hoe is rationalisering/modernisering mogelijk? (Symbolisch interactionisme en Rational Choice)

• proces van rationalisering (manier van denken) –> sociale veranderingen

Question 2

Methodology of Social Sciences (Weber)

Answer 2

• Waardevrijheid in de wetenschap: objectief onderzoek doen
• Ideaaltypen: gebruikt om een beeld te krijgen van de werkelijkheid (het is niet de bedoeling dat de werkelijkheid het ideaaltype wordt)
• Verstehen: begrijpen door interpreteren
• Rationalisering
• Bureaucratisering

Question 3

Economy and Society (Weber)

Answer 3

• Ontstaan moderne westerse samenleving
• Rationalisering
• Motieven sociaal handelen:
  1) Traditioneel
  2) Affectief
  3) Waarde-rationeel
  4) Doel-rationeel

Question 4

Doel-rationeel handelen

Answer 4

(doel-middel) dominant in economie
(fabriek vestigen in lage lonen landen)

Question 5

Waarde-rationeel handelen

Answer 5

(begrenzend) waarde en normen begrenzen de (doel)rationaliteit

(fabriek niet in lage lonen land vestigen vanwege kinderarbeid)

Question 6

De ijzeren kooi van (doel)rationaliteit

Answer 6

De “ijzeren kooi” houdt individuen gevangen in systemen die puur gebaseerd zijn op efficiëntie, doel-rationeel handelen en controle.

Question 7

Onttovering

Answer 7

Religie wordt vervangen door rationele verklaringen

Question 8

Secularisering

Answer 8

Religie minder centraal en wordt gerationaliseerd

Question 9

Bureaucratisering

Answer 9

Grondwet, ambtenaren, gelijke behandeling, betrouwbaar monetair systeem

Question 10

Negatieve gevolgen rationalisering

Answer 10

• Zingevingsproblematiek: De wetenschap heeft geen antwoorden op de zin van het leven, daarom heeft men behoefte aan zekerheid: charismatische leiders, en utopieën (socialisme, fascisme)
• Vervreemding: Bureaucratisering leidt tot vervreemding: systeem van regels, mensen zijn zaken, FAQ bijv.

Question 11

De Protestantse Ethiek en Kapitalisme (Weber)

Answer 11

‘Waarom ontstond kapitalisme alleen in het westen?’ –> de geest (het culturele) en niet het materiële was bepalend

Question 12

Bedrijfskapitalisme

Answer 12

Georganiseerde productie van goederen in een vrije markt. Boekhouding, herinvestering

Question 13

Waarom bedrijfskapitalisme in het westen volgens Weber?

Answer 13

Protestante werkethiek (Doel-rationeel handelen) versnelde opkomst bedrijfskapitalisme

(protestants –> activistisch wereldbeeld –> bedrijfskapitalisme)

Question 14

Conflictparadigma

Answer 14

Sociale ongelijkheden zijn kenmerkend voor samenleving;
de maatschappelijke verhoudingen zijn resultaat van een voortdurende strijd tussen partijen

Spanningen en conflict resulteren in verandering

(X; niet objectief, macroniveau)

Marx, Mills

Question 15

Structureel functionalistisch paradigma

Answer 15

Ziet samenleving als afhankelijke delen die gebaseerd zijn op gedeelde consensus over wat moreel
wenselijk is; elk onderdeel heeft een functie voor de werking
van de samenleving als geheel
(holistische visie)

X: samenlevingen zijn niet geordend, weinig aandacht voor conflict, gaat mee in status quo, macroniveau

Comte, Spencer, Durkheim, Parsons, Merton

Question 16

Symbolisch Interactionistisch paradigma

Answer 16

De samenleving is een voortdurend proces van sociale
interactie in specifieke situaties en gebaseerd op
symbolische communicatie; hoe individuen de realiteit
ervaren verandert voortdurend

moderne samenleving –> nieuwe manier van denken

X: focus op microniveau

Weber, Mead, Blumer

Question 17

Rationele keuze paradigma

Answer 17

Veronderstelt dat de samenleving wordt bijeengehouden door
individuen die rationale berekening gebruiken om rationele keuzes te maken die aansluiten bij hun persoonlijke voorkeuren.
(de samenleving is het resultaat van ruilrelaties o.b.v. kosten- en batenafwegingen)

• micro en macroniveau

X: te modelmatig voor de werkelijkheid, mensen handelen niet altijd rationeel,
Homans, Coleman