HC.2: Het ontstaan van chromosomale afwijkingen Flashcards
Hoe worden chromosomen uit elkaar getrokken
De centrosoom wordt verdubbeld in de S fase
In de mitose gaan beide chromosomen uit elkaar
Spoeldraden (microtubule) komen uit het centrosoom en worden aan het chromosoom vastgemaakt
Als alles vast zit begint de anafase
Technieken om chromosomen te kunnen zien
Alle chromosomen aankleuren
In situ hybridisatie (FISH)
Chromosoom specifieke probes (FISH)
Spectrale karyotypering (SKY)
Structurele afwijkingen
Deleties
Translocaties
Dicentrische chromosomen
Numerieke afwijkingen
Chromosoomverlies
Chromosoomduplicatie
Ontstaan numerieke afwijkingen
In de metafase worden alle chromosomen vastgemaakt. Als een chromosoom niet vast zit voordat de uitverdeling begint, dan kan er een chromosoom te veel of te weinig in de dochtercel komen
Numerieke afwijkingen ontdekken
In het karyogram
Analyse van (CA)n repeats
Bij NGS: verlies van single nucleotide polymorphisms
Ontstaan van deleties
Eerst een dubbelstrengs breuk in het DNA
Dan mitose
Het stukje chromosoom zonder centromeer wordt niet goed uitverdeeld
Er ontstaat een cel die een stuk chromosoomarm mist
Chromothripsis
Chromosomen kunnen in kleine stukjes breken en weer aan elkaar gezet worden: chromothripsis
Dit kan gebeuren met 1 chromosoom of met meerdere
Regulatie van replicatie
Het hele chromosoom moet precies één keer per celcyclus verdubbeld worden
Replicatie gebeurt vanaf een ‘origin of replication’
Elke origin moet maar één keer per S-fase starten met verdubbeling
Amplificatie
Het hele chromosoom moet precies één keer per celcyclus verdubbeld worden
Als dat niet gebeurt, komen er meerdere kopieën van een deel van het chromosoom
Dit kun je zien als homogeen gekleurde gebieden of ‘dubbel minute’ chromosomen
Telomeerverlenging
Telomeerverlenging is nodig voor alle tumorcellen. Dit kan gebeuren door telomerase expressie of via een alternatief mechanisme. Telomerase remmers zouden tumorgroei kunnen verminderen