HC.1: Fysiologie van het bot Flashcards
Functies van het bot
Mechanisch
- Structuur
- Beweging
- Bescherming
Synthetisch
- Vorming van bloedcellen
- Vorming van cellen van het afweersysteem
Metabool
- Opslag van mineralen
- Opslag van groeifactoren
- Endocrien orgaan
Microscopische samenstelling bot
Bot matrix
- Mineraal: hydroxyapatiet (60%)
- Extracellulaire eiwitmatrix: Collageen type I, niet collagene (bio-actieve) eiwitten (30%)
Bloedvaten (8%)
Cellen (2%)
Osteoblast vorming
Mesenchymale stamcel –> osteoblast
Osteoblast –> osteocyt
Osteoblast –> apoptose
Osteoblast –> lining cell
Osteoblast
4-6% van de botcellen
Maakt de bot eiwitmatrix en reguleert de mineralisatie
Osteocyt
90-95% van de botcellen
Sensor van mechanische belasting
- Belasting is essentieel voor gezond bot
- Immobilisatie: leidt tot dood van osteocyten
Reguleert botombouw
- RANKL (stimuleert botafbraak)
- Sclerostine (remmer van botvorming)
Reguleert fosfaat homeostase
- Productie van FGF23 (stimuleert fosfaat uitscheiding nier)
Osteoclast vorming
Hematopoietische stamcel –> monocyt –> pre-osteoclast –> osteoclast
Osteoclasten
Grote cel met veel kernen
- Hecht aan de botmatrix
- Lost het calcium op en breekt de botmatrix af: resorptie
Bot resorptie
Afgesloten resorptie compartiment –> protonen pomp: verzuring
Enzymen: afbraak bot eiwitmatrix
Een afgesloten compartiment is heel belangrijk
- Lokaal hele sterke zuurtegraad
- Geen verspreiding van zuur
Regulatie van osteoclast vorming
Receptor: RANK (Receptor Activator of Nuclear factor KappaB)
Ligand: RANKL
Decoy Receptor: OPG, alternatieve bindingsplaats voor RANKL
Macroscopische samenstelling bot
Onderdelen
- Epifyse
- Groeischijf
- Metafyse
- Diafyse
Soorten bot
- Trabeculair bot
- Corticaal bot
Vliezen
- Periosteum
- Endosteum
Trabeculair bot
Een sponsachtig netwerk van fijne botbalkjes en -platen –> efficiëntie verdeling van belastingskrachten
20% van de botmassa: 20-30% per jaar
Hoge ombouw
Met name aan de uiteinden van de botten
Essentiële functies
- Sterkte en elasticiteit
- Mineraal metabolisme
Corticaal bot
Dichte buitenkant van compact bot
Bepaalt de vorm van het bot
80% van de botmassa
Ombouw-activiteit: 2-3% per jaar
Essentiële functies
- Verzorgt biomechanische sterkt
- Aanhechtingsplaats voor pezen en spieren
- Bescherming van beenmerg met daarin de stamcellen
Haverse systemen: lagen van bot met een centraal kanaal voor de bloedvaten, deze vormen een osteon
Periosteum
Buitenkant van botweefsel
Dubbellaags:
- Buitenste laag: bindweefsel en collageen
- Binnenste laag: cellen
Voorzien van zenuwvezels, bloedvaten en lymfevaten
Diktegroei van het bot
Zorgt voor peesverbindingen
Endosteum
Binnenkant van botweefsel, bekleedt de mergholte, binnenkant Haverse kanalen en trabeculair bot
Enkellaags: MSC’s en collageen vezels
Rol in groei en ontwikkeling van bot
Soorten botvorming
Endochondrale botvorming
Vervanging van kraakbeen tot bot (vorming van bijna alle boten)
MCS’s –> chondrocyten –> kraakbeenmatrix
Intramembraneuse botvorming
- Directe botvorming (vorming van schedel en sleutelbeen botten)
