HC01 - Secreties Flashcards
Hoeveel liter secreet wordt er geproduceerd in het digestietractus?
Mens: ong. 7 L/dag
Rund: 100-200 L/dag
In welke 3 fases zijn secreties opgedeeld?
- Cephale fase
- Gastrische fase
- Intestinale fase
Wat is de cephale fase?
Voorbereiden op voedsel dat gaat komen (zicht, geur, kauwen, etc.)
Wat is de gastrische fase?
Secreties wanneer voedsel zich in de maag bevindt
Wat is de intestinale fase?
Secreties wanneer voedsel zich in de darmen bevindt
Waaruit bestaat speeksel?
- Mucines
- Enzymen
- Ionen
Wat doen mucines in het speeksel?
Ze vormen mucus bij menging met water.
Ze maken het voedsel zacht
Wat doen enzymen in het speeksel?
Ze helpen bij de vertering (leeftijd- en diersoortsafhankelijk, amylase bij de mens en het varken)
Lysozyme: antibacterieel effect
Wat doen ionen in het speeksel?
Ze zorgen voor de pH regulatie (bij herkauwers), vooral door de aanwezigheid van buffers (zoals HCO3-).
De samenstelling is diersoortafhankelijk.
Wat zijn de diersoortverschillen in speekselsamenstelling?
Wat wordt er uitgescheiden bij speekselsecretie in de ductuscel?
Er wordt HCO3+, H+ en K+ uitgescheiden, en Na+ en Cl- opgenomen.
De actieve ATPase zit aan de basolaterale zijde
Waaruit bestaat maagsap?
- HCl (H+ + Cl-)
- Pepsinogeen
- Alkalisch slijm
- Water (vanwege osmotische gradiënt)
- Ionen (Na+, K+, betrokken bij transporters)
Wat doet HCl in het maagsap?
- Denaturatie van eiwitten (zodat pepsine erbij kan)
- Onschadelijk maken van micro-organismen
Wat doet pepsinogeen?
Het is een inactief proenzym dat actief pepsine wordt bij een lage pH. Het zorgt voor de afbraak van eiwitten
Wat is alkalisch slijm en wat doet het?
Het is mucus + HCO3-, en het beschermt de maagwand tegen het lage pH in het lumen
Wat wordt er uitgescheiden door de pariëtale cel bij de maagsapsecretie?
Er wordt H+, Cl- en water uitgescheiden
Hoe wordt de maagsapsecretie gereguleerd?
- Neuraal
- Endocrien
- Paracrien
Hoe werkt paracriene regulatie?
Hormonen die worden uitgescheiden door de klier en hun effect uitoefenen op buurcellen van de klier
Hoe wordt de maagsapsecretie neuraal gereguleerd?
- ENS (mechano- + chemoreceptoren) -> stimulatie
- Parasympaticus, n. vagus (ACh) -> stimulatie
Hoe wordt de maagsapsecretie endocrien gereguleerd?
D.m.v. gastrine -> stimulatie
Hoe wordt de maagsapsecretie paracrien gereguleerd?
- Histamine -> stimulatie
- Somatostatine -> remming
Hoe wordt gastrine afgegeven?
Endocrien, door G-cellen in de maag en het duodenum
Wat zijn stimuli voor gastrine secretie?
Hoge pH, aminozuren, peptide en acetylcholine in de maag
Wat is de functie van gastrine in het maagsap?
Het stimuleren van de maagzuursecretie van de pariëtale cel
Hoe wordt histamine afgegeven?
Paracrien, door ECL-cellen in de maag
Wat zijn de stimuli voor histamine secretie ?
Gastrine en acetylcholine (n. vagus) in de maag
Wat is de functie van histamine in het maagsap?
Het is de krachtigste stimulator voor maagzuursecretie van de pariëtale cel.
Het grijpt aan op de H2 receptoren
Hoe wordt somatostatine afgegeven?
Paracrien, door D-cellen in de maag
Wat zijn de stimuli voor somatostatine secretie?
(Te) lage pH in het maaglumen, gastrine, enterogastronen en het ENS, in de maag
Wat is de functie van somatostatine in het maagsap?
Het remmen van de maagzuursecretie van de pariëtale cel
Hoe verloopt de regulatie van de maagsapsecretie tijdens de cephale fase?
De N. vagus innerveert de pariëtale cellen en G-cellen.
ACh en gastrine stimuleren de productie van histamine door ECL-cellen
De stimuli is het denken aan/zien van voedsel, ruiken of proeven van voedsel
Hoe verloopt de regulatie van de maagsapsecretie tijdens de gastrische fase?
- De vagovagale reflex + ENS zorgen voor innervatie van pariëtale cellen en G-cellen (stimulus: rek maagwand)
- Door aminozuren en peptiden in de maag worden G-cellen gestimuleerd, en wordt een feedforward reflex geïnitieerd
Hoe verloopt de regulatie van de maagsapsecretie tijdens de intestinale fase?
- Aminozuren en peptiden in chymus in de darm zorgen voor stimulatie van de G-cellen in de darm
- Aminozuren en peptiden in het bloed zorgen voor stimulatie van pariëtale cellen
Overzicht
Wat zijn enterogastronen?
Hormonen die door darmcellen worden gemaakt en maagzuursecretie remmen.
Via stimulering van de D-cellen die somatostatine produceren
Wat is de gastroduodenale overgang?
Het teerste punt in de digestietractus
Hoe worden maag- en duodenumzweren voorkomen op de gastroduodenale overgang?
Gastroduodenale coördinatie:
- Door ENS
- Door enterogastron werking van secretine, GIP en CCK
Hoe wordt secretine afgegeven in de darm?
Endocrien, door S-cellen in het duodenum
Wat is de stimulus voor secretine afgifte?
Een lage pH in het duodenum
Wat is functie van secretine in het duodenum?
Remmen van zuursecretie + lediging maag
(Stimuleren van secretie HCO3+ door ductuscellen pancreas + galgangepitheel)
Hoe wordt GIP (gastric inhibitory polypeptide) afgegeven in de darm?
Endocrien, door K-cellen in het duodenum/jejunum
Welke stimulus zorgt afgifte van GIP?
Koolhydraten/vetzuren in het duodenum
Wat is de functie van GIP in de dunne darm?
Remmen van de zuursecretie en lediging maag
Hoe wordt CCK (cholecystokinine) afgegeven in de darm?
Endocrien, door I-cellen in het duodenum/jejunum
Welke stimulus zorgt voor de afgifte van CCK in de dunne darm?
Vetten/eiwitten in de duodenum
Wat is de functie van CCK in de dunne darm?
Remmen van zuursecretie en lediging van de maag.
(Stimuleren van acinaire cel pancreas + galblaascontractie)
Waaruit bestaat de pancreas?
Uit een endocrien en een exocrien deel
Waaruit bestaat het endocriene deel van de pancreas?
De eilandjes van Langerhans:
- α-cellen (glucagon)
- β-cellen (insuline)
- δ-cellen (somatostatine)
Waaruit bestaat het exocriene deel van de pancreas?
- Acini -> acinaire cellen (zymogeen)
- Afvoergangen -> ductuscellen (bicarbonaat en water)
Waaruit bestaat pancreassap?
- Enzymen (proteasen gesecerneerd als pro-enzymen)
- HCO3+ (en water)
Wat doen de enzymen die in het pancreassap zitten?
Ze worden uitgescheiden door acinaire cellen en zorgen voor e afbraak van eiwitten, koolhydraten en vetten (proteasen, amylase, lipase)
Wat doet HCO3+ (en water) in het pancreassap?
Het wordt uitgescheiden door de ductuscellen en zorgt voor de bescherming tegen de lage pH in het lumen (buffer)
Welke ionen worden er in een ductuscel uitgewisseld bij de pancreassecretie?
HCO3+, Cl- en Na+ (waarna water volgt) worden uitgescheiden, en H+
Hoe wordt pancreassecretie gereguleerd?
- Neuraal
- Endocrien
Hoe wordt de pancreassecretie neuraal gereguleerd?
- Parasympaticus (N. vagus, ACh)
- ENS
Hoe wordt de pancreassecretie endocrien gereguleerd?
- Secretine (stimulatie ductuscel, via verhoging van het aantal Cl-.
- CCK (stimulatie acinaire cel)
Wat doet secretine in de ductuscel?
Door secretine wordt chloride sneller uitgescheiden, waardoor er meer bicarbonaat kan worden uitgescheiden
Wat is de enterohepatische kringloop?
Hoe wordt galsecretie gereguleerd?
Endocrien:
- CCK (stimulatie galblaaslediging en relaxatie sfincter van Oddi)
- Secretine (stimulatie galgang epitheel -> secretie water en bicarbonaat)
