HC 5: zuur-base balans Flashcards
Wat zijn de belangrijkste buffers van het lichaam voor zuur?
Bicarbonaat, is een base die het zuur buffert
- Bicarbonaat/CO2 (24 mM)
- HPO4,2-/H2PO4 (fosfaat, 1mM)
- protein-/Hprotein
Wat zijn de setpoints voor de bicarbonaat en CO2 waarden.
- Nierfunctie: bicarbonaat 24mM
- longfunctie: pCO2 40 mmHg (1,2 mM) (correctiefactor 0,03)
pK = 6,1
Zuurbelasting vluchtig zuur:
Bij activiteit ontstaat 10mM CO2, 10% hiervan gaat als CO2 door en 70% als HCO3-. In de longen wordt dit volledig afgeblazen.
In de formule blijkt dat bij extra CO2 het evenwicht idd naar HCO3- verschuift, wanneer je CO2 weer vermindert zal het evenwicht weer terug gaan.
Zuurbelasting vluchtig zuur:
Bij activiteit ontstaat 10mM CO2, 10% hiervan gaat als CO2 door en 70% als HCO3-. In de longen wordt dit volledig afgeblazen.
In de formule blijkt dat bij extra CO2 het evenwicht idd naar HCO3- verschuift, wanneer je CO2 weer vermindert zal het evenwicht weer terug gaan.
Ongeveer 15 mol/dag aan vluchtig zuur.
Zuurbelasting: niet-vluchtig zuur:
Als je lichaam veel H+ krijgt zal de pCO2 erg stijgen volgens het evenwicht, dit gaat ten koste van bicarbonaat. Het overtollige CO2 kan worden uitgeademd, maar de pH blijft dan te laag door het verloren bicarbonaat.t De setpoint van de pCO2 moet dan verlaagd worden naar 0,7mM (23mmHg) zodat de pH gelijk blijft.
Ook kan de nier zorgen voor bicarbonaat, als de pH laag is zal de nier uit CO2 en H2O meer H+ en HCO3- maken, het HCO3- gaat dan het plasma in, de H+ wordt geloosd in de urine
Hoe komt H+ in de urine terecht?
Als titreerbaarzuur (gebonden aan fosfaat/creatinine/melkzuur) of als ammoniak (NH4+)
Welke zuurbase stoornissen zijn er (de hoofdstoornissen)?
- Acidose, te veel H+ door verhoging, verlaging van bicarbonaat, te hoog pCO2
- alkalose, te weinig H+, toevoeging bicarbonaat, verlaagd paCO2.
Respiratoir:
- acidose: emfyseem, astma
- alkalose: hyperventileren
Metabole:
- acidose: diarree, diabetes, renale tubulaire acidose
- alkalose: overgeven
Hoe los je de stoornis op?
- metabole verstoring (HCO3-) –> compensatie ventilatie (niet volledig, wel snel)
- respiratoire verstoring (CO2) –> compensatie metabool (langzaam en volledig)
Kenmerken van de enkelvoudige zuurbase stoornissen:
- Metabole acidose: pH laag, HCO3- laag
- Respiratoire acidose: pH laag, pCO2 hoog
- Metabole alkalose: pH hoog, bicarbonaat hoog
- Respiratoire alcalose: pH hoog, Pco2 laag
Tussen welke waarden moeten de pH, pCO2 en de HCO3- blijven?
- pH: 7,35 - 7,45
- pCO2: 35-45
- HCO3-: 22-26
Hoe stel je een stoornis vast?
Eerst kijken is er een zuur base verstoring?
Hoe is de pH?
Is de PH verandering door respiratoir of metabool?
Is er compensatie en is deze adequaat?
Ook kijken naar medische voorgeschiedenis (bij diabetes snel metabole acidose)
Bloedgas analyse (astrup bepaling), veneuze elekctorolyten
Wat betekent een base excess?
Een base overschot, als deze onder 0 is is er dus veel zuurbelasting:
- BE < 0 = metabole acidose
- BE > 0 = metabole alkalose
- BE = 0 = respiratoir
Wat is opvallend aan het base overschot?
Het is altijd meer dan het verschil tussen de normale bicarbonaat waarde en die van de patiënt, omdat niet alleen bicarbonaat bufferend werkt ook andere moleculen
Wat kun je aflezen in het Siggaard-Andersen nomogram?
pH, pCO2 dan lees je je base overschot af.
De schuine lijnen zijn de iso-bicarobnaat lijnen.
Hoe verschuif je metabool en respiratoir op de nomogram?
Bij metabole acidose: is de CO2 aanvankelijk hetzelfde dus schuif je metabool op (horizontaal), dan zit je op een andere bicarbonaat lijn. De CO2 ga je dan aanpassen om weer in de buurt van de ph te komen, dit doe je op de bicarbonaat lijn.
Bij respiratoire alkalose ga je naar onder op de bicarbonaat lijn door verandering van pCO2, bicarbonaat compenseert (horizontale verschuiving)
