Hc 4 Flashcards
Waarheidsprobleem
wordt geïllustreerd door de volgende citaat van Martin Heidegger: “De zo begrepen vrijheid van het zijn-laten van het zijnde vervult en voltrekt het wezen van de waarheid in de zin van de ontberging van het zijnde. De “waarheid” is geen keurmerk van de juiste zin die door een menselijk “subject” over een “object” uitgesproken wordt en dan ergens in een soort bereik “geldt”, maar de waarheid is de ontberging van het zijnde, die er is dankzij een openheid.”
Citaat martin heideger lijkt betekenisloos, men snapt niet waar het over gaat. Maar de vraag die als gevolg daarvan opkomt is:
wat is het criterium voor betekenisvolheid? De zin is waar, wanneer het de wereld afbeeld zoals de wereld is. Ludwig Wittgenstein I (de jonge Wittgenstein) en de Logisch Positivisten vroegen zich dit ook af; Wat is een betekenisvolle zin?
Wittegenstein 1
Tractatus Logico-Philosophicus (1921); invloed op Logisch Positivisten.
Wittegenstein 2
Philosophical Investigations (1953) (HC 6).
Waarin was Wittegenstein geïnteresseerd?
Wittgenstein was geïnteresseerd in beweringen over “het hogere” (= metafysica, kunst, religie), maar daar wil hij zinvolle en betekenisvolle zinnen over uiten. Hij schreef het boek de tractacus. En verdedigde de correspondentietheorie.
Doel boek tractacus
de bedoeling daarvan is om ze zin van de onzin te onderscheiden.
Correspondentietheorie
- De waarheid
- betekenis
= picture theorie of truth/meaning
Waarheid is een eigenschap van de zin wanneer die correspondeert met de feiten, dus wanneer het de wereld beschrijft zoals de wereld nu is. Het gaat Wittgenstein enkel om de betekenisvraag, niet om de vraag naar wetenschap. Je kan de zin vergelijken met de werkelijkheid, wanneer je weet dat de onderdelen corresponderen, dan is de zin waar en betekenisvol. Kan je de waarheid van een zin niet achterhalen door naar de werkelijkheid te kijken, dan is de zin betekenisloos.
Voorbeeld van betekenisloze zinnen
Voorbeelden van betekenisloze zinnen: “Het schone en het goede zijn identiek”, “De ziel is onsterfelijk”, “De koe eet gras vanwege haar koeheid”.
Deze zinnen kun je niet controleren met de werkelijkheid. Volgens Wittgenstein I betekent dit dus niets; de zin is betekenisloos, is wordt uitgelegd in de Tractatus. Je kunt je afvragen of de zinnen in de Tractatus betekenisvol zijn volgens dit betekeniscriterium. Wittgenstein I zegt hierover: “Mijn stellingen zijn verhelderend omdat hij die me begrijpt, tenslotte erkent dat ze onzinnig zijn, als door middel van mijn stellingen, er op, boven ze uitgeklommen is.” Wittgenstein II zal erop terugkomen hoe het dan kan dat we de zinnen uit de Tractatus wel begrijpen, zoals “de ziel is onsterfelijk”. Je kunt alleen uitspraken doen over de waarneembare werkelijkheid: alledaagse/ banale uitspraken en de empirische wetenschappen.
Volzinnen kunnen dus niets hogers uitdrukken, aangezien we niets kunnen zeggen over de belangrijke levensvragen. Wittgenstein: “Van dat waarover niet kan worden gesproken, moet men zwijgen”. Problemen zijn dus ofwel wetenschappelijk (= correspondeert met de feiten) ofwel onzinnig (= correspondeert niet met de feiten, en je weet niet hoe je het moet achterhalen). Wittgenstein stopt met filosofie en wordt leraar.
Logisch positivisme
Het Logisch Positivisme gaat over de realisatie van een geünificeerde wetenschap door de toepassing van logische analyse op ervaring.
Ontstaan wetenschapsfilosofie
Wittgenstein woonde in Wenen, waar de eerste Logisch Positivisten (= Wiener Kreis) bij elkaar kwamen. Ze willen af van de onbegrijpelijke filosofie van Heidegger. Deze groep bestond uit wetenschappers en filosofen die in 1929 een pamflet schreven. Hierin zetten ze hun Wetenschappelijke wereldopvatting uiteen, wat het begin van de wetenschapsfilosofie markeerde, als apart filosofische discipline.
5 uitgangspunten van het logisch positivisme
1) Verwerping zinloze beweringen.
2) Logica.
3) Positivisme.
4) Geünificeerdewetenschap.
5) Verifieerbaarheid (later confirmeerbaarheid) als demarcatiecriterium (=
onderscheidingscriterium wetenschap vs. pseudowetenschap).
Uitgangspunt 1; verwerping zinloze beweringen
Doel van LP is om het metafysische en theologische puin van millennia te verwijderen; ze willen af van onzinnige/ betekenisloze beweringen. Ze gebruiken hierbij Wittgenstein I: “Zinvolle beweringen zijn wetenschappelijke beweringen”. Als iemand iets zegt dat jou betekenisloos of onwaar voorkomt, dan moet je ze een vraag stellen.
