HC 3: dysfagie

Question 1

Wat zijn de kernpunten van het fysiologie gedeelte?

Answer 1

1. het slikproces kan je indelen in 3 fases: orale, faryngaal, oesofagiale fase
2. Peristaltiek is een actief proces dat ervoor zorgt dat voedsel via de slokdarm naar de maag wordt getransporteerd
3. Het AZS en het EZS coördineren de peristaltische bewegingen.
4. glad spierweefsel vertoont een unitary innervatie patroon en genegeerd slow wave oscillaties die ritmische contracties opwekken

Question 2

Wat is het verteringsstelsel?

Answer 2

Een buis met individuele compartimenten die gescheiden zijn door middel van sfincters en die specifieke functies hebben.

Question 3

Hoe kan je het slikproces in delen?

Answer 3

• Orale fase = vrijwillig
• faryngeale fase = onvrijwillig
• oesofagiale fase = onvrijwillig

Question 4

Voortstuwende functies slikproces?

Answer 4

• Farynx = voedselbrij –> slokdarm
• Bovenste slokdarmsfincter UES, poortwachter naar slokdarm
• Slokdarm: bolus naar maag
• LES poortwachter naar de maag

Question 5

Beschermende functies slikproces?

Answer 5

• UES: beschermt luchtpijp tegen voedsel en maagsapreflux
• Slokdarm: beschermt tegen reflux (verwijdert = overgeven)
• LES: beschermt slokdarm tegen maagsap reflux

Question 6

Hoe kan peristaltiek zichtbaar worden?

Answer 6

Door intraluminale drukmeting in de slokdarm tijdens slikken. Je meet druk als functie van de tijd en ziet dan een drukgolf lopen.

Question 7

Wat is het EZS?

Answer 7

Sterisch zenuwstelsel: onderdeel autonoom zenuwstelsel (dus met sympathisch en parasympathisch)

Bevat neuronen verspreid in 2 plexussen:
- Myenterisch (Auerbach) tussen longitudinale en circulaire spieren: zie je van slokdarm tot rectum
- Submucosa (meissner): in dunne darm en dikke darm

Communiceren via actiepotentialen en neurotransmitters.

Myenterische neuronen stimuleren of remmen via interneuronen.

Werken op gladde spieren, secretoire cellen, submucosale endocriene cellen en bloedvaten

Question 8

Wat is peristaltiek?

Answer 8

Gelijktijdige inhibitie gevolgd door sequentiële excitatie. Het beweegt voedsel van orale kant naar anale kant.

Stap 1:
- gelijktijdige inhibitie via caudale gedeelte van dorsale motor nucleus (cDMN van de vagus) via NO van alle slokdarm delen –> spierrelaxatie, inhibitie is langer distaal (richting maag)
Stap 2:
- sequentiële excitatie via rDMN (rostrale) en acetylcholine wat leidt tot spiercontractie , begint boven eerder dan onder is kortharig.

Question 9

Verschil spier oesophagus?

Answer 9

• Proximale deel: dwarsgestreept, door nucleus ambiguus in medulla geënerveerd, efferente vezels van nervus vagus.
• Onderste deel: gladde spier: dorsale motor nucleus.

Question 10

Welke type glad spierweefsel heb je?

Answer 10

• Multi unit: fijne spiercontrole door weinig intracellulaire koppeling, iris, piloerector spier. Varicositeiten = meerdere synapsen
• unitary: veel gap junctions, gecoördineerde contractie, zie je in darmkanaal

Ze worden allebei geinnerveerd door 1 neuron, ze maken allebei meerdere varicositeiten/connecties met de spiercel.

Question 11

3 typen actiepotentialen?

Answer 11

• Spike: lijkt op skeletspier vooral in unitary type
• Plateau: lijkt op hartspier met duidelijk plateau
• Slow waves: autoritmische oscillaties, graduele respons tot de drempel wordt bereikt: actie potentiaal. Kan gemoduleerd worden door lokale stimuli wat leidt tot ritmische contracties, zie je bij peristaltiek

Question 12

Wat zie je in de kliniek bij slikproblemen?

Answer 12

• Slikstoornissen: ter hoogte van mond/keel
• Globusgevoel: gevoel dat er iets in de keel zit
• Passageklachten = dysfagie: voedsel blijven hangen ter hoogte van de slokdarm

Question 13

Oorzaken van dysfagie?

Answer 13

• Maligne/beninge slokdarmtumor
• Ontsteking (reflexziekte, eosinofiele oesofagitis)
• Extra-oesofageale tumor (schildklier/mediastinum)
• Hiatus hernia (middenrifbreuk)
• stricturen
• divertikel
• motiliteitsstoornis
• neuromusculair/systemisch

Question 14

Anamnese dysfagie?

Answer 14

• Slik of passage probleem?
• Duur klachten?
• Gewichtsverlies?
• Reflux
• Regurgitatie
• Hoesten/aspiratie?
• Heesheid
• Pijn op borst, rug, schouder

Overig: bestraling, neuromusculaire/systemische ziekten

Question 15

Aanvullend onderzoek dysfagie?

Answer 15

• Endoscopie: inspectie en biopten
• Manometrie: motiliteit
• Zuur-impedantie meting (24 uurs phmetrie): zuurexpositie en reflux, kan pijn op de borst geven
• CT-MRI voor externe oorzaak: lymfeoom, tumor, arterie in mediastinum
• ## Slikvideo

Question 16

Achalasie:

Answer 16

• Zeldzaam 1 op 100.000
• Verlies van ganglioncellen: dysfunctie inhibitie neuronen in distale oesophagus/les
• Oorzaak onduidelijk, misschien ontstekingsfiltraat of genetisch
• Je ziet geen peristaltiek en relaxatie van LES
• chronische ontsteking door eten dat blijft hangen

Behandelen:
- Medicatie: calciumblokkers of nitraten of botulinetoxine, werken niet goed
- Pneumatische dilatatie: ballon de kringspier laten scheuren, veroorzaakt reflux
- Surgical myotome of perorale endoscopische myotome

Question 17

Soorten hiatus hernia?

Answer 17

1 = sliding
2 = paraoesophageaal (bobbel naast slokdarm)
3 = combi
4 = erger dan 3

Question 18

Waar ontstaan divertikels?

Answer 18

• Hoog bovenin, cervixaal van m. cricopharyngeus (UES), door motiliteitsstoornis UES
• Epifrenisch op diafragma, icm achalasie

Question 19

Behandelen slokdarmkanker?

Answer 19

• Chemo en bestraling en dan operatie
• Bij geen operatiemogelijkheid: endoluminale stenting of radiotherapie

Bij slokdarmkanker geneest minder dan de helft. Je moet conditie van patiënt en stadium van tumor TNM bepalen.