HC 1.4 rose & preventie paradox Flashcards
strategie van preventie beleid
- grondlegger is geoffrey rose
- hij maakte onderscheid tussen populatie interventie en individuele interventie
Welke strategieën van preventiebeleid zijn er?
- Causes of cases: hoog risico individuen
- Causes of incidence: populatie strategie
Hoe stel je een Rose paradigma op?
- Verband blootstelling en respons
- Relatieve risico en attributieve fractie berekenen
- Verdeling van blootstelling -> vaak is er sprake van een normaalverdeling
- Sterfte in elke categorie berekenen -> beseline rate wordt bepaald en dit keer RR doen
- Bereken aantal doden door blootstelling in elke categorie (AF x doden)
- Bereken bijdrage (%) aan oversterfte door blootstelling
Wat is het relatieve risico?
Het absolute risico op sterfte van de blootgestelde groep / het absolutie risico op sterfte controle groep
Wat is de attributieve fractie?
Fractie van sterfte van blootgestelde groep die te wijten is aan de blootstelling zelf
-> AF = (RR-1)/RR
wat is de baseline rate
de hoeveelheid mensen die sterven aan hart en vaatziekten in de populatie, zonder dat dit te wijten is aan de cholesterolwaarden
Wat is Rose’s paradigma?
- De grootste gezondheidswinst in de populatie is te boeken in de groep met een matig verhoogd risico
- Preventiebeleid dat een kleine verschuiving in de verdeling van de risicofactor richting gezonde mensen realiseert, kan veel effectiever zijn dan een preventiebeleid dat zich alleen richt op de mensen met het hoogste risico (populatie-aanpak ipv hoog-risico benadering)
Wanneer is Rose’s paradigma van toepassing?
- Als het risico op ziekte gradueel stijgt met toenemende blootstelling, en
- lage niveaus van blootstelling zeer veel voorkomen in de populatie, dan
- zullen personen met een klein risico meer bijdragen aan de ziektelast, dus
- ligt dan de populatiebenadering in preventiebeleid meer voor de hand
Wat is de preventie paradox?
De (schijnbare) tegenstelling dat preventieve maatregelen op populatieniveau een grote gezondheidswinst opleveren, maar relatief weinig voor elk individu in die populatie
Hoe kun je preventie indelen?
Op ziekte, aangrijpingspunt of doelgroep
Hoe kun je preventie indelen op basis van ziekte?
- Primair (populatie benadering):
voorkomen nieuwe gevallen door het wegnemen of verminderen van onderliggende oorzaken (bv autogordel) - Secundaire preventie (screening/hoog-risico benadering): opsporen van een aandoening in een zo vroeg mogelijk stadium, zodat vroege behandeling mogelijk is en verergering wordt voorkomen (bv bevolkingsonderzoek)
- Tertiaire preventie: voorkomen of beperken van de gevolgen van een vastgestelde aandoening (bv beweegprogramma)
Hoe kun je preventie indelen op basis van aangrijpingspunt?
- Gezondheidsbescherming: aanpak van omgeving van de mens om kans op blootstelling aan risicofactoren te verkleinen ( bv rookverbod, riolering)
- Gezondheidsbevordering: bevorderen van gezond gedrag ( bv lesprogramma op scholen, voorlichtingscampagne) -> nudging
- Ziektepreventie: programma’s gericht op het voorkomen van infectieziekten (bv vaccinatieprogramma DKTP)
wat is nudging
stimuleren van gezond gedrag
Hoe kun je preventie indelen op basis van doelgroep?
- Universele preventie: algemene bevolking -> bevordert en beschermt actief de gezondheid van de bevolking (bv gordel, rookverbod)
- Selectieve preventie: bevolkingsgroepen met verhoogd risico -> voorkomen dat personen met verhoogd risico voor een bepaalde aandoening daadwerkelijk ziek worden (bv neonatale screening, statines)
- Geïndiceerde preventie: individuen met beginnende klachten -> voorkomen van verergering tot een aandoening (bv training slaapproblemen)
- Zorggerelateerde preventie: individuen met ziekte -> voorkomen van complicaties en beperkingen (bv beweegprogramma)
