H9: Rechtsmiddelen

Question 1

Rechtsmiddelen

Answer 1

voies de recours
Bij de wet georganiseerde technieken om rechterlijke beslissingen, ondanks het gezag van gewijsde alsnog ongedaan te maken
errare humanum est

Question 2

Gewone rechtsmiddelen

Answer 2

Hoger beroep en verzet
Kracht van gewijsde (voor strafzaken is hier cassatie aan toegevoegd)
Devolutieve werking
Verzets- of appeltermijn wordt verlengd als ze BEGINT en EINDIGT binnen de gerechtelijke vakantie (tot 15 september)

Question 3

Buitengewone rechtsmiddelen

Answer 3

Voorziening in cassatie
derderverzet
verzoek tot herroeping van gewijsde
verhaal op de rechter
vordering tot intrekking
heropening van de rechtspleging

Question 4

Algemene uitsluitingen, voor alle rechtsmiddelen

Answer 4

• Maatregelen van inwendige aard ( hierbij wordt geen enkel feitelijk of juridisch geschilpunt beslecht; gebrek aan belang)
• Berusting [acquiescement]: afstand van rechtsmiddelen (gebrek aan belang); daad van beschikking (uitdrukkelijke volmacht), onmogelijk bij OO; eenzijdige rechtshandeling
• Akkoordvonnis

Question 5

Rechtspleging rechtsmiddelen

Answer 5

De termijnen zijn op straffe van verval en raken de openbare orde: ambtshalve en niet dekken (tenzij overmacht)

Question 6

Verzet (algemeen)

Answer 6

opposition
een partij werd op regelmatige wijze verzocht te verschijnen en werd bij verstek veroordeeld
bij hetzelfde rechtscollege dat bij verstek heeft geoordeeld een nieuwe beslissing verkrijgen
PP5: verzet is beperkt tot verstekvonnissen IN LAATSTE AANLEG
Het instellen van verzet schorst de tenuitvoerlegging van het verstekvonnis (noodzakelijk in laatste aanleg), tenzij rechter uitvoerbaar bij voorraad verklaart of wettelijke uitzondering

Question 7

Verzet (uitsluitingen)

Answer 7

• opposition sur opposition ne vaut: verzet kan maar 1 keer, als je verzet instelt en dan opnieuw afwezig blijft, kan je niet nog eens verzet instellen
• electa una via non datur recursus ad alteram: keuze tussen verzet en cassatie (het een gekozen, het ander valt weg) (waarom zou je meteen voor cassatie gaan? Als verzetstermijn verstreken is, cassatie termijn is langer)

Question 8

Verzet (termijn)

Answer 8

1 MAAND

Question 9

Verzet (rechtspleging)

Answer 9

Gemeenrecht

Partijen behouden hun oorspronkelijke hoedanigheid van eiser of verweerder

Question 10

Hoger beroep (algemeen)

Answer 10

appel
Een geschil dat in eerste aanleg (geheel of gedeeltelijk) is beslecht laten beoordelen door een hogere rechterlijke instantie met het oog op een nieuwe uitspraak

Question 11

Errores in iudicando

Answer 11

Vergissingen bij het toepassen van de regels op het geschil dat de partijen verdeeld ( kan gaan over relevante feiten of toepasselijke recht…)
= HERVORMINGSBEROEP

Question 12

Errores in procendo

Answer 12

Formeelrechtelijke fouten waarbij een vonnis ongeacht de inhoud, niet volgens de regels van de kunst tot stand is gekomen en het recht op behoorlijke rechtsbedeling niet werd gerespecteerd
ANNULATIE of VERNIETIGINGSBEROEP

Question 13

Hoofd of principaal hoger beroep

Answer 13

Elk HB dat geen incidenteel HB is, dus HB dat niet werd ingesteld door een gedaagd in hoger beroep tegen een andere partij in het geding in HB

Question 14

Incidenteel hoger beroep

Answer 14

Wordt ingesteld door iemand tegen wie reeds HB werd aangetekend door een andere partij
Doorgaans is het de reactie van de geïntimeerde op het hoofdberoep

Question 15

Grondrecht op dubbele aanleg

Answer 15

BESTAAT NIET
De aard van het vonnis of van het geschil sluiten in bepaalde gevallen de toegang tot de appelrechter uit
Als HB mogelijk is, moet het wel aan de eisen van art 6 EVRM voldoen, maar het is niet verplicht

Question 16

Ontvankelijkheid HB ratione materiae

Answer 16

Door gebrek aan belang is de verwijzing van een bevoegdheidsgeschil naar de arrondissementsrechtbank niet appellabel, want er wordt geen geschil beslecht.
De beslissing van de arrondissementsrechtbank kan ook niet worden aangevochten, omdat de wet het uitdrukkelijk uitsluit (alleen door PG bij het Hof van Beroep)
ENKEL de beslechting van bevoegdheidsgeschillen door de in eerste aanleg aangesproken feitenrechter is appellabel, niet onmiddellijk en als het HB niet om andere redenen wordt uitgesloten

Question 17

Ontvankelijkheid HB ratione summae

Answer 17

Geen bedrag voor fiscale zaken en arbeidsrechtbank
2000 euro voor vrederechter en politierechter
2500 euro voor REA en ondernemingsrechtbank
Welk bedrag? Het bedrag van de vordering (NIET van de veroordeling), het aanknopingspunt is de laatste conclusie en ook de samenhangende tegenvorderingen en vorderingen tot tussenkomst en de tegenvorderingen wegens tergend of roekeloze hoofdvordering moet worden samengevoegd

Question 18

Ontvankelijkheid HB ratione personae: WIE mag HB instellen?

Answer 18

Enkel door een partij in eerste aanleg
De appellant moet geheel of gedeeltelijk in het ongelijk zijn gesteld in eerste aanleg en nadeel ondervinden van de beslissing in eerste aanleg (belangenvereiste)

INCIDENTEEL HB: enkel door een gedaagde in HB (er wordt van hem iets gevorderd via hoofd of incidenteel beroep, wat impliceert dat een partij voor de appelrechter een vordering heeft ingesteld waardoor ze in haar belangen kan worden geschaad

Question 19

Ontvankelijkheid HB ratione personae: TEGEN WIE mag HB?

Answer 19

Een tegenpartij in eerste aanleg (een partij met tegengestelde belangen)
Vereiste van een rechtsband, lien d’instance
De andere partijen kunnen conservatoir in tussenkomst in het geding in HB worden betrokken
Niet verplicht om tegen ALLE tegenpartijen HB aan te tekenen; uitzondering: onsplitsbaarheid (indivisibilité)
INCIDENTEEL HB: tegen iemand die reeds partij is in het geding in HB

Question 20

Ontvankelijkheid HB ratione temporis: VANAF wanneer

Answer 20

vanaf de uitspraak (betekening is zelfs niet nodig)
uitzondering 1: beslissing over bevoegdheid enkel samen met het eindvonnis (Wat is een eindvonnis? HvC: een vonnis inzake de ontvankelijkheid of gegrondheid uitgesproken door de rechter die zich bevoegd heeft verklaard dan wel door de als bevoegd aangewezen rechter)
uitzondering 2: beslissingen alvorens recht te doen enkel samen met het eindvonnis (tenzij de rechter bepaalt dat zijn vonnis wel onmiddellijk en afzonderlijk appellabel is)

Question 21

Ontvankelijkheid HB ratione temporis: TOT wanneer

Answer 21

1 MAAND na betekening van het vonnis (geen betekening: blijft altijd mogelijk, verjaart niet) (bijzondere wetten voorzien soms in een afwijkende beroepstermijn)
! uitgelokt HB: appel provoque
Praktisch: binnen deze termijn moet de akte van HB worden betekend aan de geïntimeerde, aangekomen zijn op de griffie of ter post zijn afgegeven

INCIDENTEEL HB: in limine litis

Question 22

Gevolgen van HB

Answer 22

• relatieve werking: kan alleen de appellant iets bijbrengen (alleen een verliezer in eerste aanleg kan HB aantekenen)
• gewone devolutieve werking: het in eerste aanleg beslechte geschil wordt opnieuw aan de rechter ter beslechting voorgelegd; beschikkingsbeginsel: parijen kunnen devolutieve werking beperken (tantum devolutum, quantum appellatum)
• verruimde devolutieve werking: ALLE geschilpunten worden aan de eerste rechter onttrokken, OOK die waar hij zich (nog) niet over heeft uitgesproken, zelfs wanneer de zaak nog bij hem aanhangig is (dus bij HB tegen tussenvonnis)= openbare orde
  uitzondering: een rechter die een in 1e aanleg bevolen onderzoeksmaatregel bevestigt, moet de zaak terugverwijzen naar de eerste rechter (dus geen verruimde devolutieve werking) Dit is alleen nodig als de eerste rechter zijn rechtsmacht nog niet volledig had uitgeput (dus bij HB tegen een tussenvonnis).

Question 23

Voorziening in cassatie (algemeen)

Answer 23

pourvoi en cassation
Verbreking van een in laatste aanleg gewezen rechterlijke beslissing wegens schending van het recht
1 HvC= eenheid van rechtspraak= eenheid in de interpretatie van rechtsregels
Het hof controleert geen partijen, maar rechters
Verbod op feitencontrole? Gedeeltelijk juist, bij een error in procendo (: schending van substantiële en op straffe van nietigheid voorgeschreven vormen) moeten immers doorgaans de feiten van de procedure worden geverifieerd; bij een error in iudicando (: overtreding van de wet) wordt de juridische kwalificatie van de gegeven feiten nagegaan (het hof zal alleen nog zelf feiten vaststellen of hun juistheid onderzoeken)
‘pourvoi sur pourvoi ne vaut’: hetzelfde vonnis mag geen 2 keer voorwerp uitmaken van een cassatieberoep (na de uitspraak)

Question 24

Voorziening in cassatie (rechtspleging)

Answer 24

Vooraf betekend verzoekschrift indienen ter griffie
Tussenkomst van advocaat vereist (in burgerlijke zaken)
Uitzonderlijk, in geval van machtsoverschrijding: PG bij HvC kan voorziening instellen
Bevoegdheidsbeslissing vernietigen: verwijzen naar bevoegde rechter
Andere beslissing: keuze cassatie met of zonder verwijzing

Question 25

Voorziening in cassatie (termijn)

Answer 25

3 MAANDEN

Question 26

Procedure na cassatie met verwijzing

Answer 26

Verwijzing naar gerecht in hoogste feitelijke aanleg van dezelfde rang als hetgeen de bestreden beslissing gewezen heeft, soms wordt naar lagere rechter verwezen. Kan ook naar hetzelfde gerecht verwijzen, maar dan anders samengesteld

Question 27

Derdenverzet

Answer 27

Tierce opposition
Iemand die niet betrokken was in de rechtspleging kan opkomen tegen een beslissing die zijn rechten benadeelt
30 JAAR tenzij het vonnis werd betekend aan de 3e: 3 MAAND, tenzij een vonnis op eenzijdig verzoekschrift: 1 MAAND

Question 28

Herroeping van het gewijsde

Answer 28

requête civile

Question 29

Verhaal op de rechter

Answer 29

prise à partie

Question 30

vordering tot intrekking

Answer 30

demande de rétraction

Question 31

heropening van de rechtspleging

Answer 31

réouverture de la procédure