H9: Rechtsmiddelen Flashcards
Rechtsmiddelen
voies de recours
Bij de wet georganiseerde technieken om rechterlijke beslissingen, ondanks het gezag van gewijsde alsnog ongedaan te maken
errare humanum est
Gewone rechtsmiddelen
Hoger beroep en verzet
Kracht van gewijsde (voor strafzaken is hier cassatie aan toegevoegd)
Devolutieve werking
Verzets- of appeltermijn wordt verlengd als ze BEGINT en EINDIGT binnen de gerechtelijke vakantie (tot 15 september)
Buitengewone rechtsmiddelen
Voorziening in cassatie derderverzet verzoek tot herroeping van gewijsde verhaal op de rechter vordering tot intrekking heropening van de rechtspleging
Algemene uitsluitingen, voor alle rechtsmiddelen
- Maatregelen van inwendige aard ( hierbij wordt geen enkel feitelijk of juridisch geschilpunt beslecht; gebrek aan belang)
- Berusting [acquiescement]: afstand van rechtsmiddelen (gebrek aan belang); daad van beschikking (uitdrukkelijke volmacht), onmogelijk bij OO; eenzijdige rechtshandeling
- Akkoordvonnis
Rechtspleging rechtsmiddelen
De termijnen zijn op straffe van verval en raken de openbare orde: ambtshalve en niet dekken (tenzij overmacht)
Verzet (algemeen)
opposition
een partij werd op regelmatige wijze verzocht te verschijnen en werd bij verstek veroordeeld
bij hetzelfde rechtscollege dat bij verstek heeft geoordeeld een nieuwe beslissing verkrijgen
PP5: verzet is beperkt tot verstekvonnissen IN LAATSTE AANLEG
Het instellen van verzet schorst de tenuitvoerlegging van het verstekvonnis (noodzakelijk in laatste aanleg), tenzij rechter uitvoerbaar bij voorraad verklaart of wettelijke uitzondering
Verzet (uitsluitingen)
- opposition sur opposition ne vaut: verzet kan maar 1 keer, als je verzet instelt en dan opnieuw afwezig blijft, kan je niet nog eens verzet instellen
- electa una via non datur recursus ad alteram: keuze tussen verzet en cassatie (het een gekozen, het ander valt weg) (waarom zou je meteen voor cassatie gaan? Als verzetstermijn verstreken is, cassatie termijn is langer)
Verzet (termijn)
1 MAAND
Verzet (rechtspleging)
Gemeenrecht
Partijen behouden hun oorspronkelijke hoedanigheid van eiser of verweerder
Hoger beroep (algemeen)
appel
Een geschil dat in eerste aanleg (geheel of gedeeltelijk) is beslecht laten beoordelen door een hogere rechterlijke instantie met het oog op een nieuwe uitspraak
Errores in iudicando
Vergissingen bij het toepassen van de regels op het geschil dat de partijen verdeeld ( kan gaan over relevante feiten of toepasselijke recht…)
= HERVORMINGSBEROEP
Errores in procendo
Formeelrechtelijke fouten waarbij een vonnis ongeacht de inhoud, niet volgens de regels van de kunst tot stand is gekomen en het recht op behoorlijke rechtsbedeling niet werd gerespecteerd
ANNULATIE of VERNIETIGINGSBEROEP
Hoofd of principaal hoger beroep
Elk HB dat geen incidenteel HB is, dus HB dat niet werd ingesteld door een gedaagd in hoger beroep tegen een andere partij in het geding in HB
Incidenteel hoger beroep
Wordt ingesteld door iemand tegen wie reeds HB werd aangetekend door een andere partij
Doorgaans is het de reactie van de geïntimeerde op het hoofdberoep
Grondrecht op dubbele aanleg
BESTAAT NIET
De aard van het vonnis of van het geschil sluiten in bepaalde gevallen de toegang tot de appelrechter uit
Als HB mogelijk is, moet het wel aan de eisen van art 6 EVRM voldoen, maar het is niet verplicht
Ontvankelijkheid HB ratione materiae
Door gebrek aan belang is de verwijzing van een bevoegdheidsgeschil naar de arrondissementsrechtbank niet appellabel, want er wordt geen geschil beslecht.
De beslissing van de arrondissementsrechtbank kan ook niet worden aangevochten, omdat de wet het uitdrukkelijk uitsluit (alleen door PG bij het Hof van Beroep)
ENKEL de beslechting van bevoegdheidsgeschillen door de in eerste aanleg aangesproken feitenrechter is appellabel, niet onmiddellijk en als het HB niet om andere redenen wordt uitgesloten
Ontvankelijkheid HB ratione summae
Geen bedrag voor fiscale zaken en arbeidsrechtbank
2000 euro voor vrederechter en politierechter
2500 euro voor REA en ondernemingsrechtbank
Welk bedrag? Het bedrag van de vordering (NIET van de veroordeling), het aanknopingspunt is de laatste conclusie en ook de samenhangende tegenvorderingen en vorderingen tot tussenkomst en de tegenvorderingen wegens tergend of roekeloze hoofdvordering moet worden samengevoegd
Ontvankelijkheid HB ratione personae: WIE mag HB instellen?
Enkel door een partij in eerste aanleg
De appellant moet geheel of gedeeltelijk in het ongelijk zijn gesteld in eerste aanleg en nadeel ondervinden van de beslissing in eerste aanleg (belangenvereiste)
INCIDENTEEL HB: enkel door een gedaagde in HB (er wordt van hem iets gevorderd via hoofd of incidenteel beroep, wat impliceert dat een partij voor de appelrechter een vordering heeft ingesteld waardoor ze in haar belangen kan worden geschaad
Ontvankelijkheid HB ratione personae: TEGEN WIE mag HB?
Een tegenpartij in eerste aanleg (een partij met tegengestelde belangen)
Vereiste van een rechtsband, lien d’instance
De andere partijen kunnen conservatoir in tussenkomst in het geding in HB worden betrokken
Niet verplicht om tegen ALLE tegenpartijen HB aan te tekenen; uitzondering: onsplitsbaarheid (indivisibilité)
INCIDENTEEL HB: tegen iemand die reeds partij is in het geding in HB
Ontvankelijkheid HB ratione temporis: VANAF wanneer
vanaf de uitspraak (betekening is zelfs niet nodig)
uitzondering 1: beslissing over bevoegdheid enkel samen met het eindvonnis (Wat is een eindvonnis? HvC: een vonnis inzake de ontvankelijkheid of gegrondheid uitgesproken door de rechter die zich bevoegd heeft verklaard dan wel door de als bevoegd aangewezen rechter)
uitzondering 2: beslissingen alvorens recht te doen enkel samen met het eindvonnis (tenzij de rechter bepaalt dat zijn vonnis wel onmiddellijk en afzonderlijk appellabel is)
Ontvankelijkheid HB ratione temporis: TOT wanneer
1 MAAND na betekening van het vonnis (geen betekening: blijft altijd mogelijk, verjaart niet) (bijzondere wetten voorzien soms in een afwijkende beroepstermijn)
! uitgelokt HB: appel provoque
Praktisch: binnen deze termijn moet de akte van HB worden betekend aan de geïntimeerde, aangekomen zijn op de griffie of ter post zijn afgegeven
INCIDENTEEL HB: in limine litis
Gevolgen van HB
- relatieve werking: kan alleen de appellant iets bijbrengen (alleen een verliezer in eerste aanleg kan HB aantekenen)
- gewone devolutieve werking: het in eerste aanleg beslechte geschil wordt opnieuw aan de rechter ter beslechting voorgelegd; beschikkingsbeginsel: parijen kunnen devolutieve werking beperken (tantum devolutum, quantum appellatum)
- verruimde devolutieve werking: ALLE geschilpunten worden aan de eerste rechter onttrokken, OOK die waar hij zich (nog) niet over heeft uitgesproken, zelfs wanneer de zaak nog bij hem aanhangig is (dus bij HB tegen tussenvonnis)= openbare orde
uitzondering: een rechter die een in 1e aanleg bevolen onderzoeksmaatregel bevestigt, moet de zaak terugverwijzen naar de eerste rechter (dus geen verruimde devolutieve werking) Dit is alleen nodig als de eerste rechter zijn rechtsmacht nog niet volledig had uitgeput (dus bij HB tegen een tussenvonnis).
Voorziening in cassatie (algemeen)
pourvoi en cassation
Verbreking van een in laatste aanleg gewezen rechterlijke beslissing wegens schending van het recht
1 HvC= eenheid van rechtspraak= eenheid in de interpretatie van rechtsregels
Het hof controleert geen partijen, maar rechters
Verbod op feitencontrole? Gedeeltelijk juist, bij een error in procendo (: schending van substantiële en op straffe van nietigheid voorgeschreven vormen) moeten immers doorgaans de feiten van de procedure worden geverifieerd; bij een error in iudicando (: overtreding van de wet) wordt de juridische kwalificatie van de gegeven feiten nagegaan (het hof zal alleen nog zelf feiten vaststellen of hun juistheid onderzoeken)
‘pourvoi sur pourvoi ne vaut’: hetzelfde vonnis mag geen 2 keer voorwerp uitmaken van een cassatieberoep (na de uitspraak)
Voorziening in cassatie (rechtspleging)
Vooraf betekend verzoekschrift indienen ter griffie
Tussenkomst van advocaat vereist (in burgerlijke zaken)
Uitzonderlijk, in geval van machtsoverschrijding: PG bij HvC kan voorziening instellen
Bevoegdheidsbeslissing vernietigen: verwijzen naar bevoegde rechter
Andere beslissing: keuze cassatie met of zonder verwijzing
