H4: De gerechtelijk organisatie Flashcards
Hoven en rechtbanken
cours et tribunaux
Hervorming hoven en rechtbanken 2013-14
- hertekening gerechtelijke arrondissementen
- versterking mobiliteit van de magistratuur
- toekenning van zelfbestuur op vlak van personele, materiële en budgettaire middelen
= schaalvergroting
Arrondissementen
12 West- Vlaanderen Oost- Vlaanderen Antwerpen Limburg Leuven Brussel Henegouwen Waals- Brabant Namen Luik Eupen Luxemburg
Rechtbank van eerste aanleg
13
1 per arrondissement
en 2 in Brussel: Nederlandstalig en Franstalig
Ondernemingsrechtbank
9
2 in Brussel: Nederlandstalig en Franstalig
1 per rechtsgebied HvB van Gent, Antwerpen (Leuven uitgesloten) en Luik (Eupen uitgesloten)
1 in de resterende arrondissementen: Waals- Brabant, Leuven, Eupen en Henegouwen
Arbeidsrechtbank
9
2 in Brussel: Nederlandstalig en Franstalig
1 per rechtsgebied HvB van Gent, Antwerpen (Leuven uitgesloten) en Luik (Eupen uitgesloten)
1 in de resterende arrondissementen: Waals- Brabant, Leuven, Eupen en Henegouwen
Politierechtbank
15
4 in Brussel: Nederlandstalig en Franstalig voor administratief arrondissement Brussel hoofdstad en telkens een voor Halle en Vilvoorde
1 per arrondissement: Antwerpen, Oost, West- Vlaanderen, Limburg, Leuven, Henegouwen, Luxemburg, Eupen, Waals- Bradant, Luik, Namen
Zittende magistratuur
Merendeel beroepsrechters (juges de profession, juges de carrière)
Plaatsvervangende rechters
Ter vervanging van verhinderde rechters
Bijzondere vergoeding per terechtzitting
benoemd door de Koning op voordracht van de Hoge Raad voor justitie
Benoemingsvoorwaarden afhankelijk van het rechtscollege (jurist+ bepaalde juridische ervaring)
Kritiek: plaatsvervangende rechters bij appelgerechten moeten controle uitoefenen over rechters waar zij normaal ‘gelijk van moeten krijgen’ (HvC: “ uit het enkel feit dat een plaatsvervangend magistraat als hoofdberoep het beroep van advocaat uitoefent kan niet worden afgeleid dat hij niet de waarborgen van onafhankelijkheid en onpartijdigheid biedt)
! vanaf 01/01/2020: vereiste van examen
Lekenrechters
Ondernemingsrechtbank, arbeidsrechtbank en arbeidshof
Mobiliteitsregeling
een rechter kan niet zomaar overgeplaatst worden: nieuwe benoeming en toestemming zijn vereist= waarborg voor onafhankelijkheid
2013: 3 stappen om problematiek aan te passen
1. vergroting van arrondissementen
2. parallel benoemd in meerdere gebiedsomschrijvingen
3. enkel met toestemming, uitwisseling tussen verschillende rechtbanken
Afdelingen
divisions
Territoriaal afgebakende onderdelen van de rechtscolleges
bijkomend niveau van spreiding
Alle opgeheven rechtbanken zijn afdelingen geworden
Basisdienstverlening
Het gespecialiseerde contentieux kan voor het hele arrondissement exclusief aan 1 afdeling worden toevertrouwd
Secties
Verdere verdeling naar gelang specialisatie
Kamers
Een afdeling kan bestaan uit een of meerdere kamers, bestemd voor specifieke categorieën van geschillen
Alleenzetelende rechter
Unus iudex
PP1: algemene regel voor REA en HvB, enkel uitzonderingen voor strafzaken of als de voorzitter vindt dat de zaak daartoe aanleiding geeft
Ondernemingsrechtbank: altijd 3 rechters (noodzakelijke participatie van lekenrechter)
Arbeidsrechtbanken en - hof: idem behalve voor collectieve schuldenregelingszaken (1 rechter)
Hoge raad voor de jusitie
Conseil supérieur de la justice
Adviesraad van de magistratuur
Conseil consultatif de la magistrature
Aansprakelijkheid (strafrechtelijk)
Geen immuniteit
‘Voorrecht van rechtsmacht’: hun zaak komt rechtstreeks, in enige aanleg voor het HvB
Aansprakelijkheid (burgerlijk)
Onafhankelijkheid!
Uitzonderlijk AS: buitengewoon rechtsmiddel= verhaal op de rechter
Rechter gaat vrijuit en dan? => Aansprakelijkheid van de staat (Anca- arrest)
Staatsaansprakelijkheid voor handelingen van de rechterlijke macht
Gemeenrechtelijk foutcriterium: een gedraging die ofwel
- neerkomt op een verkeerd optreden, beoordeeld naar de bonus pater familias maatstaf
- een schending inhoudt van een nationaalrechtelijk norm of internationaal verdrag met directe werking (van EIGEN gedragsregels, voor de regels die hij moet toepassen op de partijen, volstaat schending niet, maar is een bijkomend onzorgvuldig optreden vereist)
Aansprakelijkheid (disciplinair)
Eigen tuchtrecht magistraten
2 niet- permanente tuchtrechtbanken (Gent en Namen)
2 niet- permanente tuchtrechtbanken in hoger beroep (NL en FR in BXL)
Openbaar ministerie
Ministère public
OM tussenkomst bij wege van rechtsvordering
OM als partij
Enkel als openbare orde in gevaar wordt gebracht door een toestand die verholpen moet worden (HvC)
OM tussenkomst bij wege van vordering
Elke maatregel die OM kan nemen om hulp te verlenen bij de ingereedheidbrenging van de zaak
