H9 - Medisch begeleid sterven

Question 1

Wat zijn de mogelijkheden als patiënt binnen medisch begeleid sterven? (6)

Answer 1

• Behandeling stopzetten omdat ze zinloos is
• Behandeling niet inzitten omdat ze zinloos is
• Palliatieve zorg
• Levensbeëindigend handelen zonder verzoek
• Hulp bij zelfdoding
• Euthanasie

Question 2

ETHIEK, WETGEVING EN DEONTOLOGIE

Wat is het verschil tussen fysiologische futiliteit en normatieve futiliteit?

Answer 2

Fysiologische futiliteit = medische kans op klinische behandeling is zeer klein (kansloze behandeling)

Normatieve futiliteit = uitkomst voor patiënt is niet wenselijk (zinloze behandeling)

Question 3

ETHIEK, WETGEVING EN DEONTOLOGIE

Is leeftijd een criterium voor zorg? Waar dient men een inschatting van te maken? (3)

Answer 3

• Biologische versus burgerlijke leeftijd (co-morbiditeit, ADL, dementie)
• Inschatting van reversibiliteit van acute pathologie
• Inschatting van verbetering van chronische pathologie

Question 4

ETHIEK, WETGEVING EN DEONTOLOGIE

Wat zijn de 7 patiëntenrechten?

Answer 4

• Recht op kwaliteitsvolle dienstverlening
• Recht op vrije keuze beroepsbeoefenaar
• Recht op inzage in dossier
• Recht op informatie
• Recht op eerbieding van persoonlijke levenssfeer
• Recht op klachtenbemiddeling
• Recht op toestemming

Question 5

ETHIEK, WETGEVING EN DEONTOLOGIE

Wat is therapeutische exceptie?
+ Wat zijn de voorwaarden? (2)

Answer 5

(Tijdelijk) onthouden van info indien meedelen een ernstig nadeel voor patiënt zou meebrengen.

• Na raadpleging van collega
• Vertrouwenspersoon moet hierover geïnformeerd worden

Question 6

THERAPIEBEGRENZING

Wat is de taak van de arts (5) en van de verpleegkundige (3) als het gaat over therapiebegrenzing en voorafgaande zorgplanning?

Answer 6

Arts:

• Patiënt informeren over prognose
• Tijdig gesprek aangaan over wensen
• Betrekken van patiënt en familie
• Andere zorgverleners informeren en betrekken
• Eventueel inroepen van palliatief zorgteam

Verpleegkundige:

• Signaalfunctie naar arts
• Ethische evaluatie: zinvolle therapie? menswaardig?
• Inroepen palliatief zorgteam, arts op de hoogte brengen

Question 7

THERAPIEBEGRENZING

Wie zijn de betrokken actoren bij de besluitvorming rond therapiebegrenzing? (4)

Answer 7

• Patiënt
• Huisarts
• Verwijzende arts, consulent
• Verantwoordelijke verpleegkundige

Question 8

THERAPIEBEGRENZING

Wat gebeurt er met het DNR/NTR formulier bij transfer of heropname?

Answer 8

Herevaluatie

Question 9

THERAPIEBEGRENZING

Wat gebeurt er met het DNR/NTR formulier wanneer er een transfer of heropname is?

Answer 9

Herevaluatie

Question 10

THERAPIEBEGRENZING

Waarvoor staan de verschillende DNR/NTR codes?

Answer 10

Code 0 = geen therapeutische restrictie
Code 1 = maximale zorgen, geen reanimatie of defibrillatie
Code 2 = geen reanimatie of defibrillatie, individuele beperkingen
Code 3 = comfortzorg
Code 4 = staken van alle behandelingen wanneer stervensproces reeds is ingezet (vb: hersendood)

Question 11

PALLIATIEVE ZORG

Wat omvat palliatieve zorg? (2)

Answer 11

• Symptoom- en pijncontrole

- Psychische, sociale en spirituele begeleiding

Question 12

PALLIATIEVE ZORG

Wat is de taak van de verpleegkundige omtrent palliatieve zorg?

Answer 12

Stervensbegeleiding is een basisopdracht

Question 13

PALLIATIEVE ZORG

Wat wil een patiënt aan het einde van het leven? (5)

Answer 13

• Pijn- en symptoomcontrole
• Vermijden van onzinvol rekken stervenproces
• Bekomen van controle-gevoel
• Versterken van banden met geliefden
• Verminderen last voor nabestaanden

Question 14

PALLIATIEVE ZORG

Wanneer is het stoppen of niet starten van een behandeling deontologisch aangewezen?

Answer 14

Het staat wetenschappelijk vast dat er geen hoop meer is op redelijke verbetering

Question 15

PALLIATIEVE ZORG

Wat is medicamenteuze pijnbestrijding?
+ Wat is de basisvoorwaarde?

Answer 15

Toedienen van analgetica en/of andere medicatie in doseringen en combinaties om pijn te controleren

=> Proportionaliteit

Question 16

PALLIATIEVE ZORG

Welke 2 ethische problemen zijn er ivm pijnbestrijding?

Answer 16

• Onderbehandeling van pijn

- Misconcept dat opdrijven van dosis een levensverkortend effect zal hebben

Question 17

PALLIATIEVE ZORG

Wat is palliatieve sedatie?
+ Wat zijn de basisvoorwaarden?

Answer 17

Toedienen van sedativa in doseringen en combinaties, die vereist zijn om bewustzijn van terminale patiënt zoveel te verlagen als nodig, om refractaire symptomen adequaat te controleren.

=> Proportionaliteit
=> Adequaatheid

Question 18

PALLIATIEVE ZORG

Welke vormen van palliatieve sedatie kan je onderscheiden?

Answer 18

• Mild versus diep
• Intermittent versus continu
• Tijdelijk

Question 19

PALLIATIEVE ZORG

Zorgt het niet krijgen van kunstmatige voeding en vocht voor een levensverkorting?

Answer 19

• Vrijwel steeds zo dicht bij overlijden dat er geen levensverkortend effect is
• Overgrote deel van patiënten zijn reeds gestopt met eten en drinken

=> Geen standaardpraktijk !

Question 20

ACTIEVE LEVENSBEËINDIGING

Welke 3 soorten actieve levensbeëindiging zijn er?

Answer 20

• Hulp bij zelfdoding
• Zonder verzoek
• Euthanasie

Question 21

ACTIEVE LEVENSBEËINDIGING

Wat is hulp bij zelfdoding?

Answer 21

Opzettelijk meewerken aan opzettelijk levensbeëindigend handelen, patiënt zelf stelt dodende handeling

=> Niet wettelijk in België

Question 22

ACTIEVE LEVENSBEËINDIGING

Wat is actieve levensbeëindiging zonder verzoek?

Answer 22

Opzettelijk levensbeëindigend handelen, niet op diens verzoek.

Question 23

ACTIEVE LEVENSBEËINDIGING

Wanneer is er geen sprake van misdrijf bij euthanasie? (5)

Answer 23

• Uitgevoerd door arts
• Patiënt is meerderjarig, handelingsbekwaam en bewust bij verzoek
• Verzoek is vrijwillig, overwogen en herhaald zonder externe druk
• Medisch uitzichtloze toestand van aanhoudend en ondraaglijk fysiek of psychisch lijden
• Wettelijke voorziene procedures worden nageleefd

Question 24

ACTIEVE LEVENSBEËINDIGING

Wat zijn de procedurele voorwaarden bij euthanasie? (12)

Answer 24

• Arts moet patiënt inlichten over gezondheidstoestand en levensverwachting
• Arts moet overleg plegen met patiënt over (1) zijn euthanasieverzoek, (2) resterende curatieve mogelijkheden en (3) palliatieve mogelijkheden
• Arts moet zich verzekeren van aanhoudend fysiek en psychisch lijden van patiënt
• Arts moet zich verzekeren van duurzaamheid van verzoek (herhaald verzoek)
• Arts moet andere ‘onafhankelijke’ en ‘bevoegde’ arts raadplegen
• Arts moet overleg plegen met verplegend team
• Arts moet, indien patiënt dit wenst, verzoek bespreken met aangewezen naasten
• Arts moet zich ervan verzekeren dat patiënt over zijn verzoek heeft kunnen spreken met door hem gewenste personen
• Verzoek moet schriftelijk zijn
• Document moet opgesteld, gedateerd en getekend zijn door patiënt
• Patiënt kan ten allen tijde het verzoek herroepen
• Alle documenten worden in medisch dossier bewaard

Question 25

ACTIEVE LEVENSBEËINDIGING

Wat zijn de bijzondere voorwaarden bij niet-terminale euthanasie? (3)

Answer 25

• Nog extra tweede onafhankelijke arts raadplegen
• Arts brengt patiënt op de hoogte van deze raadpleging
• Maand tussen schriftelijk verzoek en euthanasie