H4 Waarneming

Question 1

Wat is visuele vormagnosie?

Answer 1

De gewaarwording is in orde, maar de interpretatie van de visuele stimulus is aangetast.
Patiënt DF: natekenen lukt, zeggen wat het is niet.

Question 2

Waarom is waarneming meer dan gewaarwording?

Answer 2

1. Inkomende informatie is onvolledig (blinde vlek, knipperen, tunnelzicht, saccades)
2. Binnenkomende beelden zijn 2D, waarneming is 3D (afstand/diepte)
3. Binnenkomende signaal verandert voortdurend

Question 3

Wat is perceptuele constantie?

Answer 3

Voorwerpen blijven gelijk ondanks veranderingen van retinale beeld (grootte, vorm, lichtheid, kleur)

Question 4

Wat is de proximale stimulus?

Answer 4

Geheel van fysische energie dat de receptoren van zintuigen stimuleert, verandert bij verandering van grootte, vorm etc, bv licht en geluidsgolven)
Pen in andere hoek geeft andere proximale stimulus maar distale stimulus (de pen) blijft hetzelfde.

Question 5

Wat is de distale stimulus?

Answer 5

Voorwerp dat fysische energie produceert, verandert niet bij verandering van grootte, vorm etc.
Pen in andere hoek geeft andere proximale stimulus maar distale stimulus (de pen) blijft hetzelfde.

Question 6

Wat heeft Palmer ontdekt?

Answer 6

Waarneming is een heuristisch interpretatieproces, nl:
‘proximale stimulus’ + ‘aannames over hoe de wereld in elkaar zit’ = ‘perceptie van distale stimulus’

Question 7

Wat is een illusie?

Answer 7

Verkeerde perceptie doordat de veronderstellingen waarop de interpretatie is gebaseerd niet kloppen.

Question 8

Wat is bij de cafe wall belangrijk?

Answer 8

Dikte van de voeg, kleur van de voeg en de offset

Question 9

Wat bedacht Marr?

Answer 9

Het proces van receptorsignalen tot objectherkenning, verloopt in drie stadia (bottom-up):
1. De primaire schets: Randen
2. Perceptuele organisatie: Wat hoort bij elkaar?
–> Perceptuele groepering
–> Figuur-achtergrond scheiding
3. Patroon en object herkenning: Voorwerpgericht
–> Template matching
–> Kenmerk herkenning

Question 10

Wat is de primaire schets?

Answer 10

Randen detectie:
- Welke helderheidsovergangen zijn abrupt genoeg om een grens te vormen?
- Oriëntatie van rand
- Onderscheiden belangrijke versus toevallige helderheidsveranderingen

Question 11

Wat is de perceptuele organisatie?

Answer 11

“Wat hoort bij elkaar?”
Proces waarbij de verschillende randen uit het retinale beeld gestructureerd worden in grotere gehelen.
–> Gestalt psychologen

Question 12

Wat is perceptuele groepering?

Answer 12

Groeperingsprincipes:
- Gelijkheid
- Nabijheid
- Geslotenheid
- Goede voortzetting
- Common fate
Als ze dit hebben ‘horen ze bij elkaar’

Question 13

Wat houdt common fate in?

Answer 13

Elementen die samen bewegen zullen tot hetzelfde object behoren en vormen een figuur.

Question 14

Wat is de figuur-achtergrond scheiding?

Answer 14

Soms is het niet duidelijk wat figuur en wat achtergrond is (face-vase illusion), kan slechts één interpretatie tegelijk gevormd worden.

Question 15

Wat is template matching?

Answer 15

Een voorwerp wordt herkend als het retinale beeld voldoende overeenstemt met een template in het geheugen (maar niet voor elke pen een andere template)

Question 16

Wat is kenmerkherkenning?

Answer 16

Herkenning op basis van karakteristieke kenmerken. (Bv T: bestaat uit horizontale lijn en verticale lijn)

Question 17

Wat stelden Marr en Biederman?

Answer 17

Marr: alles bestaat uit cilinders met een bepaalde lengte en breedte die op bepaalde manier met elkaar verbonden zijn.
Biederman: ‘Recognition by components theory’:
36 geons/basisvormen

Question 18

Welke soorten objecten zijn er?

Answer 18

Voorwerpen (stoel, tafel), letters, gezichten.

Question 19

Wat is de Thatcher illusie?

Answer 19

Rechtopstaande gezichten worden anders verwerkt dan omgekeerde

Question 20

Wat is de Fusiform face area?

Answer 20

Specifiek corticaal gebied dat geactiveerd is bij gezichten, maar niet bij objecten.

Question 21

wat is prosopagnosie?

Answer 21

Patiënten met een specifiek probleem in de herkenning van gezichten.

Question 22

Wat is het Other-race effect?

Answer 22

Mensen zijn beter in het herkennen/discrimeneren van eigen ras dan ander. Toont aan dat gezichten training vergt.

Question 23

Wat is de invloed van hogere orde centra (top-down invloeden)?

Answer 23

Lagere stadia van informatieverwerking worden beïnvloed door de kennis die we hebben van de wereld.
Al bij perceptuele organisatie (groeperen, figuur-achtergrond)

Question 24

Wat is priming?

Answer 24

Pre-activeren van representaties van voorwerpen zodat patroonherkenning sneller verloopt.

Question 25

Wat ontdekte Reicher?

Answer 25

Woordsuperioriteitseffect = letter wordt sneller herkend als het in een woord staat.

Question 26

Wat bood een verklaring voor het word-superiority effect?

Answer 26

Het Interactive Activation model van Rumelhart en McClelland –> een van de eerste connectionistische modellen

Question 27

Wat ontdekten Bar et al?

Answer 27

Fourieranalyse = visuele stimuli opsplitsen in:
- Lage spatiele frequentie = Info over grote vlakken, wazig beeld, geen kleur, goed voor de essentie van een scène –> sneller beschikbaar
- Hoge spatiele frequentie = Randen, details (belangrijk voor primaire schets)

Question 28

Wat zijn de top-down invloeden?

Answer 28

1. Priming
2. Context beïnvloedt de waarneming
3. Omkeerbare figuren
4. Subjectieve contouren
5. Waarneming van het geheel helpt bij herkenning van delen (letters, scene)

Question 29

Wat is het model van Bar?

Answer 29

1. Snelle processen met info met lage frequentie halen top-down info op: Van V1 naar Orbitofrontale cortex en terug naar Fusiform gyrus. Kunnen langzame processen onderweg nog beïnvloeden.
2. Langzame processen met info met hoge frequentie: Van V1 naar temporale cortex. Herkenning van specifiek persoon/voorwerp

Question 30

Wat zijn de types van diepteaanwijzingen?

Answer 30

• Binoculaire diepteaanwijzingen
  –> Binoculaire dispariteit
  –> Mate van convergentie
• Monoculaire diepteaanwijzingen (kan je met 1 oog ook bekijken)

Question 31

Hoe nemen we diepte waar?

Answer 31

Grootte object = Retinale beeld X Afstand

Question 32

Wat is binoculaire dispariteit?

Answer 32

Ogen aantal cm uit elkaar leidt tot twee verschillende retinale beelden met verschillend perspectief.

Question 33

Wat is de mate van convergeren?

Answer 33

Om te kunnen fixeren:
- Ver = pupillen in midden
- Dichtbij = pupillen naar elkaar

Question 34

Wat is een lui oog bij kinderen?

Answer 34

Ene oog convergeert (pupillen naar binnen/buiten) niet goed (andere afplakken)

Question 35

Wat is strabisme?

Answer 35

Scheelzien –> leidt tot minder diepte zien omdat beeld van zwakste oog wordt onderdrukt.

Question 36

Wat zijn de monoculaire diepteaanwijzingen (met 1 oog ook te zien)?

Answer 36

1. Grootte van het beeld op de retina (klein=ver)
2. Textuur gradiënt (dichtbij elkaar=ver)
3. Lineair perspectief (samenkomende lijnen = ver)
4. Interpositie van overlappende voorwerpen
5. Bewegingsparallax (dichtbij = snelle verschuiving over retina bv in trein)

Question 37

Wat zijn de diepte illusies?

Answer 37

Bij twee voorwerpen met een even groot retinaal beeld is datgene dat dichterbij de horizon staat verder weg
1. Grootte illusie
2. Ponzo illusie(treinrails)
3. Müller-Lyer illusie (inwaartse hoek vs. buitenhoek)
4. Kamer van Ames(met 1 oog kijken)
5. Maanillusie (maan kleiner boven ons, groter bij horizon)

Question 38

Waarvoor dient een efferent copy (Wertheim)?

Answer 38

Motor-programma van beweging wordt ook naar visuele systeem doorgestuurd –> visuele systeem weet zo of het zelf beweegt (als er efferent copy komt) of dat het zelf niet beweegt maar de buitenwereld beweegt (geen efferent copy).

Question 39

Hoe neemt het brein diepte/afstand waar bij zelfbeweging/beweging in buitenwereld?

Answer 39

Beweging waarnemer:
1. Bewegingsparallax: afstand van voorwerp inschatten door actief naar links/rechts of voor/achter te bewegen (retinale beeld verandert meer voor voorwerpen dichtbij).
2. Snelheid van expansie om afstand in te schatten.
Beweging naar voorwerp toe –> retinale beeld wordt groter.

Beweging van stimulus:
1. Naderend voorwerp: snelheid van expansie om afstand in te schatten.
2. Biologische bewegingen: Herkenbaar met minimum van informatie.

Question 40

Wat onderzocht Johansson?

Answer 40

Lichtpuntjes aan armen en benen, bij 12 al herkennen (groeperingsprincipe van common fate)

Question 41

Wat ontdekten Ungerleider & Mishkin?

Answer 41

Twee verschillende banen vanuit V1:
1. Wat route: Herkenning van voorwerpen. Onderste deel temporale lob.
2. Waar route: Mentale kaart van de ruimte, gebruikt om voorwerpen te lokaliseren en bewegingen te sturen. Pariëtale lob.

Question 42

Welke illusies van beweging zijn er?

Answer 42

• Apparente beweging: Opeenvolgende statische beelden geven illusie van beweging (bijv. film).
• Geïnduceerde beweging: Waarnemen van beweging van voorwerp of jezelf (vectie) door verkeerd gepercipieerde beweging van achtergrond (aanname: achtergrond staat stil, bijv. trein)
• Waterval illusie: Motion aftereffect: Uitputting van bewegingsdetector

Question 43

Wat zijn belangrijke onderzoekslijnen voor waarneming en actie?

Answer 43

• Spiegelneuronen
• Impliciete activering van responsen
• Grijpbewegingen

Question 44

Waar is de motorische cortex verantwoordelijk voor?

Answer 44

Initiëren van bewegingen. Neuronen vuren als je bewegingen maakt.

Question 45

Wat ontdekte Rizzolatti?

Answer 45

Neuronen vlak voor motorische cortex vuren als 1) aap zelf grijpbeweging maakt
2) aap iemand anders dezelfde beweging ziet maken = spiegelneuronen

Question 46

Wat ontdekte Dapretto et al?

Answer 46

Slecht functioneren van spiegelneuronen kan leiden tot moeilijkheden om intenties en emoties van anderen te begrijpen (autisme) –> (Klopt wss niet)

Question 47

Wat is de impliciete activering van responsen?

Answer 47

Stimuli kunnen automatisch reacties activeren, zelfs zonder dat we de stimulus bewust waarnemen.

Question 48

Wat ontdekten Dehaene et al?

Answer 48

Beweging/actie kan geactiveerd worden door onbewuste priming. (vb met hand klikken op groter/kleiner dan 5)

Question 49

Wat ontdekten Hommel et al?

Answer 49

Theorie van gebeurtenis codering: geheugen bestaat uit gebeurtenisherinneringen waarin de waarneming en de bijbehorende actie gezamenlijk opgeslagen worden.

Question 50

Wat houdt de Ebbinghaus illusie in?

Answer 50

2 cirkels met grote of kleine draaiende cirkels eromheen –> Welke is groter?
De handen (actie) zijn minder aan illusie onderhevig dan de ogen (waarneming).
–> Daarom: scheiding actie en perceptie in brein! (wat waar route)

Question 51

Wat ontdekten Milner & Goodale?

Answer 51

Perceptie-actietheorie: Actie en perceptie zijn gescheiden routes in brein.

Question 52

Wat was de vraag van Molyneux?

Answer 52

Kunnen mensen die op latere leeftijd pas kunnen zien visuele objecten herkennen?
Vroege ervaring (=leren tijdens sensitieve periode) is van belang voor de objectherkenning.

Question 53

Wat is prisma adaptatie?

Answer 53

Kleine verschuiving van beeld naar L of R heeft veel minder gevolgen, en er is een snelle aanpassing/leren.

Question 54

Wat onderzocht Stratton?

Answer 54

Dmv lens beelden omkeren: Na 8 dagen wen je hieraan maar nooit normaal

Question 55

Wat ontdekten Meltzoff & Moore?

Answer 55

Baby’s van 12-21 dagen oud kunnen gezichtsuitdrukkingen imiteren

Question 56

Wat onderzochten Gibson & Walk?

Answer 56

Visuele klip
- 6 maanden: durfden niet over de diepte te kruipen.
- 2 maanden: Hartslag lager op diepe gedeelte (=aantrekkelijker)

Question 57

Wat ontdekte Goldstone?

Answer 57

Drie belangrijke mechanismen waardoor mensen leren beter waar te nemen:
1. Meer aandacht voor belangrijke kenmerken
2. Templates ontwikkelen waardoor sneller herkenning als geheel
3. Grotere verschillen waargenomen tussen de te onderscheiden stimuli: bv Chinezen die geen verschil horen in r/l