H4: Hemisferische specialisatie (en lateralisatie) Flashcards
De rechter hemisfeer steekt …. iets verder uit dan de linker hemisfeer en is breder ….
De rechter hemisfeer steekt anterieur iets verder uit dan de linker hemisfeer en is breder vooraan.
Linker hemisfeer is wat …. aan de posterieure kant
Linker hemisfeer is wat breder aan de posterieure kant.
- Sylvische fissure loopt … aan de linkerkant. - Rechts loopt de sylvische fissure iets meer …
- Sylvische fissure loopt horizontaler aan de linkerkant. - Rechts loopt de sylvische fissure iets meer naar beneden.
Planum temporale is groter in LH / RH dan in LH / RH
Planum temporale is groter in LH dan in RH!
Norepineprhine: (locatie, gebied, functie?)
Norepinephrine: - locatie: meer aan de RECHTERKANT - gebied: Thalamys - functie: AANDACHT!
Dopamine: (locatie, gebied, functie?)
Dopamine: - locatie: meer aan de LINKERKANT - gebied: Globus Pallidus - functie: readiness -> klaar staan voor ACTIE!
Locatie gebied van Broca:
Inferieure frontale gyrus
Locatie gebied van Wernicke:
Superieure temporale gyrus
Cerebrale dominantie
= de overtuiging dat de linker hemisfeer de dominante hemisfeer is bij mensen
Sperry: onderzoek naar taallateralisatie: LH
- Spraakproductie - Lezen
Sperry: onderzoek naar taallateralisatie: RH
- Begrijpen van simpele grammatica - Begrijpen van veel voorkomende objecten & handelingen
Grand mal
functioneren van heel de hersenen raakt verstoord
Commissurtomie
Corpus Callosum doorsnijden zodat er slechts één hemisfeer wordt aangetast *! Subcorticaal is er echter ook communicatie tussen de hemisferen!
Sperry: onderzoek naar taallateralisatie: Experimenten met blinden
Blinden kregen objecten die moesten benoemd worden: - Met de rechterhand (verbonden met LH) kon men meestal perfect zeggen welk object men vast had. - Met de linkerhand (verbonden met RH) kon men niet zeggen welk object het was (men vond het woord niet!)
Experiment Chimerische gezichten:
Men kreeg een foto met: - Links een vrouwengezicht - Rechts een gezicht van een jong kind = BENOEMEN gebeurde via de LH dus het RECHTER visueel veld telde. = LINKS WIJZEN gebeurde met de RH dus telde het LINKER visueel veld.
Het tekenen van 3D vormen ging in de experimenten van Sperry beter met de ….. dan met de ….
Het tekenen van 3D vormen ging in de experimenten van Sperry beter met de linkerhand dan met de rechterhand, ongeacht of het hun dominante hand was! (doordat het rechts verwerkt werd -> spatiaal)
RH / LH dominant bij gezichtsherkenning
RH dominant bij gezichtsherkenning
Specialisaties rechter hemisfeer (4):
- Visuo-spatiaal - Gezichtsherkenning - Herkenning emotionele expressie - Timbre, intonatie (vb: ironie)
Tast wordt ….. verwerkt
Contralateraal
Gehoor wordt … verwerkt
Contralateraal dominant maar ook ipsilateraal! Bij competitie: Wint contralaterale verwerking, ipsilaterale reacties worden onderdrukt.
Perceptuele assymetrie
Hoe goed is de perceptie in één van de hemisferen en hoe goed is het in de andere kant? Uit de perceptuele assymetrie kan de hemisferische specialisatie worden afgeleid.
Bevindingen voor de drie modaliteiten (visueel - tactiel - auditief) qua LH / RH:
Linkerhemisfeer = verbaal Rechterhemisfeer = non-verbaal
Met de linker / rechter hand kan je beter geometrische figuren herkennen op de tast:
Met de linkerhand
Met de linker / rechter hand kan je beter letters herkennen op de tast:
Met de rechterhand
Drie verklaringen voor het verschil in perceptie van audio / visuele info bij de LH / RH:
- Directe toegangstheorie (de ontvangende hemisfeer verwerkt, als die daar minder goed in is, so be it).
- Callosale doorschakeling: Degradatie (wanneer de ene hemisfeer het niet kan wordt er doorgeschakeld naar de andere, dit kost tijd en degradatie).
- Activatie oriëntatie: Aandachtsbias zorgt voor grotere activatie in gespecialiseerde hemisfeer.
Analytisch vs Holistisch: LH is…
LH is ANALYTISCH en meer bezig met DETAIL en TEMPORELE RELATIES
Analytisch vs Holistisch: RH is…
RH is HOLISTISCH en meer bezig met RELATIES en GEHEEL en GEZICHTSHERKENNING
Personen met een letsel aan de LH / RH zullen nog details kunnen tekenen maar geen geheel.
Letsel aan de rechter hemisfeer
Personen met een letsel aan de LH / RH zullen geen details meer kunnen tekenen maar wel nog een geheel.
Letsel aan de linker hemisfeer
LH heeft een hoge / lage spatiale frequentie
LH heeft een HOGE spatiale frequentie en meer oog voor details
RH heeft een hoge / lage spatiale frequentie
RH heeft een LAGE spatiale frequentie en meer oog voor het geheel
LH: analytisch / holistisch - temporeel / spatiaal
LH is eerder analytisch + temporele relaties
RH: analytisch / holistisch - temporeel / spatiaal
RH is eerder holistisch + spatiale relaties
Corpus callosum heeft in het MIDDEN de …. neuronen en POSTERIEUR de …
Corpus callosum heeft in het MIDDEN de motorneuronen en POSTERIEUR de visuele
Bij eenvoudige / complexe taken is hemisferische interactie voordelig
Bij complexe taken is hemisferische interactie voordelig
Bij eenvoudige / complexe taken is hemisferische interactie niet voordelig
Bij eenvoudige taken is hemisferische interactie niet voordelig
Percentage taaldominantie Rechtshandigen:
- 95% taaldominant links - 5% taaldominant rechts !!! GEEN ENKELE RECHTSHANDIGE IS BILATERAAL
Percentage taaldominantie Linkshandigen:
- 70% taaldominant links - 15% bilateraal - 15% taaldominant rechts
