H3: Abnormaal uterien bloedverlies Flashcards

1
Q

Wat is AUB?

A

Elk bloedverlies dat afwijkt op vlak van volume, duur, frequentie of regelmaat bij een niet-zwangere vrouw, minstens 6 maanden na de menarche

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Prevelantie van AUB?

A

Zeer hoog
35 à 50% van de vrouwen tijdens de reproductieve levensfase

+50% zoekt géén hulp

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Normale hoeveelheid, duur, cyclus?

Oligomenorroe

A

Hoeveelheid: normaal
Duur: normaal
Cyclus: > 35 dagen

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Normale hoeveelheid, duur, cyclus?

Polymenorroe

A

Hoeveelheid: normaal
Duur: normaal
Cyclus: < 21 dagen

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Normale hoeveelheid, duur, cyclus?

Hypermenorroe

A

Hoeveelheid: > 80ml
Duur: normaal
Cyclus: normaal

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Normale hoeveelheid, duur, cyclus?

Hypomenorroe

A

Hoeveelheid: < 20ml
Duur: normaal
Cyclus: normaal

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Normale hoeveelheid, duur, cyclus?

Menorragie

A

Hoeveelheid: > 80ml
Duur: > 8 dagen
Cyclus: normaal

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Normale hoeveelheid, duur, cyclus?

Menometrorragie

A

Hoeveelheid: > 80ml
Duur: > 8 dagen
Cyclus: wisselend

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Normale hoeveelheid, duur, cyclus?

Metrorragie

A

Hoeveelheid: wisselend
Duur: wisselend
Cyclus: intermenstrueel

Oa spotting of postcoïtaal bloedverlies

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Wat is dysmenorree?

A

Pijnlijke menses.

Vaak gepaard met AUB.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Wat is acuut AUB?

A

éénmalig, hevig bloedverlies dat onmiddellijk interventie vraagt

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Wat is chronisch AUB?

A

herhaaldelijk, abnormaal bloedverlies in de voorbije 6 maanden

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Leg uit: SIS

A

Waterecho

  • Transvaginale echo
  • zoutwater in de baarmoederholte → betere visualisatie van de baarmoederholte en -slijmvlies.

→ structurele afwijkingen beter detecteerbaar.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Wat is de FIGO-classificatie?

A

Deelt AUB in op basis van structurele en niet-structurele oorzaken, samengevat in het acroniem PALM-COEIN

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Wat is een endometriumpoliep?

A

Lokale overgroei van endometriumweefsel
- zachte uitstulping
- al dan niet gesteeld met centrale bloedaanvoer

→ Subfertilliteit & AUB

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Behandeling van endometriumpoliep?

A

Hysteroscopie met poliepectomie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Wat is een hysteroscopie?

A

Endoscopie van de uterus
Invasief onderzoek, maar door directe visualisatie is een goede
beoordeling van de caviteit mogelijk

→ Biopsies
→ Curatieve procedures

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Wanneer verkiezen we een laparoscopie ipv hysteroscopie?

A

Bij adnexiële pathologie (ovaria)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Wat zien we hier?

A

Cervicale poliep

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Benoem de oorzaken van AUB

A

STRUCTUREEL:
- Poliep
- Adenomyose
- Maligniteit
- Leiomyoma

NIET-STRUCTUREEL:
- Coagulopathie
- Ovulatoire dysfunctie
- Iatrogeen
- Endometrium
- Niet elders omschreven

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Wat zijn leiomyomen?

A

Goedaardige tumoren van glad spierweefsel (myometrium)

  • Meest frequente structurele oorzaak van AUB
  • Variabel in grootte
  • Vaak klein en asymptomatisch
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Prevalentie van leiomyomen?

A

≥80% van de vrouwen op de leeftijd van 50 jaar

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Symptomen van leiomyomen?

A
  • AUB (anemie!)
  • drukeffect (bv. op rectum)
  • dysmenorree,
  • infertiliteit,
  • herhaald miskraam, …
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Soorten leiomyomen?

A
  • Submuceus
  • Intramuraal
  • Subsereus
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Pathofysiologie van leiomyomen?
* Steeds afkomstig uit **één myocyt met mutatie** * **Overproductie** van extracellulaire vezels → myomen lijken niet op gezond myometrium *(eerder grijs-wit van kleur)* * Expressie van oestrogeen- en progesteronreceptoren ➤ dus **hormoongevoelig** ➤ groeien soms **snel tijdens de ZWS** ➤ worden **kleiner na menopauze**
26
Hoe is de bloedvoorziening van een leiomyoom?
**Zwak**, komt vanuit **periferie** Snelle groei → centrale necrose → verlioekening, verkalking, vetopslag…
27
Hoe leidt een ingekapseld, slecht bevloeid leiomyoom toch tot hevigere menstruatie?
- **meer** **bloedvoorziening** naar de uterus - **minder** uteriene **contractie** tijdens menses *(volume-effect)* - **hyperplasie** endometrium *(hormonaal effect)* - directe **uitbraak** van het leiomyoom is ook mogelijk
28
Hoe behandelen we leiomyomen?
* Enkel indien **symptomatisch** * **Kinderwens** speelt een rol * **Medicamenteus of chirurgisch** *(myomectomie/hysterectomie)*
29
Wat is een myomectomie?
1. **Laparoscopisch** openen baarmoeder, 1. wegname myomen, 1. sluiten baarmoeder
30
Wat is een hysterectomie?
Chirurgisch verwijderen van de baarmoeder
31
Wat is adenomyose?
* (schier-)**eilandjes** van endometrium, tot diep in het myometrium * Lokaal of diffuus verspreid * evt. matige **vergroting** van de uterus (< ‘12 weken’)
32
Pathofysiologie van adenomyose?
Onduidelijk
33
Behandeling van adenomyose?
Medicamenteus
34
Wat zijn risicofactoren voor structurele oorzaken van AUB?
35
Wat is een duidelijk alarmsymptoom voor endometriumcarcinoom?
Postmenopauzaal bloedverlies
36
Wat zijn de frequentste oorzaken van AUB bij adolescenten?
Coagulopathie & ovariële dysfunctie
37
Wat wordt er bedoeld met de C in COEIN?
Coagulopathie, **stollingsstoornis** * Genetisch, familiaal * Probleem bij aggregatie, coagulatie of beide * Variabel fenotype *(niet altijd ernstig)*
38
Geef een voorbeeld van een stollingsstoornis
**Ziekte van Von Willebrand** - meest frequente, erfelijke stollingsstoornis - loss of function: Von Willebrandfactor - bemoeilijkte hemostase, waardoor **hevigere menses**
39
Hoe kan je al snel een duidelijk vermoeden krijgen voor de ziekte van Von Willebrand? | En hoe kan je bevestiging krijgen?
Goede **anamnese** → ”altijd al zware menstruatie gehad” → makkelijk neusbloedingen, ecchymosen, nabloeden bij heelkunde | Diagnose dmv bloedafname
40
Behandeling voor ziekte van Von Willebrand?
- Neusspray voor FVIII ↑ en vWF↑ - COC → minder blv
41
Synoniem voor ovulatoire dysfunctie?
Dysfunctionele bloeding
42
Wat is ovulatoire dysfunctie?
* **Afwezigheid van ovulatie**, wat leidt tot onregelmatige cycli en oestrogeen-**doorbraakbloedingen** * Kan ook **secundair** zijn aan andere aandoeningen *(PCOS, hyperprolactinemie, hypothyroïdie, …)*
43
Hoe komt een oestrogeen-doorbraakbloeding tot stand?
Geen ovulatie → geen LT → geen P * **Endometrium** blijft oiv E2 **doorgroeien** en wordt niet gestabiliseerd *(door P)*. * Resulteert in een **dikker en fragieler** endometrium. * **Uiteindelijk breekt dit endometrium onregelmatig af**, wat leidt tot een oestrogeen-doorbraakbloeding. | Geen luteale fase!
44
Bloedingspatroon bij een oestrogeen-doorbraakbloeding?
Heel variabel: - periode van amenorree, - intermenstrueel bloedverlies, - hevige menstruatie
45
Voorbeeld van de E in COEIN?
Endometritis
46
Voorbeeld van N in COEIN?
* Bloedverlies vanuit sectio-litteken * Arterioveneuze malformatie
47
Bespreek iatrogeen AUB.
* Typisch een **progesteron-doorbraakbloeding** *(bv. eerste weken hormoonspiraal; POP, prikpil)* * Andere medicatie: anticoagulation, antidepressiva, antipsychotica, …
48
Vul aan
49
Aandachtspunten bij de aanpak van AUB?
* Uitsluiting van **zwangerschap** *(AUB teken van zwscomplicaties)* * Uitsluiting van **maligniteit** * Actieve of passieve **kinderwens** van de patiënt speelt een **centrale rol in de verdere aanpak**
50
Welke klinische onderzoeken bij AUB?
* **Parameters** bij hevige, acute bloeding (RR!) * Het **gynaecologisch onderzoek**: bloedverlies van uteriene oorsprong? Indien niet ligt de oorzaak lager *(bv. SOA?)* * **Weefselstalen** van de baarmoederhals zijn nuttig bij cervixpathologie
51
Relevante bloedparameters bij AUB?
* **hCG** * Inschalen ernst AUB en opsporen ferriprieve anemie *(RBC, Htc, Hb, MCV, MCH, Fe, Transferrine-saturatie, Ferritine)* * Algemene **stollingstesten** zo nodig aangevuld met specifieke analyses * **Hormonaal bilan** *(FSH, LH, E2)* zo nodig
52
Welke beeldvorming bij AUB? | Welke is 1ste keus?
* **Transabdominale** echografie: grootte en positie uterus en adnexen * **Transvaginale** echografie: beoordeling van het baarmoederslijmvlies en de identificatie van structurele afwijkingen. * Igv structurele afwijkingen in de baarmoederholte → verder onderzoek met **SIS of hysteroscopie** aangewezen. | Transvaginaal
53
Mogelijke farmacologische aanpakken?
- Orale AC - Levonorgestrel-IUD - NSAIDs - Antifibrinolyticum
54
# Farmacologische aanpak van AUB Welke orale anticonceptie?
Voorkeur **E+P**
55
# Farmacologische aanpak van AUB Effect van orale anticonceptie?
* **stabiliseren** endometrium * acute bloeding stoppen * hormonale **controle** van de cyclus * cyclisch bloedverlies ↓ (50%) dysmenorree ↓ | → kan zelfs bij anatomische oorzaken (bv. E+P bij myomen)
56
# Farmacologische aanpak van AUB Nadeel van orale anticonceptie?
* hevige onttrekkingsbloeding bij tijdelijke stop * kinderwens?
57
# Farmacologische aanpak van AUB Effect van levonorgestrel-IUD?
* atrofie endometriumslijmvlies * **cyclisch bloedverlies reduceren** (80%!) * bij 1/3e volgt zelfs volledige secundaire amenorree
58
# Farmacologische aanpak van AUB Nadeel van levonorgestrel-IUD?
* enkel indien normale baarmoederholte * cave: doorbraakbloedingen, spotting * werkingsduur (min.) 5 jaar; kinderwens?
59
# Farmacologische aanpak van AUB Effect van NSAIDs? | Wanneer innemen?
* dysmenorree ↓ * bloedverlies reduceren (20-40%) | Inname tijdens menses
60
# Farmacologische aanpak van AUB Effect van antifibrinolyticum?
* afbraak van bloedklonters tegengaan * **bloedverlies reduceren** (50%)
61
Wanneer kiezen we voor chirurgische ablatie in de aanpak tegen AUB?
Bij vrouwen met **zware menses** zonder structurele oorzaak (of na verwijderen structurele oorzaak) en **zonder kinderwens** waarbij **farmacologische aanpak faalt** of niet gewenst is
62
Wat houdt chirurgische ablatie in?
**Diepe destructie v.h. endometrium tot op lamina basalis** → bij de helft van de ptn definitieve, secundaire amenorree Gebeurt minimaal invasief, dmv **hysteroscopie** *(laser, thermo-ablatie, radiogolven, …)*
63
Welke soorten hysterectomie?