H1: Hart & vaatziekten Flashcards
Wat zijn cardiovasculaire risicofactoren?
- Hoge cholesterol (LDL)
- Hypertensie
- Erfelijkheid
- Roken
- Diabetes mellitus
- Obesitas
- Voeding
- Stress
- Sedentair leven
- Geslacht
- Leeftijd
Hoe speelt geslacht een rol bij hart&vaat-ziekten?
oestrogenen zijn beschermend voor hart en vaat ziekten, mannen zijn dus meer vatbaar. Vrouwen die in de menopauze gaan hebben ook een verhoogde kans op hart&vaat-ziekten
Welke cholestrol is een gevaar voor hart&vaat-ziekten?
De slechte cholestrol, LDL
Welke voeding is slecht voor hart&vaatstelsel?
(dierlijk) verzadigd vet
zout
alcohol
een te hoge suikerpsiegel in het bloed lijdt tot dikker bloed, meer kans op hart en vaat ziekten
Geef 4 dingen die je zelf kan aanpassen om het risico op hart&vaatziekten te verminderen
- regelmatig sporten/bewegen
- niet teveel suikers eten
- niet roken of alcohol drinken
- mindfullness tegen stress
- controle van de bloeddruk
- overgewicht vermijden
Wat is Atherosclerose?
Chronische, langzaam verlopende aandoening van de wand van arteriën, gekenmerkt door de aanwezigheid van atheroomplaten.
Wat is het gevolg van Atherosclerose?
Progressieve vernauwing van de arteriën en ontstaan van doorbloedingsstoornissen.
-> Verminderde toevoer van zuurstof naar de organen
Geef toelichting bij deze afbeelding
stenose: vernauwing van het bloedvat (kan ook door druk van een gezwel)
sclerose: de plaques
Wat zijn de symptomen van atherosclerose?
- coronair lijden (kransslagaders)
- perifeer lijden (beenslagaders)
- Cerebrovasculair lijden
(hals en hersenslagaders): geheugenstoornissen, vergeetachtig, concentratiestoornissen, duizeligheid, onvaste gang - Nierslagaders: hypertensie
- Slagaders spijsvertering: pijnlijke vertering
Wat zijn de verwikkelingen van atherosclerose?
Trombose (atherotrombose)
-> Verdere vernauwing van een slagader of plotse, totale afsluiting van een slagader
of embolie
voorbeelden:
- acuut myocardinfarct
- acute ischemie van het been
- herseninfarct
Waar is dit een weergave van?
1: atherosclerose
2: embool
3: trombose
Wat is dit een weergave van?
de scheur kan onder de klonter zitten dan is het trombose en als er toch geen scheur is is het een embolie
Hoe kan atherosclerose behandeld worden?
Medicamenteus:
- vet verlagend GM
- bloedplaatjesaggregatieremmers (acetylsalicylzuur)
- …
Ballondilatatie: al dan niet met het plaatsen van een stent
Heelkunde: bij uitgesproken klachten (ballon dialatie / bypass)
Van welke behandeling is dit een weergave?
Ballon dialatie zonder stent bij atherosclerose
Van welke behandeling is dit een weergave?
Ballon dialatie met stent bij atherosclerose
Van welke behandeling is dit een weergave?
Bypass bij atherosclerose
Wat is angina pectoris?
Een of meerdere vernauwingen t.h.v. de kransslagaders
Tijdelijke ischemie t.h.v. hartspierweefsel bij toegenomen arbeid van het hart
Welke factoren zorgen voor toegenomen arbeid van het hart?
Inspanning, zwaar eten, stress, emoties
Wat is de oorzaak van angina pectoris?
atherosclerose thv kransslagader
Wat zijn de symptomen van angina pectoris?
Aanvallen van drukkende pijn achter het borstbeen, dikwijls uitstralend naar armen, rug
en/of keel.
Pijn verdwijnt bij stoppen van de inspanning.
Wat zijn de uitlokkende factoren van angina pectoris?
Inspanning
emotie/stress
zware maaltijd
-> de factoren die de arbeid van het hart doen toenemen
Agina pectoris is een ernstige aandoening. Een aantal symptomen komen echter overeen met ‘brandend zuur’. Geef een makkelijke manier om beide aandoeningen snel en ambulant te onderscheiden.
Agina pectoris gaat over wanneer men in rust is, het betert wanneer je neer ligt op bed.
Wanneer je gaat liggen met maagzuur wordt het erger.
Hoe gebeurd de diagnose van angina pectoris?
Inspannings ECG (fietsproef)
coronarografie (hartkatheterisatie)
Hoe wordt angina pectoris behandeld?
- aanpassen van de levensstijl
- medicatie
- ballondilatatie
- Heelkunde (bypass)
Welke aandoening wordt er weergeven?
Angina pectoris
Waarvoor staat AMI?
Acuut myocard infarct
Wat is acuut myocard infarct?
Necrose van een deel van de hartspier t.g.v. plotse en volledige afsluiting van een kransslagader
Wat is de oorzaak van een mycard infarct?
Atherosclerose + trombus
Welke factoren lokken een myocardinfarct uit?
Inspanning
Emotie
kan ook in rust voorkomen (vroege ochtenduren)
Wat zijn de symptomen van een myocardinfarct?
- Hevige pijn achter borstbeen
- Uitstraling naar de armen, borst, schouder, keel, …
- Zweten en misselijkheid
- Kortademig
- Bleek/grauw zien
Hoe gebeurd de diagnose van een myocard infarct?
ECG
Bloedonderzoek
Waar let men op bij het bloedonderzoek van een myocard infarct?
creatinekinase (CK)
CK-MM (spierweefsel)
CK-MB (hartspierweefsel)
CK-BB (hersenen)
myoglobine
cardiaal troponine I
Agina pectoris en acuut myocardinfarct zijn beide ernstige aandoeningen aan het hart. Geef duidelijke verschillen:
De pijn gaat niet over wanneer men in rust is
Arterosclerose gaat gepaard met trombose bij een myocardinfarct
Bij agina pectoris is er slechts een vernauwing van de kransslagader, bij myocardinfarct treed er necrose van hartspierweefsel op
(-> cardiaal troponine I in het bloed)
Grauw of bleek zien bij een hartinfarct
Myocardinfarct kan ook voorkomen in rust, symptomen van agina pectoris treedt enkel bij inspanning
Hoe wordt een acuut myocardinfarct behandeld?
Zo vlug mogelijk de bloeddoorstroming van het myocard herstellen om zo veel mogelijk schade te voorkomen of te beperken:
- Toedienen zuurstof
- Pijnstillers
- Trombolytica
- Ballondilatatie met stent
Wat is de prognose van myocardinfarct?
De eerste 2/3u zijn bepalend
- hoge sterft in de eerste minuten en uren, door het optreden van hartritmestoornissen
- grootte van het AMI hangt af van de duur vab de afsluiting en grootte van het afgesloten bloedvat
Wat is een synoniem voor etalagebenen?
perifeer arterieel vaatlijden)
Wat is etalagebenen?
vernauwing van de beenslagader, afname van bloedvoorziening thv onderste ledenmaten
Wat is de oorzaak van etalagebenen?
Atherosclerose
Wat zijn de symptomen van etalagebenen?
Kramppijn in been bij inspanning, pijn (neemt af na een korte rustpauze)
Tintelingen
Koudegevoel in de benen
Later stadium: pijn in rust en nachtelijke pijnnen
Eindstadium: veranderingen thv huid, gangreen, arterieel ulcus
Behandeling voor etalagebenen
Rookstop
Wandelen
Medicatie: aspirine in lage dosis
Ballondilatatie (met stent)
Heelkundige ingreep: bypass
Bij welke mensen komt etalagebenen vooral voor?
Rokers
Waarom aspirine toedienen in een lage dosis ter behandeling van etalagebenen?
Het werkt bloedverdunnend
Wat zijn de verwikkelingen van etalagebenen?
acute ischemie van het been
Welke aandoening wordt hier efgebeeld?
Etalagebenen
Wat is (arteriële) hypertensie?
Een verhoogde bloeddruk in de slagaders
Bij welke waarden spreekt men van arteriële hypertensie?
> 140 mmHg systolisch en/of >90 mmHg diastolisch
Wat zijn de symptomen van hypertensie?
Hoofdpijn
Duizeligheid
Oorsuizen
kan vele jaren onopgemerkt blijven
Hoe gebeurd de diagnose van hypertensie?
Herhaalde bloeddruk metingen
Wat zijn de verwikkelingen van hypertensie?
Harthypertrofie (compensatiemechanisme) met hartinsufficiëntie als gevolg
Atherosclerose
Cerebro vasculair accident
Nierinsufficiëntie
Zichtsverlies door verhoogde kans op klonters in het oog
Hoe zorgt hypertrofie voor hartinsufficiëntie?
pompfunctie gaat hierdoor achteruit, door de compensatie van de bloeddruk gaat de werking van het hart achteruit
Behandeling van hypertensie
Medicamenteus: antihyperteniva
Niet medicamenteus:
Zoutgebruik verminderen
Vermageren bij overgewicht
Overmatig alcohol vermijden
Lichaamsbeweging
Rookstop
Stressbeheersing
Indien mogelijk oorzakelijk
Wat is een synoniem voor hartfalen?
Hartinsufficiëntie
Wat is hartfalen?
Toestand waarbij het hart niet meer in staat is om weefsels en organen van voldoende bloed te voorzien (afname pompfunctie)
Wat zijn de symptomen van hartfalen?
- Moeheid
- Vochtopstapeling
(thv enkels en voeten) - Kortademigheid
(tgv opstapeling longen) - Duizelig en concentratiestoornissen (tgv zuurstoftekort in hersenen)
Diagnose van hartfalen
echografie
Wat zijn de oorzaken van linker hartfalen?
Hypertensie
ischemisch hartlijden
(het hart zelf krijgt onvoldoende 02 waardoor het verzwakt en minder goed werkt)
Wat zijn de gevolgen van linker hartfalen?
onvoldoende bloed vanuit kleine bloedsomloop naar grote bloedsomloop (bloed in longen)
longcirculatie overvuld
weefsels minder doorbloed
longoedeem
wat is de oorzaak van rechter hartfalen?
chronisch longlijden
Wat zijn de gevolgen van rechter hartfalen?
hart pompt te weinig bloed in de kleine bloedsomloop
opstapeling van bloed in de grote bloedsomloop
Waaraan lijden persoon A en B?
A gezond
B linker & rechter hartfalen
oedeem in de longen wijst op linker hartfalen, opstapeling van bloed in de rechterhartkamer (bredere aders) wijst op rechter hartfalen
Hoe wordt hartfalen behandeld?
Aanpassen levensstijl
- beperking zout en vocht inname
- gewichtsverloes
- beperken van alcohol
- rookstop
medicamenteus
Welke soorten hartklepafwijkingen zijn er?
Klepinsufficiëntie en klepstenose
Wat zijn de oorzaken van Hartklepafwijkingen?
Veroudering
atheroomplaten
gevolg van AMI
aangeboren
reumatische endocartitis
hoe kan AMI Hartklepafwijkingen veroorzaken?
omdat de spieren afsterven waardoor de kleppen zijn functie verliezen of het hart is vervormd met invloed op de kleppen
Wat is reumatische endocarditis?
Aantasting en vervorming van de hartklep t.g.v. neerslag antigeen-antilichaamcomplex na infectie met bèta-hemolytische streptokokken van groep A
Symptomen van hartklepafwijkingen
minder ernstige aantasting:
vaak geen symptomen
ernstige aantasting:
kortademigheid
duizeligheid
moeheid
oedeem thv voeten
Hoe wordt de diagnose van hartklepafwijkingen gedaan?
Hartauscultatie
Echografie
Behandeling van hartklepafwijkingen?
Enkel bij ernstige aantastingen, heelkundig:
- klepherstel
- klepvervanging
Wat wordt er afgebeeld?
gezonde hartkleppen
Wat wordt er afgebeeld?
1: hartklep stenose
de klep opent niet volledig
2: hartklep insufficiëntoe
de klep sluit niet volledig
Wat is chronische veneuze insufficiëntie t.h.v. de onderste ledematen?
Afvoerstoornis veneus bloed in beenaders
Wat is de oorzaak van chronische veneuze insufficiëntie t.h.v. de onderste ledematen?
niet meer voldoende sluiten van de kleppen in beenaders (insufficiëntie)
Wat zijn bevordende factoren voor chronische veneuze insufficiëntie t.h.v. de onderste ledematen?
lang blijven staan of zitten
overgewicht
zwangerschap
te kort aan lichaamsbeweging
warme zomers/te warme baden
Waarom is warmte een bevordende factor voor chronische veneuze insufficiëntie t.h.v. de onderste ledematen?
aders gaan open staan zorgt ervoor dat de situatie verslechterd
Symptomen van chronische veneuze insufficiëntie t.h.v. de onderste ledematen?
Zware vermoeide benen
krampen in de benen
oedeem in de enkels
varices
Wat zijn de verwikkelingen van chronische veneuze insufficiëntie t.h.v. de onderste ledematen?
veneus ulcus thv onderbeen
Wat wordt hier afgebeeld?
spataders, ook varices genoemd
Hoe gebeurd de diagnose van chronische veneuze insufficiëntie t.h.v. de onderste ledematen?
doppler echografie
Wat is een doppler echografie?
Bepalen van het bloedstromen dmv een echografie
Behandeling van hronische veneuze insufficiëntie t.h.v. de onderste ledematen?
Omhoogleggen van de benen
lichaamsbeweging
steunkousen
elastisch steunverband
medicamenteus
sclerotherapie
heelkundig: stripping
Wat wordt er afgebeeld?
Sclerotherapie
Wat is een Trombo-embolische aandoening?
Aandoening gepaard gaande met aanwezigheid van een bloedklonter in een bloedvat,
leidend tot vernauwing of afsluiting van dat bloedvat
Waar komen trombo-embolische aandoeningen voor?
Zowel in arteriën als in venen
Wat zijn bevordende factoren voor trombo-embolische aandoeningen?
atherosclerose
vertraagde bloedstroom
( doorimmobilisatie, varices, zwangerschap, hartfalen)
trombofilie
(te kort aan antitrombine, te kort aan proteïne C en S, …)
kanker
gekwetste vaatwanden
(na infuus, …)
Hartritmestoornissen
(bv. VKF het bloed kan niet makkelijk uit het hart gepompt worden, wat zorgt voor een bevorderde stolling/klontervorming)
Symptomen van trombo-embolische aandoeningen
afhankelijk van de localisatie van de trombus
kransslagader: hart infarct
beenslagader: ischemie vh been
hersenslagader: herseninfarct
beenader: diepe veneuze trombose
Wat is diepe veneuze trombose (DVT)?
trombose in de diepe beenader meestal thv onderbeen
Bevordende factoren voor DVT
(zelfde als trombo-embolytische aandoeningen)
Symptomen van DVT?
pijn en zwelling in het been
rode en warme huid
vaak zonder symptomen (50%)
Wat wordt hier afgebeeld?
zwelling in het been ter gevolgen van een DVT
Hoe gebeurd de diagnose van DVT?
Beeldvorming: doppler echo
Bloedonderzoek: D-dimeren
Waarom worden D-dimeren bepaald bij een diepe veneuze trombose?
aanwezigheid wijst op vorming van klonter o.i.v. trombine + afbraak door plasmine
Nadeel: D-dimeren stijgen ook bij andere aandoeningen (bv. bij inflammatie, infectie, kanker)
Grenswaarden opstellen!!
plasmaconc >3000 µg/l wijst op DVT
Behandeling van DVT?
laag moleculair gewicht heparines (LMGH) gevolgd door coagulantie (meerdere maanden)
Welke opvolging voor DVT?
regelmatig bloedonderzoek, controle van de stolling
Preventie van DVT?
Bij alle risicopatiënten: snelle mobilisatie, kine, steunkousen, LMGH
Wat houdt shock in bij het hart & vaatstelsel?
levensbedreigende toestand door een verminderde bloeddoorstroming van de weefsels, er is onvoldoende zuurstof
Wat zijn de oorzaken van shock bij het hart & vaatstelsel
Hypovolemische shock: daling van het bloedvolume
Septische shock: toxische stoffen van bacteriën in de bloedbaan
Anafylactische shock: veralgemeende allergische reactie
Cardiogene shock: sterk verminderde hartpompfunctie
Wat zijn de symptomen van shock bij het hart & vaatstelsel?
Wanneer lichaam niet meer kan compenseren -> daling bloeddruk met bewustzijnsdaling of –verlies en
uiteindelijk hartstilstand als gevolg
Wat is de behandeling voor shock bij het hart & vaatstelsel?
zuurstof
vocht toedienen
specifieke behandelingen;
- Vaatvulling met plasma of vocht bij hypovolemische shock
- Hoge dosis antibiotica bij septische shock
- Adrenaline (bv. Epipen) bij anafylactische shock
Welke infecties van het hart bestaan er?
Endocarditis
Myocarditis
Pericarditis
Wat is endocarditis?
ontsteking van de hartkleppen
Wat is de oorzaak van endocarditis?
meestal bacteriëel bij mensen met reeds aangetaste hartkleppen
Wat zijn de syptomen van endocarditis?
algemeen onwel zijn
koorts
moeheid
Wat is de diagnose van endocarditis?
Hartauscultatie
Echografie
Bloedonderzoek:
Gestegen bezinkingsnelheid
Toename aantal witte bloedcellen, gestegen CRP (C-reactief proteïne)
Hemocultuur en antibiogram
Hoe wordt endocarditis behandeld?
antibiotic
Preventie van endocarditis
Preventief antibiotica toedienen bij personen met klepgebreken en na een ingreep waarbij bacteriën in de bloedbaan kunnen komen (bv. tandheelkundig)
Wat is myocarditis?
Ontsteking van het hartspierweefsel
Oorzaak van mycoarditis?
Meestal viraal
Wat zijn de symptomen van myocarditis?
Lichte vormen: geen
hartritmestoornissen (tachycardie)
tekens van hartfalen
griepachtig beeld met spierîjn en koorts
Hoe gebeurd de diagnose van myocarditis?
echografie
bloedonderzoek:
toename van witte bloedcellen, gestegen CPR en virusseroligie (gestegen AL titer)
Behandeling van myocarditis?
medicamenteus
Wat is pericarditis?
Ontsteking van het hartzakje
Wat is de oorzaak van pericarditis?
Meestal viraal
Wat zijn de symptomen van pericarditis?
pijn in de borststreek + uitstralend naar rug,schouders, armen
koorts
schrik om diep te ademen
Diagnose van pericarditis?
echografie
bloedonderzoek:
Gestegen bezinkingssnelheid
Toename aantal witte bloedcellen, gestegen CPR
Virusserologie gestegen AL-titer
Behandeling van pericarditis?
Pijnstilling / anti-inflammatoire medicatie