Grote Raad van Mechelen Flashcards
Personele unie
In de helft van de 15de E nam de hertog van Bourgondië de macht over de Lage Landen over, maar in plaats van deze verschillende gewesten te annexeren bij Bourgondië, liet hij ze elk hun eigenheid behouden en werd hij een gemeenschappelijke vorst die de verschillende titels droeg van de soevereine gewesten, zoals bv. de Graaf van Vlaanderen, Hertog van Brabant etc. Het bleven allemaal aparte gewesten die in de personele unie door dezelfde vorst werden geregeerd.
Landen van herwaarts over
De benaming voor onze gewesten, de Lage Landen, in de helft van de 15de E. Ze is ontstaan door het feit dat het Bourgondische rijk uit 2 delen bestond. Het Bourgondische deel en onze gewesten. Beide waren gescheiden dooreen stuk grondgebied dat niet onder Bourgondisch bewind viel. Vandaar ‘Herwaarts over’.
Grote Raad van Mechelen
Het hoogste rechtscollege in de Nederlanden vanaf (1473) 1504 met een zetel te Mechelen die procedures van eerste aanleg en hoger beroep behandelden.
Parlement van Mechelen
De benaming die de Grote Raad van Mechelen droeg voor de korte periode van 1473-1477. Het begrip ‘Parlement’ is van Franse afkomst. Daar stond het voor soevereine justitiehof, wat wil zeggen dat de vonnissen die daar werden uitgesproken niet meer in hoger beroep konden worden aangevochten.
Gerechtelijke hervorming van Jozef II (Oostenrijkse Nederlanden)
In 1787 probeerde Jozef II een gerechtelijke hervorming te realiseren om komaf te maken met het verbrokkelde recht dat er dankzij de feodaliteit toen heerste in de Lage Landen. Hij wilde een piramidaal stelsel invoeren dat bestond uit 1 hoogste gerechtshof, 2 hoven van beroep en 63 eerste aanleg rechtbanken. Hier was echter veel tegenstand tegen en was 1 van de aanleidingen voor de Brabantse Revolutie.
Soeverein gerechtshof (in het oude recht)
Een justitiehof wiens uitspraken finaal waren. De vonnissen van een soeverein hof konden niet in hoger beroep worden aangevochten. Het begrip ‘Parlement’ is een benaming voor zo’n soeverein hof dat ontstaan is in Frankrijk en overgekomen naar België rond 1473 en gebruikt voor het ‘Parlement’ te Mechelen.
Gewoon rechtsmiddel
Het gewone rechtsmiddel is hier het in hoger beroep gaan
Revisie (Grote Raad)
Revisie is een uitzonderlijk rechtsmiddel. Dit houdt in dat wanneer je vermoedt dat het oordeel gebaseerd is op foute feiten, je kan dit aanvechten. De zaak zal dan nogmaals door de Grote Raad worden beslecht maar uitgebreid door juristen van provinciale raden van over de gehele regio. Dit zorgde er natuurlijk ook voor dat de kosten van een revisie veel hoger lagen
Willige condemnatie
Willige condemnatie of vrijwillige rechtspraak is het sluiten van een akkoord tussen beide partijen en deze vervolgens als een vonnis te laten uitspreken. Men kan het natuurlijk ook bij het sluiten van het akkoord laten en de extra kosten vermijden, maar het laten uitschrijven als vonnis gaf meer zekerheid en manieren tot uitvoering indien 1 van de partijen het akkoord niet naleeft (+ uitvoerbare titel). Deze manier van beslechten had zeer veel succes. In 1759 had men zelfs aparte registers nodig voor het bijhouden van deze condemnaties
Plakkaat van Verlatinghe
Het Plakkaat van Verlatinghe is een plakkaat ondertekend op 26 juli 1581, waarin een aantal provinciën van de Habsburgse Nederlanden Filips II afzetten als hun heerser en zijn gezag niet meer erkennen. Het kan worden gezien als de onafhankelijkheidsverklaring van de Nederlanden. De onafhankelijkheidsverklaring gebeurde in de praktijk op de Unie van Utrecht in 1579.
Staats-Vlaanderen
Staats-Vlaanderen is het gebied van Vlaanderen dat rond de 16/17e E bezet werd door het Nederlandse leger wanneer de Noordelijke Nederlanden de vorst Filips II afzweren. Het ‘staats’ komt van het feit dat het bestuurd werd door de Staten-Generaal. Hierdoor viel het niet meer onder de bevoegdheid van de Grote Raad van Mechelen.
Procureur (in het oude procesrecht)
In het oude procesrecht bestond er een onderscheid tussen de procureurs en de advocaten. Terwijl advocaten instonden voor het geven van juridisch advies, waren de procureurs voornamelijk de vertegenwoordigers van de partijen. Indien er een verklaring moest gemaakt worden, of iemand moest verschijnen voor de rechtbank waren zij de vertegenwoordigers. Ook moesten ze zorgen dat de procesdossiers goed in elkaar zaten en dat het proces goed vooruit ging.
Procedure per verbum credit vel non credit
Dit is Latijn voor ‘met woorden erkent hij of erkent hij niet’. Het verwijst naar de bewijsprocedure in eerste aanleg bij de Grote Raad van Mechelen. Men vraagt aan beide partijen om alle bewijsstukken in 1 lijst op te schrijven en voor te dragen, waarop de tegenpartij deze moet erkennen of ontkennen.
Evangelisering (in het procesrecht bij de Grote Raad)
Een manier om inventaris te maken van procesdossiers in de eerste aanleggen de Grote Raad van Mechelen, de ordinaire procedure. Men gaat proceszaken in ren proceszak steken, dit dicht doen en er een etiket op naaien als teken dat proces is beëindigd.
Dictum (register)
Het dictaregister of dictum is een verkorte versie van het vonnis dat men kan terugvinden in de archieven van de Grote Raad. Het bestaat uit een kop, de identificatie van de partijen en het geschil, en een staart, het beschikkende gedeelte over het vonnis. De motivatie voor de beslissing, een belangrijk deel voor de moderne jurist wordt hier helaas niet vermeld.
