Gedragsverandering

Question 1

wiel van gedrag’s invloeden

Answer 1

= brochure op ufora

1. competenties
   - psychisch
   - fysiek
2. drijfveren
   - reflextief
   - automatisch
3. context
   - fysiek
   - sociaal
   - economisch
   - politiek

Question 2

mentale of psychische competenties

Answer 2

1. health literacy
   - aandacht richten
   - basiscognitieve functies = lezen, schrijven, rekenen
   - kennis hebben, vinden & opdoen
   - dingen leren & onthouden
   - gebruik maken van informatie bronnen & diensten
   - informatie kritisch evalueren
2. andere
   - communicatie, sociale steun & normen
   - gedrag beheersen & regulere
   - problemen hanteren

Question 3

drijfveren/motieven

Answer 3

1. autonome/automatische
   - aangeboren behoeften, driften of verlangens
   - instinctieve gedragspatronen of aangeleerde gewoonten
2. reflectieve
   - houdingen & overtuigingen
   - verwachtingen & percepties
   - zelfbeeld & self-efficacy
   - sociale rol & identiteit
   - doelen & intenties

Question 4

context

Answer 4

1. fysiek
   - aanwezigheid
   - aanbod
   - indeling
   - ontwerp
2. sociaal-cultureel
   - sociale, maatschappelijke & culturele normen
   - injunctief = regel / descriptief = gedrag
   - objectief/subjectief gepercipieerd
   - sociale steun & druk
3. economisch
   - betaalbaarheid
   - toegankelijkheid
   - marketing
4. politiek
   - regels
   - ideologie

Question 5

stadia model

Answer 5

algemeen
- prochaska & diclemente
- stadia die verlopen bij gedragsverandering
- door eigen overtuiging of advies
- transtheoretisch = gericht op praktijk

1. preconemplation = voorbeschouwing
   - nog niet bezig met probleem
2. contemplation
   - zaken in overweging nemen
   - voor & nadelen
3. preperation
   - al grondig nagedacht & dingen gedaan voor onderneming
   - volgorde kan verschillen vb: al voorbereiding doen zonder zelf er over nagedacht hebben
   –> kunnen inschatten als gezondheidswerker
4. actie
5. onderhouden
6. relapse
   - mogelijk vanuit elk stadium & terug naar (pre)conteplation of preperation

Question 6

theory of planned behavior

Answer 6

= Ajzen
= zie figuur!

1. overtuigingen
   - gedrags- = attitude = wat vind je tof?
   - normatieve- = subjectieve norm = wat vind je belangerijk?
   - controle- = waargenomen gedragscontrole = wat vind je nuttig & efficiënt?
2. komen samen tot intenties
3. leidt tot gedrag
4. belangerijke rol van
   - beliefs
   - convictions
   - expectations
   - perceptions

Question 7

ASE-model

Answer 7

= de vries
= zie figuur!
–> niet kunnen tekenen maar herkennen

1. barrières = contextuele aard
2. integraded model = ASE-model & stadia-model proberen samenvoegen

Question 8

attributie van locus of control

Answer 8

1. intern & stabiel = intelligentie
2. intern & variabel = inspanning
3. extern & stabiel = moeilijkheidsgraad
4. externs & variabel = geluk

Question 9

veranderingen van gedragspatronen

Answer 9

1. soort gedrag
   - green = new gedag dat niet familair is
   - blue = familair gedrag
   - purple = verhoogde intensiteit of tijdsduur
   - gray = verminderde intensiteit of tijdsduur
   - black = volledig stoppen
2. tijdsduur
   - dot = eenmalig
   - span = voor een bepaalde tijd
   - path = vanaf nu permanent
3. activatie van nieuw/ander gedrag
   - model van Fogg
   - B = MAT: behavior = motivation ablilty trigger
   - x-as = moeilijkheids graad
   - y-as = motivatie
   - activatie threshold = de verhoudin motivatie voor moeilijkheid vooraleer we beginnen
   –> omgekeerd evenredige curve
   - meer motivatie nodig voor moeilijke veranderingen
   - beginnen met tiny habits

Question 10

chaining

Answer 10

1. gedragsketen
   - gedrag koppelen dat je wil doen x wat je al doet
   - eerste gedrag = cue voor 2e gedrag
   - na een tijd = beide worden automatisme
2. cues & triggers
   - cue = signalerende fucntie om gedrag aan te zetten
   - trigger = cues die effectief zorgen voor activatie van gedrag
   - vooral voor operant gedrag = iets actief doen
   - behavioral cue = gedrag dat een signaal tot interpretatie geeft

Question 11

zelfdeterminatie model

Answer 11

1. algemeen
   - Deci & Ryan
   - ABC model
   - veel gebruikt tijdens corona
   - meer gemotiveerd indien aan elk van deze aspecten voldaan
2. autonomie
   - hoog indien gevoel hebben dat ze iets doen door zelf te kiezen
   - niet door andere mensen of externe factoren
3. relatedness = betrokkenheid
   - vooral sociale zin
   - relaties tussen personen & wat deze in relatie tot jezelf
4. compentence
   - ervaren vermogen om goed te presteen
   - zelfvertrouwen dat hierdoor komt

Question 12

zelfbepalingstheorie

Answer 12

1. algemeen
   - mensen hebben graag het gevoel dat ze zelf bepalen wat ze doen
   - motivatie verbeteren door extrinsieke beloningen
   –> enkel als de doelen geacceppteerd/belangerijk/realiseerbaar zijn
2. tipping point
   - overmatige extrinsieke belondingen kunnen de motivatie terug doen afnemen
   - meer beloningen over tipping point = hogere kans van gedrag vermindering

Question 13

intrinsieke & extinsieke motivatie

Answer 13

intrinsieke motivatie
- motivatie voor kennis, inzicht, presteren & bereiken
- kan verminderen door gewoonte/gewenning
- vaak het probleem bij “goed” gedrag
- vroeger zwart/wit met exntinsiek
–> eerder continuum

extrinsieke motivatie

1. gecontroleerde motivatie
   - externe regulatie = extrinsieke beloningen
   - geïntrojecteerde regulatie = interne beloningen, straffen & verwachtingen
   –> zelfvertrouwen oppeppen
2. autonome motivatie
   - intrinsieke motivatie
   - geïdentificeerde regulatie = persoonlijk belangerijk of waardevol gedrag
   - geïntegreerde regulatie = gedrag is deel van eigen waardenpatroon

Question 14

behavoiral desgin

Answer 14

= ontwerpen een product/omgeving zodanig dat gedrag beïnvloed wordt
–> vaak onbewust

1. priming
   - op voorhand bepaalde prikkels
   - neiging om gedrag te tonen die die richting uit gaan
2. framing
   - meer belang aan eerste elementen
   - eerst negatieve en dan positieve = algemeen negatief gevoel
   - ook bij medisch advies
3. placebo effect
   - informatie van hotelschoonmakers vs fitness oefeningen
   –> interventie = daling van gewicht, vet & bloeddruk
   - zelfde desert met gezonde & ongezonde naam
   –> andere hoeveelheid honger hormoon
   - werk in stress volle omgeving: video van negatieve of positieve gevolgen van stress

Question 15

neurolinguistic programming

Answer 15

1. theorie
   - hoe je spreekt/welke woorden je gebruikt
   - invloed op eigen gedrag
   - vb: competitieve werkomgeving -> competitief denken & toxische omgevingen
2. zelfde soort spel
   - 1 groep voorleggen als competief spel
   - andere groep voorleggen als samenwerkings spel
   - andere denkwijzes & houdingen
3. coaching
   - experten die CEO’s coachen voor positiever denken
   - leid vaak tot egocentrische persoonlijkheden

Question 16

hypo4kids

Answer 16

= hypnotherapie
= afh van gevoeligheid voor suggestie van personen

1. problematisch gedrag
   - eetproblemen
   - bedplassen
   - stotteren, nagelbijten & duimzuigen
   - gepest worden
   - angst voor injecties, ziekenhuzen, …
   - angst voor specifieke zaken = ruimtes, hoogtes, dieren
2. gedrag
   - concentratie stoornissen, faalangst, leerproblemen
   - ondersteuning bij traumas & andere emotionele gebeurtenissen
   - gevoelens van boosheid, verdriet of frustratie
   - piekeren & weinig eigenwaarde/zelfvertrouwen

Question 17

effectvolle interventies voor gedragsveranderingen

Answer 17

= 7 stappen

1. gedrag bepalen
   - definieer & meet probleemgedrag & gevolgen
   - definieer concreet gewenst gedrag
2. bepaald een realistische termijn met tussenstappen
3. analyseer huidig gedrag
   - drijveren & motieven
   - aanleidingen & gevolgen
   - weerstanden vb: sceptisme, blindheid, luiheid & automatismen
4. bepaal randvoorwaarden voor verandering
   - fysieke & mentale capaciteit & competentie
   - omgeving: gelegenheid, triggers & afleiders
5. maatregelen nemen
   - beïnvloeden van drijfveren
   - wegnemen van weerstanden
   - anticiperen van barrières
   - aangrijpingspunten bepalen & omgeving veranderen
   - belonen & straggen
   - psychische & sociale mechanismen benutten
6. communiceren & herhalen
7. voortgang monitoren & evaluereb

Question 18

GAST-principes

Answer 18

1. gemakkelijk
2. aantrekkelijk
3. tijdig = niet te laat of te vroeg
4. sociale componenten

toepassingen
- nutri-score: kleur = aantrekkelijk
- keep moving challenge: sociale betrokkenheid

Question 19

nudging

Answer 19

= sille krukow

1. basisassumpties
   - mensen vaak beslissingen nemen door emotionele of perceptuele kenmerken
   - mensen vaak tekort hebben aan doorzettingsvermogen
   - beslissend gedrag gedreven door onderbewuste gedrag
2. betekenis
   - gebruik maken van kleine elementen in omgeving die gedrag veranderen
   - ook door gedrag van anderen
   - vb: iedereen die aanschuift = jij ook
   - zonder vrijheden in te perken of verplichtingen op te leggen
   - alternatief voor regels, verplichtingen, sensibilisatie, conditionering, beloningen & straffen
3. voorbeelden
   - opt-out bij orgaandonatie
   - aanmoeden van operatie = framing is vorm van nudging
   - griepvaccin: eerste groep = ontvangen van uitnodiging, tweede = uitnodiging + vraag naar dag, derde = uitnodiging + vraag naar specifiek tijdstip
   –> progressief hogere vaccinatie graad

Question 20

soorten nudging

Answer 20

1. onopvallend
   - subliminale percepties
   - toch effect
   - of percepties waarbij persoon achteraf toch beseft dat effect had
2. transparant
   - bedoeling wordt niet verborgen
   - methode van gedragbeïnvloeding is duidelijk
   - vb: kleur & lettercodes voor gezonde producten
3. aanzetten tot denken
   - invloed op bewuste reflectieve denkprocess
   - onderscheid tussen type I & II denkprocessen = Kahneman
4. defaults
   - wat doen we als er niks gebeurd
   - erg geneigd om bij zelfde keuzes te blijven
   - vb: opt-out donaties

Question 21

gewoontevorming & verslaving

Answer 21

1. ongezonde voedingsgewoonten
   - vroeger = overleven in tijden van schaarste
   - in onze tijd niet meer = overvloed
   - eten getriggerd door hoger, visueel, humeur & omgeving
2. gezonder eten in 25sec
   - enkele seconden moeten wachten voor eten van automaat kopen
   - hogere keuze van gezond eten
3. voor zichzelf beloningen beheren
   - uitstellen van belonging vb: snoepje voor 1 min laten liggen & 2 krijgen
   - sommige goed & sommige slecht
   –> technieken vb: niet naar kijken
   - stress of desire = verhogen van stess & arousal door verslaving ontbreken

Question 22

pathologische verslaving

Answer 22

in voorbeeld van gokken
door nu. accumbens & dopamine

1. tijd
   - preoccupation = volgende keer inplannen
   - loss of control = onsuccesvolle itnerventeis van stoppen
   - withdrawal = geirriteerd of rusteloos als stoppen
2. gebruik
   - tolerance = hogere hoeveelheden nodig voor zelfde effect
   - chasing = opnieuw door ter compensatie van verliezen
   - illegal acts
3. gedrag tegenover anderen
   - escape = weg van problemen of humeur
   - lying = liegen tegen anderen over verslaving
   - risks relationships = risico van verliesen van relatie of job
   - bail-out = anderen nodig hebben

Question 23

wilskracht & weerstaan aan verleidingen

Answer 23

1. resistance to temptation
   - weerstaan aan gedrag dat je leuk vind/verslaafd bent
   - delay of immediate gratification = voor een tijd kunnen weerstaan
2. gedrag veranderen
   - anticiperende besluitvorming = op voorhand kiezen voor bepaalde keuze
   - voldoende wilskracht nodig om dit ook effectief te doen
   - hoeveelheid ≈ grootte van veslaving/leuk vinden
   - anticiperende spijt = voorstellen hoe je je zou voelen indien je het wel doet

Question 24

beïnvloeden via overtuigen

Answer 24

1. nood aan goede overtuiging
   - reactantie principe = omgekeerde reactie op verbod
   - net dat willen doen
   - afh van wie & type verbod
2. soorten
   - ELM elaboration likelihood model = centrale of perifere informatie verwerking
   - persuasieve communicatie
   - inoculatie theorie

Question 25

ELM

Answer 25

= elaboraton likelihood model 1. adviezen - motivatie - opportunity - ability 2. elaboration - mate van verwerking - onderscheid niet in 2 types maar spectrum 3. hoog = centrale route - beargumentatie - meer corticaal = logisch nadenken - type II denken 4. laag = perifere route - signalen - meer limbische verwerking = gevoelens - type I denken

Question 26

keuze van route

Answer 26

1. algemeen - persoonlijkheid - vaardigheden in cognitieve informatie verwerking - need for cognition = behoefte op informatie - hoeveel tijd dat vrij is 2. betrokkenheid - mate van verhoogde aandacht door onderwerp - kan door acuut event vb: plots beseffen dat gezondheid slecht is na ongeval - bij hoge betrokkenheid minder groot effect van cues 3. lage intresse - aantrekkelijkheid van zaken - schokerend effet van gevolgen - meer laten leiden door expert --> product endorsment door sporters/acteurs - niet overvallen door aantal argumenten

Question 27

persuasieve communicatie

Answer 27

1. wederkerigheid = reciprociteit - als iemand iets doet wat spontaan lijkt - geneigd om positief terug te doen 2. schaarste & uniciteit - als iets uniek of schaars lijkt - geneigd om te willen hebben 3. autoriteit = meer geneigd om adviezen van personen met expertise op te volgen 4. consistentie & cohorente - als eerst ingaan op klein verzoek - meer geneigd om ook in te gaan op grotere inspanningen 5. vriendelijkheid & aantrekkelijkheid = meer geneigd om dingen te doen voor personen die ze aantrekkelijk vinden 6. consensus & conformisme - onzeker over wat te doen - gemakkelijker volgen wat andere doen in gelijkaardige situatie 7. eenheid & verhondenheid - sterkere groepsidentiteit - gedrag vertonen dat in groep wenselijk wordt gezien - ≈ relatedness van zelfdeterminatie model

Question 28

inoculatie theorie

Answer 28

1. refuntationial pre-emption - verschaffen van informatie - die kan gebruikt worden om argumenten van andere om jou te overtuigen te weerleggen - de eerste zijn met informatie = preventief --> andere infromatie die conflicteerd wegwerpen - houding & opninieversterking - brainwashen = cognitieve dissonantie --> geneigd om informatie die niet binnen denkkader weg te gooien