Gastr-intestinaal Stelsel Flashcards
Wat is een van de meest voorkomende aandoeningen van maag en duodenum?
Maagzweer en duodenale zweer
Wat is een synoniem voor maagzweer?
Maagulcus
Wat is het duodenum?
Eerste deel van de dunne darm
Wat zijn 3 mogelijke factoren die een maagzweer uitlokken?
Overproductie van maagzuur
Verminderde mucussecretie = beschermde factoren
Helicobacter pylori
Welke omgevingsfactoren kunnen een negatieve invloed hebben op de maagmucosa?
Roken
Alcohol
Koffie
Stress
Welke stoffen hebben een beschermende werking op de maag? Op welke manier?
Prostaglandines:
- inhiberen de histamine gemedieerde maagzuursecretie: onderdrukking maagzuursecretie
- stimuleren de productie van mucus
- stimuleren bicarbonaatsecretie
- stimuleren de maagdoorbloeding
Welke aandoening kan een voorloper zijn van een maagulcus?
Maagontsteking = gastritis
Welke klasse van geneesmiddelen wordt er gegeven als extra therapie in geval van Helicobacter pylori?
Antibiotica
Welke klasse van geneesmiddelen hebben een negatief effect op de maagmucosa? Leg uit:
NSAIDs: non-steroidale anti-inflammatoire drugs
—> het zijn inhibitoren van COX-enzymen: deze enzymen zijn verantwoordelijk voor de aanmaak van prostaglandines.
Indien deze enzymen geinhibeerd worden —> verminderde aanmaak van prostaglandines: deze hebben een beschermd effect op de maagmucosa!!!
Indien te weinig prostaglandines: NSAIDs kunnen aanleiding geven tot beschadiging van de maag —> gastritis en ulcera als gevolg.
Welke cellen in onze maag zijn verantwoordelijk voor de maagzuursecretie?
Parietale cellen
Wat is er aanwezig op de parietale cellen voor de maagzuursecretie?
Canaliculi
Welke 3 fasen worden onderscheiden in de maagzuursecretie?
Sefalische fase: ruiken en zien van voedsel
Gastrische fase: voedsel bereikt de maag
Intestinale fase: voedsel verlaat de maag en komt in de darmen terecht
Tijdens welke fase van de maagzuursecretie zal de secretie optimaal zijn?
Gastrische fase
Tijdens welke fase van de maagzuursecretie zal de secretie stoppen?
Intestinale fase
Wat is de functie van de mucuslaag?
Bescherming van de epitheelcellen voor het zure maagsap
Met behulp van welk onderzoek kan een maagulcus geobserveerd/ gediagnostiseerd worden?
Gastroscopie: tot aan het begin van de dunne darm
Welke andere stof produceren de parietale cellen nog?
Intrinsieke factor
Wat is de functie van intrinsieke factor?
Binden van vitamine B12 en transporteren naar de dunne darm waar het geabsorbeerd wordt
In welke delen hebben we een zure pH en in welke delen hebben we een basische pH?
Zure pH: thv canaliculi en lumen van de maag
Basische pH: mucuslaag —> bicarbonaat
Welke 2 stoffen zijn aanwezig in het lumen van de maag die zorgen voor een zure pH?
Pepsine
Pepsinogeen
Welk enzym is verantwoordelijk in de maagzuursecretie? Welke stof/ stoffen worden er gevormd?
Carboanhydrase: zorgt voor de omzetting van bicarbonaat en proton tot koolzuur en vervolgens tot water en koolstofdioxide;
Welke 3 klassen van geneesmiddelen worden gebruikt voor maag en duodenale pathologie?
1) geneesmiddelen die maagzuursecretie inhiberen;
protonpompinhibitoren
anti-histaminica = Histamine H2 receptor antagonisten = H2-antagonisten
prostaglandine E1 analogen
2) antacida
Leg het volledige mechanisme uit van de maagzuursecretie:
De maagzuursecretie gebeurt in de pariëtale cellen van de maagwand:
De cellen bevatten H/K-ATPase pompen = protonpompen. Deze zijn gelokaliseerd in vesikels basolateraal. Bij stimulatie (bv. Voedsel zien of ruiken = vagovagale reflex) zullen deze migreren naar de apicale zijde van de membraan en versmelten met de membraan.
De vagovagale reflex zal ervoor zorgen dat er vagale afferenten signaal sturen naar CZS: deze stellen ACETYLCHOLINE vrij dat dan kan binden op muscarinereceptoren: acetylcholine zorgt dus voor even stimulatie van de maagzuursecretie zowel op de parietale cellen als op de ENTEROCHROMAFFINE LIKE CELLEN: deze werken via een paracriene stimulatie door vrijstelling van histamine.
Acetylcholine zorgt in de parietale cel voor een stimulatie van de maagzuursecretie door stijging van Ca2+ en in de ECLC door een stijging van histamine.
Op de ECLC zijn ook gastrine receptoren aanwezig waarop gastrine bindt en die ook de secretie van maagzuur stimuleren door een toename van histamine. Deze gastrine zal ook een positieve invloed hebben op de parietale cellen.
Dit gevormd histamine zal dan via paracriene stimulatie binden op de H2 receptoren op de parietale cel en op die manier de maagzuursecretie stimuleren.
Prostaglandines zullen ook werken via de parietale cel + hebben een inhiberende werking op de Histamine gemedieerde maagzuursecretie!!! — ze inhiberen dus de maagzuursecretie en hebben zo een beschermde werking op de maagmucosa.
Wat is de eerstelijns therapie voor gastritis en maagzweren?
Protonpompinhibitoren
Wat is de functie van de PPI?
Ze zullen de maagzuursecretie onderdrukken door de H/K-ATPase pomp te inhiberen!
Welke 2 geneesmiddelen zijn voorbeelden van PPI?
Omeprazole
Pantoprazole
Welke uitgang krijgen geneesmiddelen die vallen onder de PPI?
“prazole”
Welke PPI wordt het meest gebruikt? Waarom?
Pantoprazole: het is een PPI die in lage dosissen (20mg) en voor gebruik < 2 weken zonder voorschrift te verkrijgen is.
Onder welke formulatie vorm worden PPI toegediend? Waarom? (Leg de volledige weg uit)
Maagsapresistente orale tabletten: PPI zijn zwakke basen
Als we ze oraal innemen en ze komen via de mond in onze maag terecht, kunnen ze geïoniseerd worden door de zure pH van het maagzuur. Als de GM’en geïoniseerd zijn, kunnen ze hun effect niet meer uitoefenen!
We gaan ze dus toedienen in maagsaresistente formulaties waarbij we zien dat ze niet afgebroken worden door de zure pH van de maag (resistent tegen zure maagsap). Ze bereiken de dunne darm (= duodenum) waar ze opgelost worden en zo verder opgenomen worden in het bloed.
Bloed heeft een pH = 7,4: de basische geneesmiddelen zullen niet geïoniseerd worden en worden verder basolateraal opgenomen door de parietale cel.
Ze bereiken de canaliculi waar er een zure pH heerst (< 2): de PPI zullen geïoniseerd worden en kunnen binden op de protonpompen. Op deze manieren zullen de protonpompen geinhibeerd worden!
Wat kan het gevolg zijn van chronisch gebruik van PPI?
Ze kunnen de fysiologie van de maag veranderen waardoor dit een invloed kan hebben op de metabolisatie van andere geneesmiddelen.
Wat mag men niet doen met PPI? Waarom niet?
PPI zijn maagsapresistentie formulaties: we mogen deze niet in 2 breken —> dit zorgt voor het afbreken van de maagsapseristente laag.
Indien de geneesmiddelen in 2 gebroken worden zullen de geneesmiddelen in de maag geïoniseerd worden en kunnen ze hun effect niet meer uitoefenen.
—> ze kunnen dan ook een etsende werking op de maag hebben.
Wat zijn PPI? (Zuren of basen)
Het zijn zwakke basen
Hoelang kunnen de PPI onze pompen inhiberen?
24h
Wanneer worden PPI typisch ingenomen? Waarom? Wanneer kan er een extra dosis ingenomen worden?
In de ochtend 20’ voor het ontbijt: op deze manier zal onze PPI als aanwezig zijn thv de parietale cellen wanneer ons voedsel in de maag komt en dus de maagzuursecretie optimaal is (gastrische fase).
Vaak nog een avond dosis ingenomen bij patiënten die last hebben van brandend maagzuur in liggende houding tijdens het slapen: maagzuursecretie wordt ook ‘s nachts gestimuleerd.
Wat is typisch aan de halfwaardetijd van PPI?
Ze hebben een korte halfwaardetijd: de plasmaconcentraties in het bloed vallen snel op 0 ookal voert de PPI 24h lang zijn effect uit.
Wat zijn de indicaties van PPI? (Omeprazole en Pantoprazole?)
Maagzweren
Duodenale zweren
Zellinger Ellison: tumor die gastrine zal over produceren
Preventie van ulcera door stress en NSAIDS
Reflux oesofagitis
Helicobacter pylori
Welke geneesmiddelenklasse wordt gebruikt voor milde klachten van brandend maagzuur?
Antacida
Welke geneesmiddelenklasse in termen van maagulcus/ gastritis is van de markt?
Histamine H2 receptor antagonisten = anti-histaminica
Welk enzym zullen PPI inhiberen? Wat is het gevolg hiervan?
PPI inhiberen CYP2C19:
Verminderde afbraak van phenytoin en clopidogrel
Welke andere klassen van geneesmiddelen buiten PPI kunnen gebruikt worden op de maagzuursecretie te onderdrukken?
Anti-histamines (van de markt)
Prostaglandines
Leg uit waarom anti-histaminica gebruikt kunnen worden voor de onderdrukking van de maagzuursecretie:
Histamine wordt gesecreteerd door de enterochromaffine like cellen door binding van gastrine en acetylcholine: dit histamine zal op paracriene wijze de maagzuursecretie stimuleren door te binden op de H2 receptoren op de parietale cel.
Wanneer we gebruik maken van antagonisten van de H2 histamine receptor: zal de receptor bezet zijn met antagonisten en kan histamine niet meer binden en de maagzuursecretie niet meer stimuleren.
Leg uit waarom prostaglandine E1 analogen gebruikt kunnen worden voor het onderdrukken van de maagzuursecretie:
Prostaglandines zullen binden op de prostaglandine receptoren aanwezig op de parietale cellen en zullen op die manier de histamine gemedieerde maagzuursecretie onderdrukken!
Algemeen: prostaglandines zorgen voor een verminderng van de maagzuursecretie.
Welk geneesmiddel is valt onder de Histamine H2 receptor antagonisten?
Ranitidine
Welk type antagonist zijn de antihistaminica?
Competitieve antagonisten: ze zullen in competitie treden met histamine voor de binding op de histamine receptor en zo de binding van histamine blokkeren!
Welke andere stimulerende processen van maagzuursecretie worden onderdrukt door antihistaminica?
Gastrine gemedieerde maagzuursecretie
Acetylcholine gemedieerde maagzuursecretie
Wat zijn de indicaties voor anti-histaminica?
Maagulcus
Duodenale ulcus
Reflux oesofagitis
—> bij het afbouwen van PPI-therapie
Dyspepsie/ maagklachten indien antacida niet voldoende zijn
Maagontsteking