FS week 5 Flashcards
Welke twee vormen van pijn zijn er?
Nociceptief (weefselschade) en niet nociceptief
Wat betekend nociceptieve pijn?
Het ervaren van weefselschade heet
nociceptieve pijn wat onder te verdelen is in somatisch (huid ect.) en in visceraal (organen). In de
primair somatische schors wordt bepaald wat voor soort pijn het is.
Wat betekend niet nociceptieve pijn?
Bij niet noceceptieve pijn is er geen weefsel schade, dit is onder te verdelen in neuropatisch (geen
schade maar een probleem met de zenuw) en psychogeen (belevenis van pijn)
Waarmee meten nocicensoren pijn?
A delta vezel
C vezel
“Er zitten sensoren die merken dat er contact wordt gemaakt door je lichaam met de buitenwereld.”
Hoe heten deze sensoren?
Dit zijn exterosensoren die registreren contact.
Waarin zijn exterosensoren in onder te verdelen?
Nocisensoren meten pijn. --> A delta --> C vezel Mechanosensoren, meten tast; Thermosensoren meten temp.
Naast exterosensoren zijn er ook andere sensoren. Benoem deze sensoren.
Propriosensoren
Intersensoren
–> Chemoreceptoren
–> baroreceptorenq
Extrosensoren kunnen goed informatie geven over de pijn namelijk de…..
Benoem deze 4.
Extrosensoren kunnen goed informatie geven over de pijn namelijk de ∟ Locatie ∟ Intensiteit ∟ Duur ∟ Soort schade
Leg viscerale schade uit.
Viscerale schade wordt heel diffuus waargenomen, dit komt omdat er geen kaart van alle organen aanwezig is in de hersenen. Viscerale schade kan slecht worden aangegeven en de aard van de pijn is niet goed aan te geven. Er treed vaak refferd pain op, pijn op een andere plek.
Als de kans op schade groter is zitten er meer receptoren, zoals in de huid. In de organen zitten voornamelijk C-vezel receptoren.
Wat betekend neuropathische pijn?
Pijn zonder dat er weefselschade is.
Beschrijf neuropathische pijn.
De pijn zit vaak niet op de plek waar de pijn is maar waar de hersenen denken dat de pijn is, ook wel geprojecteerde pijn. Er is een probleem op de weg tussen de sensoren en hersenen, zoals carpaal tunnel syndroom de hersenen denken dat het vanaf de vingers komt in plaats van de pols.
Hier onder valt ook fantoom pijn.
Beschrijf psychogenen pijn.
De belevenis waar je in zit, als iemand pijn ervaart kan je dit zelf ook voelen zonder dat er schade is.
Leg primaire pijn uit.
Primaire pijn, scherpe pijn van korte duur
Leg secundaire pijn uit.
Secundaire pijn, zeurende pijn, komt langzaam maar houd langer aan.
Benoem de functie van A-delta vezel
∟ snel myeline
∟ unimodaal, kan maar een soort pijn prikkel vervoeren
o mechanische schade, als je jezelf snijd ect.
Benoem de functie van de C-vezel
C-vezel (vaker voorkomend) ∟ Langzaam ∟ Polymodaal --> Mechanische schade --> Thermische schade --> Chemische schade
Bij een open wond komen er ontstekingsmediatoren vrij die er voor zorgen dat er een ontstekingsreactie optreed hier.
Benoem de 4 ontstekingsmediatoren.
Substance P
Histamine / Bradikinine
Prostaglandine
Wat doet substance P?
Vasocilatatie als gevolg komt er meer bloed, dit stimuleert ook meer histamine
Wat doen Histamine / Bradikinine?
Toenemende permiabiliteit van capilair voor meer opgeloste stoffen in gebied
Wat doet Prostaglandine?
Omliggende C-Vezels worden gevoeliger voor pijn.
Deze gevoeligheid is positief zodat je niet aan het gebied komt en het meer rust heeft. Als dit gebeurt in de periferie heet dit: perifere sensitisatie.
Wat is de weg van pijn in het lichaam?
∟ pijn komt binnen op de achter wortel –> achter hoorn –> tractus spinothalamicus lateralis
∟ komt binnen bij de thalamus
∟ Door naar de precentrale gyrus, hier wordt specfiek aangegeven waar hoe en wat
∟ Ook naar het limbische systeem –> amigdala –> hippocampus wordt het opgeslagen.
o Als je een pijnlijke ervaring hebt gehad sla je dit op voor als waarschuwing volgende keer. Hormonen kunnen dit beïnvloeden
Focus op pijn zorgt voor meer pijn. Afleiding zorgt voor minder pijn.
Beschrijf chronische pijn
De weg van pijn wordt constant doorlopen, dit kan zorgen voor een wind-up effect bij de eerste
prikken wordt een neurotransmitter vrij gegeven, gebeurt dit vaker achter elkaar komen er meer
neurotransmitters bij, meer dan wordt afgebouwd. Hierdoor wordt het effect steeds heftiger omdat
er meer neurotransmitters aanwezig zijn. Het Wind-up effect komt door substance P
Wind-up effect komt door substance P
Wat betekend centrale sensitisatie?
pijn prikkel in het centrale zenuwstelsel wordt versterkt doorgegeven. Dit
treed op bij de overgang van zenuw naar ruggenmerg
Door te bewegen remt het pijn effect op ruggenmerg niveau. Er zitten in de hersenstam 2 structuren
die pijn dempende stoffen produceren.
Welke stoffen zijn dat?
serotonine en (NOR)adrenaline
Hoe werkt het pijn dempend systeem?
Als het pijn signaal binnen komt bij de thalamus zorgt dit voor activatie van de PAG die zorgt voor
pijn demping.
Waar staat PAG voor?
Peri Aquaductale Grijs
Waar staat NRM voor?
Nucleus Raphemagnus
Hoe werkt het pijn dempend systeem bij mensen met chronische pijn?
Bij mensen met chronische pijn is er sensitisatie bij de overgang van zenuw naar ruggenmerg en de PAG werkt minder goed. Er wordt dus ook meer pijn ervaren
Beschrijf neuropatische pijn
De plek waar pijn wordt gevoelt klopt niet met de plek waar het probleem zit.
Er zit een probleem op de weg naar de cortex, en niet bij de perifere sensor. Tussen sensor en cortex
Benoem de 6 kenmerken voor neuroptatische pijn
- Geen of geringe relatie met weefselschade
- Samengaan van pijn en sensibele stoornissen
- -> allodynie een niet pijnlijke prikkel als pijn wordt ervaren
- -> hyperalgesie toegenomen pijnzin
- -> hyperesthesie toegenomen gevoel.) - Projectie
- Vreemd
- Uitbreiden in tijd en ruimte
- Perifere maatregelen (b.v. analgetica) hebben weinig effect
Benoem neuropathische pijnen (10)
∟ Zenuwbeknelling in nek of rug (hernia) ∟ Diabetes periferie ∟ Kanker (tumor/chemo/bestraling/operatie) ∟ CVA ∟ Gordelroos (postherpetische neuralgie) ∟ Trigeminusneuralgie ∟ Postoperatieve neuropathie ∟ Multipele sclerose, tast het centraal zenuw stelsel aan. ∟ Amputatiepijn/fantoompijn ∟ CRPS I
Benoem viscerale pijnen (3)
∟ Interneuronen die alle viscerale en nociceptieve prikkels verzamelen
∟ Projecteren op de tr. spinothalamicus
∟ Hersenen krijgen segmentale info, geen individuele info en kunnen “pijnen” projecteren naar segmentaal gebonden structuren
beschrijf de Gate theorie
Het sterkste signaal wordt doorgegeven. Als je pijn hebt wordt dit door gegeven, de tast sensoriek
kan een sterker signaal afgeven door bijvoorbeeld over de pijnlijke plek te wrijven waardoor je
minder pijn voelt. Massage werkt op de zelfde manier.
Waaruit bestaat segmentale disregulatie?
Viscero disregulatie;
Viscero sympathische disregulatie;
Viscero viscerale disregulatie;
Beschrijf Viscero disregulatie
Referaed pain zit in dermatoom of spier van een bepaald segment;
Kan hypertonie ontstaan,
Beschrijf Viscero sympathische disregulatie;
o Verwijde pupillen
o Sudotoom = zweten
o Pilotoom = kippenvel
o Vasotoom = constrictie
De 3 tomen Kan overal in het lichaam plaats vinden
Beschrijf Viscero viscerale disregulatie;
Darmen en blaas zitten in het zelfde segment en hierdoor kan als je problemen hebt in de darmen je alleen maar moet plassen
Beschrijf referred pain
Zones van Head
spier en bindweefsel
Beschrijf hypertonie
Viscerosomatische reflex
Zone van MacKenzie
Beschrijf sympathische verschijnselen
Sympathische zone andere lokalisatie dan Headse zone
Viscerosympathische reflex
–> Viscerocutane reflex
–> Visceroviscerale reflex
Welk effect heeft het trainen van stabiliteit op ouderen op de orgaan/weefselfunctie?
Verbeterde gevoeligheid van propriosensoren
verminderen demyelinisatie
Welk effect heeft het trainen van kracht op ouderen op de orgaan/weefselfunctie?
minder sarcopenie
minder osteoporose
minder apoptose
Welk effect heeft het trainen van uithoudingsvermogen op ouderen op de orgaan/weefselfunctie?
verhoogd hart minuut volume
verhoogde cognitie
verminderde apoptose
