Filipino uri at anyo Flashcards
ay talaan ng buhay. Talaan ito ng buhay
sapagkat dito nailalahad ng tao ang kaniyang kaisipan at
damdamin
PANITIKAN
-Jose Arrogante
Nagsasabi o nagpapahayag ng mga kaisipan, mga
damdamin, mga karanasan, hangarin at diwa ng mga
tao.
PANITIKAN
ay ginamit at hulaping
“an”.
ay kakabit ang
literatura (literature), na ang literatura ay galing
sa Latin na littera na nangunguhulugang titik
pang
titik.
nagpapahayag ng damdamin.
Ito’y isinusula tng pa saknong.
Patula (POETRY)
Tradisyong paglilipat-lahi ng panitikan
kung ito ay sa pamamagitan ng bibig o
pagbigkas na natutuhan sa bawat
henerasyon dahil hindi pa natutuhan ang
pagsusulat ng mga tao.
Pasalindila
anong ibang salita sa pagtuturo
Pasalin
mahalagang parte ng katawan para
makapagsalita
Dila
nagpapahayag ng kaisipan. Ito’y
isinusulat ng patalata.
Tuluyan o prosa (prose
Nagsimula nang matutuhan ng tao ang
sistema ng ——–
Ang mga dating inaawit o binibigkas,
nililimbag o nilalathala upang maging
libro.
Lalo na nang mamatay ang mga
matatandang mambibigkas at ang mga
kabataan ay nawalan na ng interes dito.
Pasulat
nagkukuwento tungkol sa mga pinagmulan ng mga
bagay sa daigdig. Karaniwang nagsasalaysay ng mga
pangyayari hinggil sa tunay na mga tao at pook,at
mayroong pinagbatayan sa kasaysayan. Kaugnay ang
alamat ng mga mito at kuwentong-bayan.
alamat
Tinatawag ding kathambuhay ay isang
mahabang kuwentong piksyon na binubuo ng
iba’t ibang kabanata.
Mayroon itong 60,000-200,000 salita o 300-
1,300 pahina.
Binubuo ng mga kabanata -maraming tauhan
at pangyayari -kinasasangkutan ng 2 o higit
pang tauhan
NOBELA
tumatalakay sa kakaiba o kakatwang pangyayaring naganap sa buhay ng isang kilala,
sikat o tanyag na tao. Ito rin ang mga ginagawa ng mga pagpapaliwanag sa mga
ginagawa ng mga tao.
ANEKDOTA
Isang uri ng kathang-isip na panitikan kung
saan mga hayop o kaya mga bagay na
walang buhay ang gumaganap na mga
tauhan, katulad ng leon at daga, pagong at
matsing, at lobo at kambing.
PABULA
fable
fabula
Isang maiksing salaysay na lantaran
at walang timping nangangaral,
namumuno, nanunudyo o kaya ay
pasaring.
dagli
o talinghaga ay isang maikling kuwentong
mayaral na kalimitang hinahango mula sa
Bibliya.
Isa itong maikling salaysay na maaaring nasa
anyong patula o prosa na malimit nangangaral o
nagpapayo hinggil sa isang pangyayari na
kadalasang isinasalarawan ang isang moral o
relihiyosong aral.
parabula
mula sa mga amerikano ito
(1920).
Maigsing salaysay hinggil sa isang mahalagang
pangyayaring kinasasangkutan ng isa o ilang tauhan at
may iisang kakintalan o impresyon lamang.
Edgar Allan Poe “Father of Short Story”
Deogracias A. Rosario “ Ama ng Maikling Kuwento”
maikling kwento
isang pampanitikang panggagaya sa buhay
upang maipamalas sa tanghalan.
Nahahati ito sa ilang yugto na maraming
tagpo.
Pinakalayunin nitong itanghal ang mga
tagpo sa isang tanghalan o entablado.
dula
itinatanghal tuwing mahal na araw
na hango sa Pasyon, ang aklat ng kabutihan at
pagpapakasakit ng Panginoong Hesukristo.
Senakulo -
paglalaban ng mga Kristiyano at mga Moro.
Komedya o Moro-Moro (Moors, Muslim)
may ilang bahagi na pakanta at
pasulat na maaaring hinango lamang sa mga
Italyano.
Sarswela
isang maiksing komposisyon
na kalimitang naglalaman ng
personal na kuru-kuro ng mayakda.
sanaysay
“tala ng buhay” - nagsasaad ng kasaysayan ng buhay ng isang tao hango
sa mga tunay na tala, pangyayari o impormasyon.
talambuhay
history of a person’s life. It could be written by another author.
Biography
narrative of a person’s life, written by, or as having been written by that person.
Autobiography
narrative recollection of the writer’s earlier experiences, especially those involving
unusual people, places, or events
Memoir
isang buong kaisipan o opinyon ng isang
tao na pinababatid sa pamamagitan ng
pagsalita sa en-tablado.
Layunin nitong humikayat, tumugon,
mangatwiran,magbigay ng kaalaman o
impormasyon at maglahad ng isang
paniniwala.
talumpati
mga mahahalagang nangyayari
sa loob at labas ng ating bansa.
balita
salaysay hinggil sa mga likhang-isip na tauhan
na kumakatawan sa mga uri ng mamamayan,
katulad ng matandang hari.
Karaniwang kaugnay ang ——— ng
isang tiyak na pook o rehiyon.Kaugnaynito ang
alamat at mga mito
kwentong bayan
Karaniwang may tugmaan at
sukat. Binubuo ito ng saknong
at taludtod.
Tula
ay isang maikling tula na naglalaman ng pangaral at
payak na pilosopiyang ginagamit ng matatanda sa
pagpapagunita sa mga kabataang katutubong Pilipino.
(7 PANTIG, 4 TALUDTOD, TUGMAAN
Tanaga
Mas sumikat noong panahon ng Kastila na para
palaganapin ang Katolisismo.
(8 PANTIG, 4 TALUDTOD, TUGMAAN)
DALIT
. Mayroon itong
tono at sukat.
Awit
Mabilis na inaawit
(alegro). Tulang nakuha
sa impluwensya ng mga
Espanyol.
Korido
ay isang
paraan ng pagsasalita na hindi gumagamit ng
mararahas na salita upang maiwasan ang
makasakit ng loob.
Nagkakaroon ng mas malalim na kahulugan
ang pinagsasamang mga salita.
sawikain
Mahabang salaysay sa anyong patula na
maaaring awitin o isatono.
Tumatalakay sa mga kabayanihan at
pakikipagtunggali ng isang tao o mga tao
laban sa mga kaaway na halos hindi
mapaniwalaan dahil may mga tagpuang
makababalaghan at di-kapani-paniwala.
EPIKO
ay mga maiiksing
pangungusap na lubhang makahulugan
at naglalayong magbigay patnubay sa
ating pang-araw-araw na pamumuhay.
Naglalaman ito ng mga karunungan.
salawikain
o patuuran ay isang
pangungusap o tanong na may doble o nakatagong
kahulugan na nilulutas bilang isang palaisipan
Inilalarawan nito ang pag-uugali, kaisipan, pang-arawaraw na buhay at katutubong paligid ng mga Pilipino.
Bugtong
