Engrheifftiau Uned 2 Flashcards
Dinasyddiaeth
Cymru- 3,187,203
Dinasyddiaeth Uwchgenedlaethol
> Pasports hefyd yn dweud ‘Undeb Ewropeaidd’
>Mwy na 500,000 yn dal dinasyddiaeth prydeinig a gwyddelig
Dinasyddiaeth Fyd-eang
Amnesty international: 7 miliwn o aelodau ledled y byd- focysu ar hawliau dynol
Rhyddid
> 1989- deddf gwregys DU (dim rhyddid i peidio gwisgo gwregys)
Cydradoldeb Ffurfiol
The Equality Act 2010- yn atal gwahaniaethu ac anghydraddoldeb ac yn amddiffyn hawliau
Cydradoldeb Foesol
Yr hawl i beidio â phleidleisio
2017: Nifer y bobl a bleidleisiodd - 68.8%
Cydradoldeb o flaen y gyfraith
Sgandal treuliau 2009
Rhyddid dinasyddol
Shamima Begum
Rhyddid personol cydradd
Deddf Erthylu 1967
Cydraddoldeb materol
Financial Services and the Equality Act: Sicrhau cymorth ariannol i pobl anabl
Mynediad cydradd y swyddi a gwasanaethau
> Deddf NHS 1948
> Bil cynulliad cymru Ebrill 2007 - presgripsiynau am ddim
Cydraddoldeb Cyfle
1880: deddf addysg- sicrhau bod addysg ar gael ar gyfer pob person oed 10.
Cydradoldeb canlyniad
E.e Cwotas menywod mewn gwaith
Cyfranogiad dinasyddol/ sifil + Ymrwymiad ddinesig
1,332,952 o pecynnau bwyd yn cael ei darparu i food bank yn 2018
Rheol yn ôl y gyfraith
Cyfanswm poblogaeth carchar y DU oedd 83,618
Rheol o dan y gyfraith
Cyhuddwyd 3 AS Llafur a chymheiriad Torïaidd â chyfrifyddu ffug dros eu hawliadau treuliau a honnwyd ei fod o ganlyniad i fraint seneddol
Rheol yn ôl cyfraith uwch
Shamima Begum
Amddiffyniad o dan y Gyfraith
Deddf Hawliau Dynol
Hawliau Lleiafrifoedd
Deddfau cenhedloedd unedig
- Erthygl 27: International Covenant on Civil and Political Rights
- Erthygl 30: Convention on the rights of a child
Gwahaniaethu Cadarnhaol (Affirmative Action)
- Ysgolion o ardaloedd llai ffodus yn cael cynnigion is ar gyfer prifysgolion (AAA-ABB)
- Cwota ar y nifer o bobl yn oxbridge a ddaeth o ysgolion y wladwriaeth
- EMA
Y Confensiwn Ewropeaidd ar Hawliau Dynol
Yr hawl i fywyd (erthygl 2)- Dim ewthanasia DU
Rhyddid rhag arteithio (erthygl 3)
Rhyddid Mynegiant (Erthygl 10)
Rhyddid crefydd (Erthygl 9)
Deddf Hawliau Dynol 1998
Achos S a Marper - 2010
Ni chaniateir i’r heddlu gadw pobl yn ôl erthygl 8
Deddfwriaeth gyfoes
Deddf cydraddoldeb 2010
Deddf Priodas 2013
Mesur hawliau Plant a Pobl ifanc 2011 Cymru
Rhyddid Mynegiant
Twf o 17% o droseddau casineb yn 2018
Rhyddid i Ymgysylltu
Heddlu a Doctoriaid Methu
Rhyddid Crefydd
R (williamson) V Ysgrifennydd gwladol dros Addysg, ysgol catholig yn ceisio cadw cosbau corfforol
Yr hawl i Breifatrwydd
Phone Hacking Scandall Daily Mail 2011
Yr hawl i dreial/ achos llys teg
Llywodraeth Tony blair- dal pobl o da amheuaeth terdysgaeth am 90 diwrnod - anghyfreithlion
Preifatrwydd yn oes terfysgaeth?
E.e- Theresa May eisiau gwahardd WhatsApp gan ei fod yn encryptio negeseuon
Dwr?
E.e- 12 diwrnod i gwaredu cynhesu byd eang- diffyg dwr
Hawliau i bobl anabl?
E.e- DU yn cael ei archwilio oherwydd y bedroom tax gan y confensiwn ewropeaidd
Hawl i breifatrwydd ar ol cael eich canfod yn di euog
E.e- 2004-2008: bu’r llywodraeth yn cadw samplau DNA y rheiny a gafod ei gwestiynnu
Pwy ddylai derbyn fwy o gredydau treth?
E.e- ‘Rape Clause’ credydau treth plant
Adolygiad Barnwrol
Mae’r nifer wedi cynyddu o 4300 [2000]y blwyddyn i 15600 [2013]
Goruchaf Lys
> Allgludo troseddwyr tramor: 2017
Mae alltudio troseddwyr tramor bob amser wedi bod yn flaenoriaeth i’r Llywodraeth. Fodd bynnag, ar 14 Mehefin dyfarnodd y Goruchaf Lys fod cynllun blaenllaw i allgludo a gwrando apeliadau yn ddiweddarach o du allan i’r DU yn anghydnaws â phâr o hawliau apelyddion i barch at eu bywyd preifat a theuluol.
Tai Lluniau Cysylltiedig Provincial Ltd v Wednesbury Corporation [1948]: sefydlu’r cysyniad o adolygiad afresymoldeb Wednesbury ar gyfer cyfraith well
Achos Factortame (1991) lle’r oedd perchnogion llongau Sbaen yn defnyddio dyfroedd y DU i bysgota ac yna gwerthu’r pysgod yn Sbaen, newidiodd yr Ysgrifennydd Gwladol dros Drafnidiaeth y gyfraith i’w wneud yn anghyfreithlon i wneud hyn, fodd bynnag, gwrthdroodd Llys Cyfiawnder Ewrop hyn gan nad oedd yn dilyn cyfraith Ewrop.
Ultra Vires
Yn 2010 penderfynodd y Goruchaf Lys fod y Trysorlys wedi gweithredu ‘Ultra Vires’ pan lofnododd y gyfraith y gallai awdurdodau fynd ag asedau’r rhai sy’n destun ymchwiliad i derfysgaeth, pŵer y penderfynodd y llys fynd yn erbyn eu hawliau dynol
Yn 2013 aeth y mudiad ‘arbed Lewisham hospital’ â Jeremy Hunt, yr ysgrifennydd iechyd, i’r llysoedd dros y toriadau yr oedd yn bwriadu eu gwneud i’r prif adran famolaeth. Yn ôl y llysoedd, roedd Jeremy Hunt wedi ymddwyn yn uwch na’i pwerau wrth iddo fynd yn erbyn deddf iechyd gwladol 2006
Farnwriaeth annibynnol
Deddf Goruchaf Llys 2005= sefydlu’r goruchaf lys
Democratiaeth Uniongyrchol
Reffwrendwm Brexit 2016
Democratiaeth Anuniongyrchol
Etholiad 2017
Elitiaeth
2/3 o gabinet david cameron yn filiwnyddion
Plwraliaeth
Deddf datganoli cymru
Cyntaf Yn Y Ras Sefydlogrwydd
2015: 331 i’r ceidwadwyr