1.2- Llywodraeth Y DU Flashcards

1
Q

Rol cangen weithredol y llywodraeth

A
  • Llunio polisiau + gweinyddu cyfreithiau

- Pobl sydd yn rhedeg y llywodraeth o ddydd i ddydd (Polisiau a gweithredu’r gyfraith

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Aelodau’r craidd

A

1- Y prif weinidog
2- Cabinet a pwyllgorau
3- Swyddfeudd prif weinidog a cabinet
4- Adranau o dan arweiniaeth Ysgrifenyddion Gwladol (Ysgrifenydd cartef, tramor…)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Rolau’r Prif Weinidog (x6)

A

1- Arwain ei blaid yn y senedd

2- Cadeirio’r cabinet ac swyddo a ddi-swyddo aelodau

3- Cynrychioli’r Gwlad

4- Ateb i’r senedd

5- Cyafrfodydd Undeb Ewropeaidd, Nato a Cenhedloedd unedig
E.e-
G20 summit yn Buenos Aires yn 2018
Theresa May yn cynrychioli prydain yn ystod trafodaethau Brexit: Ebrill 2019- cwrdd ag Emmanuel Macron ac Angela Merkel i drafod

6- Rheolaith Dros Polisiau
e.e Thatcher- Preifateiddio gwasanaethau
Blair- Heddwch Gogledd Iwerydd
Blair- Diwygio Gwasanaethau Cyhoeddus

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Pwerau’r Prif Weinidog

A
(Primus Inter Pares- llywodraeth cabinet)
1- Pwer Nawdd
2- Rheoli’r Cabinet
3- Arweinydd ei Blaid
4- Mynediad i’r Cyfryngau
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Primus Inter Pares

A

First among equals

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Llywodraeth cabinet

A

Er bod gan y PW pwerau ychwanegol i gweinidogion eraill; nid yw’n uwchwraddol i’w weinidogion hwy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Pwer PW: Pwer Nawdd

A

Gallu apwyntio a diswyddo pobl- yn enwedig aelodau’r cabinet
E.e
2007- Gordon Brown yn gwneud ad-drefniant mwyaf erioed- gwaredu 11 aelod o’i cabinet

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Pwer PW: Rheoli’r Cabinet

A

Rhaid Cadeirio’r cabinet, Penderfynnu faint o weithiau y byddent yn cwrdd ac natur a arweinwyr pwyllgorau
E.e
David Cameron 2010-2016- Nid oedd cyfarfodydd mwy nag awr
Blaid 1997-2006- Hoff o dull anffurfiol ‘llywodraeth soffa’ neu cyfarfodydd ‘bilateral’

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Pwer PW: Arweinydd ei Blaid

A

Mwy o rym na gweinidogion eraill- cefnogaeth y blaid

Sicrhau bod llwyddiant y llywodraeth yn llwyddianau’r prif weinidog

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Pwer PW: Mynediad i’r Cyfryngau

A

Mae’r syniad o ‘celebrity politics’ yn fwy bresennol ym mhrydain heddiw
E.e
Tony blair ac etholiad 1997

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Adnoddau’r Prif Weinidog

A

1- Y swyddfa Preifat- Gweision Sifil Parhaol yn rheoli llif gwybodaeth o’r wasanaethau eraill

2- Yr uned wleidyddol- Delio gyda perthynas y PW a’i blaid sneddol a gwladol- rhan fwyaf o’r blaid nid y gwasanaeth sifil

3- Swyddfa’r wasg- Delio gyda’r wasg (press)- trefnu cyfweliadau- rhedeg gan llefarydd y PW e.e- llefarydd David Cameron oedd Andy Coulson

4-Cyfardwyddgor Polisi- Rhoi cyngor polisiau i’r PW: datblygu syniadau

5- Yr uned Gyfarthrebu Strategol- Darganfod problemau a trefnu gyhoeddiadau gweinidogol er mwyn sicrhau ei fod ar blaen y gad ar broblemau.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Cabinet y DU

A
> Mae tua 29 person yn mynychu cyfarfodydd cabinet 
>>Gan gynnwys 22 gweinidog
E.e
Phillip Hammond- Canghellor y drysorlys
Boris Johnson- Ygrifennydd Tramor
Amber Rudd- Ysgrifennydd Cartref
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Rolau a Swyddogaethau’r Cabinet

A

1- Cadarnhau- Rhoi caniatad i’r PW

2- Cydlynu- (Coordination) Sicrhau bod pob aelod yn ymwybodol o’r hyn sydd am digwydd- gadael i’r cabinet ail-enill pwer

3- Dewis trywydd polisiau cartref a tramor

4-Delio a phroblemau a digwyddiadau anrhagweledig- e.e- argyfwng economaidd 2008

5-Cyd-drefnu polisiau adrannau gwahanol

6- Cynllunio tymor hir

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Cabinet Mewnol

A

Cyfarfod arweinwyr adrannau a’r PW

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Cabinet Cegin

A

Casgliad o gynghorwyr personol ac aelodau’r cabinet

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Pwyllgorau’r Cabinet

A

Ffurfiol- cael ei cadeirio gan aelodau pwysig- Pob/ nifer o aelodau y cabinet

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Pwyllgorau swfydlog

A

Pwyllgorau parhaol megis Ewropeaidd ac economaidd

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Pwyllgorau Ad-hoc

A

Delio a pholisiau penodol megis argyfwng sydyn

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Is-bwyllgorau

A

Rhan o rhai o bwyllgorau cabinet

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Bilaterals

A

Cyfarfod rhwng y prif weinidog a gweinidog penodol

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Trilaterals

A

Cyfarfod rhwng y prif weinidog a 2 weinidog penodol

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Cydgyfrifoldeb a Chyfrifoldeb Gweinidogol

A

Collective responsibility

Mae cyfrifoldeb gweinidogol unigol yn cyfeirio at y confensiwn y mae gweinidog yn gyfrifol amdano i’r Senedd am weithredoedd eu hadran. Mae cyfrifoldeb ar y cyd yn gofyn i bob gweinidog gefnogi pob penderfyniad gan y Llywodraeth.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Ysgrifennydd y wladwriaeth

A

Gweinidogion Hyn yn derbyn y teitl- mynychu cabinet ac yn dod yn beneithiaid adrannau

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Gweinidog y wladwriaeth/ Is-Ygrifennydd Seneddol

A

Gweinidog y Cabinet sy’n gyfrifol am adran o’r llywodraeth

E.e Joe Johnson- gweinidog y wladwriaeth ar gyfer prifysgolion ac gwyddoniaeth.

25
Q

Cydgyfrifoldeb Gweinidogol

A

Rhaid i gwinidogion cefnogi safbwynt y cabinet yn gyhoeddus er nad ydynt o hyd yn cytuno. Os na- ymddiswyddo.

26
Q

Chyfrifoldeb Gweinidogol

A
>Atebol i’r senedd 
>Atebol am bolisiau ei hadrannau 
>Atebol am camgymeriadau
>Pwysau Gwleidyddol
>Camymddwyn Personol
>Cydgyfrifoldeb
27
Q

Dirywiadau i gyfrifoldeb gweinidogion unigol

A

> Llwyth Gwaith
Astudiaethau Lled-Annibynnol
Cefnogaeth i’r Gweinidog
Argraff wael ar y Prif Weinidog

28
Q

Llywodraeth Brif Winidogol yn y DU

A

> Uno canghenau deddfwriaethol- Ty’r cyffredin a cabinet
Dominyddu proses llunio polisiau llywodraeth
Mae cabinet heddiw yn mwy o gorff chefnogol y PW

29
Q

Llywodraeth Arlywyddol

A

> Arweinyddiaeth Bersonol- Dominyddu llywodraeth gyda gwleidyddiaeth glir
Apelio at y cyhoedd- Cyfarthrebu’n effeithiol gyda’r wasg
Datgysylltu wrth ei blaid a’i cabinet- Ymgynhorwyr personol> Plaid

30
Q

Llywodraeth Cabinet

A

> Dod a’r gweithgor a’r senedd at ei gilydd
Rheoli’r broses o lunio polisiau
Polisiau yn cael ei wneud mewn ffordd democrataidd

31
Q

Rol Y Gwasanaeth Sifil

A

Y Gwasanaeth Sifil Cartref, yw biwrocratiaeth barhaol neu ysgrifenyddiaeth gweithwyr y Goron sy’n cefnogi Llywodraeth Ei Mawrhydi.

32
Q

Rol Gweision Sifil

A

> Paratoi deddfwriaeth- Llunio atebion i gwestiynau seneddol a.y.y.b
Gweinyddu- Goruchwylio gwait yr adran o ddydd i ddydd
Helpu datblygu gwaith/agweddau adran- Asesu polisiau
Gweithredu Polisiau- Mae’n disgwyliedig iddynt wneud 85-90% o waith adran penodol

33
Q

Egwyddorion y gwasanaeth Sifil

A

1- Parhad
Tra bod gweinidogion yn mynd a ddod- mae gweision sifil yn parhaol

2- Niwtraliaeth
Nid oed hawl ganddynt i ymddangos yn chefnogi un blaid neu’r llall

3- Anhysbysrwydd
Rhaid sicrhau nad ydynt yn cael eu cyfrif yn gyfriol yn gyhoeddus am eu cyngor neu am bolisi adrannol

34
Q

Datblygiad yn yn Gwasanaeth Sifil ers 1979

A

1- Uned Effeithlonrwydd
Financial Managment Initiative 1982 - Gweunyddu’r gwasanaeth sifil yn fwy effeithlon

2- Adroddiad Ibbs 1987
1- Rhannu’r broses o cynghori a darparu polisiau 2- Darpariaeth polisiau yn cael ei wneud gan adran lled-annibynnol 3- Targedau a gwobrwyo perfformiad

3- Gwasanaeth sifil hyn newydd 1996
Pum raddfa newydd o weision sifil hyn- gadael iddnt ffeindio ffurf newydd o recrwtio weision sifil hyn

4-Deddf diwygio cyfansoddiad a llywodraethu 2010
Rhannu swyddi gweision sifil yn llai ac yn amlinelli ei swyddi yn glir.

35
Q

Ty’r Cyffredin

A

> 650 Aelod
Cyntaf yn y ras
Rhan fwyaf yn feincwyr cefn
Aelodau’r llywodraeth a’r cabinet yn maeincwyr blaen
2 Prif Pwer- Deddfwriaethu a Cadw’r llywodraeth yn atebol

36
Q

Ty’r Arglwyddi

A

> Anetholedig
3 math o arglwyddi- Oes (Apwyntio gan y PW) -Etifedd -Ysbrydol (bishops etc)
Gallu ohirio mesur am un blwyddyn

37
Q

Beth yw gwaith Corff Deddfwriaethol?

A

(Legislative Body/Parliaments)
>Deddfu
>Cynrychioli
>Arolygu’r adran weithredol

38
Q

Pwyllgor Seneddol Dethol

A

Ymchwilio i waith y llywodraeth a chraffu arnynt.

Mae pwyllgorau dethol yn grwpiau bach o ASau neu aelodau o Dŷ'r Arglwyddi a sefydlwyd i ymchwilio i fater penodol yn fanwl neu i gyflawni rôl graffu benodol. Gallant alw swyddogion ac arbenigwyr i mewn i'w holi a gallant ofyn am wybodaeth gan y llywodraeth.
E.e.
Pwyllgor yr Undeb Ewropeaidd.
Y Pwyllgor Gwyddoniaeth a Thechnoleg.
Y Pwyllgor Cyfathrebu.
Pwyllgor y Cyfansoddiad.
Y Pwyllgor Materion Economaidd.
Y Pwyllgor Cysylltiadau Rhyngwladol.
39
Q

Pwyllgor Seneddol Deddfwriaethol

A

Trafod mesurau ac yn rhan o’r broses o basio deddfau.

40
Q

MP/AS- Gwybodaeth + Cyfrifoldebau

A
>£79,000- expenses scandal?
>Cynricholi etholaeth
>650
>Plaid neu Annibynnol
>Edrych ar ol ei ardaloedd
>Cyfrifoldebau- Y blaid, yr etholaeth, y gwlad a cydwybod.
41
Q

Pwer arglwyddi

A

> Mesurau preifat- ond ychydig sydd yn cael ei pasio
Pwer arafu- medru arafu mesurau
Cynnal dadleuon cyffredionol

42
Q

Rolau a Dylanwad yr Wrthblaid

A

> Gwrthwynebu’r llywodraeth: Ymchwilio, Archwilio a Cwestiynnu
Cefnogi’r llywodraeth: Pan fu’n briodol
Llywodraeth amgen: Government in waiting

43
Q

Braint Seneddol

A

Imiwnedd cyfreithiol y mae Aelodau Tŷ’r Cyffredin a Thŷ’r Arglwyddi yn ei fwynhau er mwyn sicrhau bod Seneddwyr yn gallu cyflawni eu dyletswyddau heb ymyrraeth.
Fodd bynnag, mae braint seneddol yn rhywbeth sy’n rhan o’r gyfraith yn hytrach na rhoi Aelodau Seneddol uwchlaw’r gyfraith - er enghraifft, nid yw’r hawliau a’r imiwnedd hyn yn ymestyn i droseddau nad ydynt yn gysylltiedig â’u swyddfa.

E.e cafodd yr AS Llafur Fiona Onasanya ei garcharu am orwedd yn dilyn tocyn goryrru
E.e Defnyddiwyd athrawiaeth braint Seneddol yn aflwyddiannus i geisio atal manylion sgandal treuliau ASau 2010 rhag dod i’r amlwg.

44
Q

Effeithiolrwydd y Senedd o ran ei rolau deddfu

A

> Rhan fwyaf o drafodaethau ty’r cyffredin ynglyn a polisiau a mesurau’r adran weithredol
Rhan fwyaf o deddfau’r plaid mwyafrif yn cael ei pasio

45
Q

Effeithiolrwydd y Senedd o ran ei rolau chraffu.

A

> Gwaith pwysicaf y senedd yw cadw’r llywodraeth yn atebol
Craffu deddfau y llywodraeth
Atebol i’r pobl: democratiaeth annuniongylchol

46
Q

Pa mor effeithiol yw’r senedd wrth graffu ar y llywodraeth?

A

> Mae (fel arfer) y mwyafrif o aelodau seneddol yn y ty’r cyffredin yn perthyn i’r blaid mwyafrifol ac nid ydynt eisiau achosi embaras i’r llywodraeth
Anaml iawn ydy cwestiynnu gweinidogion yn effeithiol- nid ydy nifer o bryderion llafur yn cael ei glywed

47
Q

Gwendidau pwyllgorau dethol

A

> Oherwydd mwyafrif y llywodraeth: bydd mwyafrif ganddynt yn y pwyllgorau dethol
Mae gan y chwipiau dylanwad mawr ar pwy ceir eistedd yn y pwyllgorau
Does dim pwerau gweithredol ganddynyt

48
Q

Gwendidau pwyllgorau dethol

A

> Oherwydd mwyafrif y llywodraeth: bydd mwyafrif ganddynt yn y pwyllgorau dethol
Mae gan y chwipiau dylanwad mawr ar pwy ceir eistedd yn y pwyllgorau
Does dim pwerau gweithredol ganddynyt

49
Q

Cwestiynau’r Prif weinidog: Pwrpas? Pwysigrwydd?

A

Pwrpas? Cael gwybodaeth, Gwasgu am weithredu ar mater, codi cwyn etholwyr, creu embaras i’r llywodraeth neu creu adlewyrchiad da o’r llywodraeth

Pwysigrwydd? Scorio pwyntiau gwleidyddol, craffu, dangos agwedd pleidiau at materion, heb help gweision sifil

50
Q

Sofraniaeth Seneddol

A

Cysyniad yng nghyfraith gyfansoddiadol rhai democratiaethau seneddol. Mae’n honni bod gan y corff deddfwriaethol sofraniaeth absoliwt a’i bod yn oruchaf dros holl sefydliadau eraill y llywodraeth, gan gynnwys cyrff gweithredol neu farnwrol.

1- Sofraniaeth gyfreithiol
2- Sofraniaeth Wleidyddol

51
Q

Sofraniaeth gyfreithiol

A

Awdurdod gyfreithiol goruchaf: gellir pasio unrhyw gyfraith

52
Q

Sofraniaeth Wleidyddol

A

Pwer gwleidyddol absoliwt, gall arwain at unbeniaeth etholedig

53
Q

Adolygiad Barnwrol

A

Pŵer cyfreithiol barnwr i farnu bod gweithredoedd y llywodraeth yn anghyfreithlon ac wedi mynd ‘ultra vires’

54
Q

Dadleuon nid yw’r senedd yn sofran yn wleidyddol

A

Grwpiau gwasgedd pwerus
Barn cyhoeddus
UE, Cenhedloedd unedig a NATO

55
Q

Dadleuon Mae erbyn hyn yn sofraniaeth Boblogaidd

A

Pwer gan yr etholwyr

Etholiadau a reffwrenda

56
Q

Dadleuon Twf ym mhwer yr adran weithredol

A

Unben etholedig

57
Q

Dadleuon Tra-arglwyddiaeth yr adran weithredol ac unbennaeth etholiadol

A

1- Adran weithredol yn dominyddu’r broses deddfwriaethol

2- Adran weithredol yn penderfynnu ar aelodau’r pwyllgorau dethol

3- Adran weithredol yn rheoli amserlen y ty’r cyffredin

4-Clymblaid? Os na- unbeniaeth

5-Undod pleidliol- chwipiau

58
Q

Dirywiadau i gyfrifoldeb gweinidogion unigol

A

1 Llwyth Gwaith
2 Astudiaethau Lled-Annibynnol
3 Cefnogaeth i’r Gweinidog
4 Argraff wael ar y Prif Weinidog