1.2- Llywodraeth Y DU Flashcards
Rol cangen weithredol y llywodraeth
- Llunio polisiau + gweinyddu cyfreithiau
- Pobl sydd yn rhedeg y llywodraeth o ddydd i ddydd (Polisiau a gweithredu’r gyfraith
Aelodau’r craidd
1- Y prif weinidog
2- Cabinet a pwyllgorau
3- Swyddfeudd prif weinidog a cabinet
4- Adranau o dan arweiniaeth Ysgrifenyddion Gwladol (Ysgrifenydd cartef, tramor…)
Rolau’r Prif Weinidog (x6)
1- Arwain ei blaid yn y senedd
2- Cadeirio’r cabinet ac swyddo a ddi-swyddo aelodau
3- Cynrychioli’r Gwlad
4- Ateb i’r senedd
5- Cyafrfodydd Undeb Ewropeaidd, Nato a Cenhedloedd unedig
E.e-
G20 summit yn Buenos Aires yn 2018
Theresa May yn cynrychioli prydain yn ystod trafodaethau Brexit: Ebrill 2019- cwrdd ag Emmanuel Macron ac Angela Merkel i drafod
6- Rheolaith Dros Polisiau
e.e Thatcher- Preifateiddio gwasanaethau
Blair- Heddwch Gogledd Iwerydd
Blair- Diwygio Gwasanaethau Cyhoeddus
Pwerau’r Prif Weinidog
(Primus Inter Pares- llywodraeth cabinet) 1- Pwer Nawdd 2- Rheoli’r Cabinet 3- Arweinydd ei Blaid 4- Mynediad i’r Cyfryngau
Primus Inter Pares
First among equals
Llywodraeth cabinet
Er bod gan y PW pwerau ychwanegol i gweinidogion eraill; nid yw’n uwchwraddol i’w weinidogion hwy
Pwer PW: Pwer Nawdd
Gallu apwyntio a diswyddo pobl- yn enwedig aelodau’r cabinet
E.e
2007- Gordon Brown yn gwneud ad-drefniant mwyaf erioed- gwaredu 11 aelod o’i cabinet
Pwer PW: Rheoli’r Cabinet
Rhaid Cadeirio’r cabinet, Penderfynnu faint o weithiau y byddent yn cwrdd ac natur a arweinwyr pwyllgorau
E.e
David Cameron 2010-2016- Nid oedd cyfarfodydd mwy nag awr
Blaid 1997-2006- Hoff o dull anffurfiol ‘llywodraeth soffa’ neu cyfarfodydd ‘bilateral’
Pwer PW: Arweinydd ei Blaid
Mwy o rym na gweinidogion eraill- cefnogaeth y blaid
Sicrhau bod llwyddiant y llywodraeth yn llwyddianau’r prif weinidog
Pwer PW: Mynediad i’r Cyfryngau
Mae’r syniad o ‘celebrity politics’ yn fwy bresennol ym mhrydain heddiw
E.e
Tony blair ac etholiad 1997
Adnoddau’r Prif Weinidog
1- Y swyddfa Preifat- Gweision Sifil Parhaol yn rheoli llif gwybodaeth o’r wasanaethau eraill
2- Yr uned wleidyddol- Delio gyda perthynas y PW a’i blaid sneddol a gwladol- rhan fwyaf o’r blaid nid y gwasanaeth sifil
3- Swyddfa’r wasg- Delio gyda’r wasg (press)- trefnu cyfweliadau- rhedeg gan llefarydd y PW e.e- llefarydd David Cameron oedd Andy Coulson
4-Cyfardwyddgor Polisi- Rhoi cyngor polisiau i’r PW: datblygu syniadau
5- Yr uned Gyfarthrebu Strategol- Darganfod problemau a trefnu gyhoeddiadau gweinidogol er mwyn sicrhau ei fod ar blaen y gad ar broblemau.
Cabinet y DU
> Mae tua 29 person yn mynychu cyfarfodydd cabinet >>Gan gynnwys 22 gweinidog E.e Phillip Hammond- Canghellor y drysorlys Boris Johnson- Ygrifennydd Tramor Amber Rudd- Ysgrifennydd Cartref
Rolau a Swyddogaethau’r Cabinet
1- Cadarnhau- Rhoi caniatad i’r PW
2- Cydlynu- (Coordination) Sicrhau bod pob aelod yn ymwybodol o’r hyn sydd am digwydd- gadael i’r cabinet ail-enill pwer
3- Dewis trywydd polisiau cartref a tramor
4-Delio a phroblemau a digwyddiadau anrhagweledig- e.e- argyfwng economaidd 2008
5-Cyd-drefnu polisiau adrannau gwahanol
6- Cynllunio tymor hir
Cabinet Mewnol
Cyfarfod arweinwyr adrannau a’r PW
Cabinet Cegin
Casgliad o gynghorwyr personol ac aelodau’r cabinet
Pwyllgorau’r Cabinet
Ffurfiol- cael ei cadeirio gan aelodau pwysig- Pob/ nifer o aelodau y cabinet
Pwyllgorau swfydlog
Pwyllgorau parhaol megis Ewropeaidd ac economaidd
Pwyllgorau Ad-hoc
Delio a pholisiau penodol megis argyfwng sydyn
Is-bwyllgorau
Rhan o rhai o bwyllgorau cabinet
Bilaterals
Cyfarfod rhwng y prif weinidog a gweinidog penodol
Trilaterals
Cyfarfod rhwng y prif weinidog a 2 weinidog penodol
Cydgyfrifoldeb a Chyfrifoldeb Gweinidogol
Collective responsibility
Mae cyfrifoldeb gweinidogol unigol yn cyfeirio at y confensiwn y mae gweinidog yn gyfrifol amdano i’r Senedd am weithredoedd eu hadran. Mae cyfrifoldeb ar y cyd yn gofyn i bob gweinidog gefnogi pob penderfyniad gan y Llywodraeth.
Ysgrifennydd y wladwriaeth
Gweinidogion Hyn yn derbyn y teitl- mynychu cabinet ac yn dod yn beneithiaid adrannau