dzięglewski rozdział 6 Flashcards
3 typy przepracowania strukturalnego
- reprodukcja (morfostaza) - brak zasobów zza granicy lub nie podejmowanie działań mających na celu transfer zasobów, próba adaptacji i odtworzenia zastanych wzorów
- wytwarzanie społeczne (morfogeneza) - świadome działania w kierunku transferu zasobów w większej skali, aktywny wpływ na zmiany struktur
- reorientacja (podwójna morfogeneza) - świadome działania w celu transferu zasobów w większej skali ale na skutek doświadczeń z odrzucaniem transferów modyfikują swoje działania, które mają odmienną formę ale ten sam cel
Maria Lewicka dowodzi, że paradoksalnie
wyjazdy zagraniczne mogą pogłębiać znaczenie psychologiczne miejsca
przeważają postawy
związane z pozytywnym nastawieniem do miejsca, w którym respondenci spędzili dzieciństwo i młodość
mikroświaty
najbliższe otoczenie, dom rodzinny, sąsiedztwo, ulica, las itp.
respondenci często wspominają
aktywności z dzieciństwa
ambiwalentny stosunek
z jednej strony sentyment, z drugiej wspomnienie ograniczeń, hermetyczności, izolacji, braku perspektyw; po powrocie poczucie pustki, braku dawnych znajomych
niechęć zazwyczaj związana z
- postrzeganiem miejsca jako prowincjonalnego, ograniczonego
- zmianą postrzegania miejsca na skutek późniejszych doświadczeń migracyjnych
badania Lewickiej - dominującym typem wśród badanych jest
zrelatywizowany stosunek do miejsca pobytu za granicą:
- pozytywne emocje i dobre wspomnienia oraz warunki
- sieć społeczna głównie polskich migrantów, potem innych imigrantów (podobna sytuacja życiowa)
- płytkie relacje z rdzennymi mieszkańcami (za starzy na nawiązywanie intensywnych relacji)
- czasem dystans do innych polaków i rdzennych mieszkańców i trzymanie się tylko z innymi migrantami
- czasem zupełne odrzucenie pochodzenia etnicznego, nie ma ono znaczenia dla relacji
codzienne zakorzenienie
Badani bardzo dobrze poznali topografię miejsca (ulice, place, restauracje, dzielnice), a samo miejsce wypełnione jest symboliczną treścią, na którą składają się ważne dla respondenta doświadczenia.
świadome przywiązanie
do miejsca pobytu cechuje tych
respondentów, którzy znają dobrze historię miejsca, interesują się bieżącymi wydarzeniami i planami związanymi z jego przyszłością.
Respondenci ci przyjeżdżając na wakacje do Polski z pewnym zaskoczeniem dostrzegają, że w Polsce czują się nieco obco, a powrót do domu oznacza powrót do miejsca pobytu za granicą
nieumiejscowienie
nie identyfikują się z żadnym konkretnym miejscem, a ich tożsamość określić można w kategoriach pozaterytorialnych. Respondenci ci wyjechali za granicę w bardzo młodym wieku, mają doświadczenie pobytu w kilku krajach, które składa się na długoletni, ciągły pobyt poza Polską. W trakcie swoich pobytów zagranicznych często zmieniali miejsce zamieszkania.
najczęstszy typ związku z miejscem pobytu po powrocie do polski to
codzienne zakorzenienie i świadome przywiązanie
Transnarodowe sieci społeczne migrantów mają charakter
więzi słabych, ale potencjalnie stanowią istotny kapitał dostrzegany przez niektórych respondentów i na różny sposób wykorzystywany. “Uśpiony” kapitał.
próżnia społeczna po powrocie do kraju
- rozproszenie przyjaciół i znajomych
- brak czasu ze strony bliskich znajomych
dominujący wzór sieci społecznej wśród respondentów, którzy przebywają w polsce niecały rok i mieszkają w nowym miejscu
Próżnia społeczna połączona z silnymi więziami skoncentrowanymi na własnej rodzinie oraz nieco słabszymi z dalszą rodziną
Dotychczasowe analizy wskazują, że główną strategią akulturacyjną respondentów winna być
separacja lub umiarkowana integracja
rezultatem reakulturacji winna być
szybka adaptacja w kraju rodzinnym na drodze
afirmatywnego stosunku do doświadczeń związanych z pobytem za granicą, ale przede wszystkim – z powrotem do Polski.
dwa poziomy samoidentyfikacji respondentów
- percepcja ich tożsamości
- przemiany osobowościowe
Najczęściej stosowaną przez respondentów strategią jest
integracja migrantów w nowym środowisku społeczno-kulturowym
nieco mniejsza liczba respondentów podczas pobytu za granicą przejawiała aktywności charakterystyczne dla strategii
separacji
jedynie sześciu respondentów realizowało strategię …. a trzech strategię ….
asymilacji i marginalizacji
integracja
- podział: sfera życia zawodowego jako integracja i sfera pozazawodowa - własna grupa etniczna lub inne grupy imigrantów
- dzieci tworzą przestrzeń do integracji
separacja
- odcinanie się od bliższego kontaktu ze społeczeństwem i kulturą kraju przyjmującego (świadome i okolicznościowe)
- próba przeniesienia własnych nawyków, bieżący kontakt z bliskimi w polsce
- edukacja dzieci w polskich szkołach
- gdy wyjeżdżali za młodu sami trzymają się nieformalnej sieci, grupy znajomych, mniej istotne tradycje z kraju pochodzenia
asymilacja
- pierwszy wyjazd w młodym wieku i długi okres pobytu
- relacje z rdzennymi mieszkańcami
- własna rodzina i dzieci
- percepcja całkowitej zmiany osobowości przez migrację
marginalizacja
- dystans do identyfikacji z jakąkolwiek wspólnotą narodową
- pierwszy wyjazd w młodym wieku, niezbyt długi okres pobytu za granicą
- środowisko międzynarodowe
- wyalienowanie lub nieumiejscowienie
- próżnia społeczna po powrocie do polski
transnarodowość
- nie odrzucają tożsamości ale uznają tożsamość narodową jako przeżytek
- przynależność narodowa nie odgrywa roli
- otwartość na nowe perspektywy wyjazdu
model transformacji tożsamości migrantów powrotnych Nan Sussman
większa świadomość własnej tożsamości na skutek kontaktu z obcą kulturą, adaptacja socjokulturowa oraz percepcja własnej tożsamości po powrocie do kraju
3 czynniki:
1. nastawienie na sukces w realizacji zadań
2. znaczenie tożsamości dla migranta
3. poziom gotowości na konieczne modyfikacje zachowania i sposobu myślenia
model Nancy Adler
dwa kryteria (pozytywne vs negatywne nastawienie do powrotu oraz aktywną vs pasywną postawę po powrocie), 4 sposoby radzenia sobie z powrotem
1. proaktywny (optymizm i aktywność) i racjonalny (optymizm i pasywność) sposób radzenia sobie -> afirmatywny przebieg przemian tożsamościowych
2. buntowniczy (pesymizm i aktywność) i wyalienowany (pesymizm i pasywność) sposób radzenia sobie -> międzykulturowy, subtraktywny lub addytywny przebieg zmian tożsamościowych
afirmatywny wzorzec przemian tożsamościowych
2/3 badanych
1. podtrzymanie i wzmocnienie tożsamości z kraju pochodzenia za granicą i po powrocie
2. identyfikacja z krajem pochodzenia, ograniczona gotowość do przyjmowania odmiennych skryptów kulturowych (separacja i niepełna integracja)
3. percepcja własnej tożsamości kulturowej jest konsekwentna i stabilna
4. wysoki wskaźnik zadowolenia z życia
5. organizacja życia w polsce i za granicą
6. w większości migracja nie sprawiła że stali się innymi osobami
7. największa trudność: adaptacja ich dzieci do życia w polsce
transnarodowy wzorzec przemian tożsamościowych
8 badanych
1. różnorodność skryptów kulturowych przez które postrzegają własną tożsamość kulturową
2. wysoki lub przeciętny poziom wskaźnika satysfakcji z życia
3. wysoki poziom otwartości na zmiany, przekonanie, że potrafią się zaadaptować do każdej sytuacji
4. trudności w akulturacji dzieci, zwłaszcza językowej
addytywny wzorzec przemian tożsamościowych
4 osoby
1. umiarkowane poczucie związku z polską kulturą, duża otwartość na kulturę kraju pobytu
2. po powrocie szukanie kontaktu z mieszkańcami kraju pobytu, często silna potrzeba ponownego powrotu na emigrację
3. praktyki kulturowe zza granicy
4. powrót do polski oceniają negatywnie, niski lub przeciętny poziom satysfakcji z życia
5. migracja przyczyniła się do zasadniczej zmiany w osobowości
subtraktywny wzorzec przemian tożsamościowych
2 osoby
1. nie identyfikują się w pełni z rodzimą kulturą ale też niska chęć do modyfikacji utrwalonych skryptów kulturowych
2. dyskomfort po powrocie
3. różnice między własną tożsamością migranta a rodaków którzy nie wyjechali -> szukają towarzystwa innych migrantów
4. za granicą separacja lub niepełna integracja
5. bardzo niski poziom satysfakcji z życia, migracja nie wpłynęła na zmianę w osobowości
6. konflikt wewnętrzny: jestem u siebie ale odrębność
7. irytacja polską
Wzory addytywny i substratywny cechuje
mała stabilność i defragmentacja
poczucia własnej tożsamości, niskie poczucie własnej wartości, negatywna reakcja na powrót do rodzinnego kraju i duży poziom stresu.
afirmatywny i transnarodowy wzór transformacji tożsamości cechuje
stabilne poczucie własnej
tożsamości, wysokie poczucie własnej wartości i pozytywną reakcję na powrót do rodzinnego kraju, a co za tym idzie - stosunkowo niski poziom stresu.
Połowa respondentów (20) uważa, że zmiany związane z migracją
nie miały istotnego wpływu na to, jaką osobą jest badany.
Ponad 1/3 badanych (15) uważa,
że doświadczenia emigracyjne
sprawiły, iż są oni zupełnie innymi osobami niż przed wyjazdem.
Pięciu (5) respondentów
nie potrafiło ocenić zakresu zmian własnej osobowości na skutek migracji.
koncepcja człowieka marginalnego Roberta Parka (rozwinięta przez Stonequista)
długotrwały, bezpośredni kontakt z obcą kulturą skutkuje ukształtowaniem się zupełnie nowego hybrydowego typu osobowości. Jej „stara” część jest mocno zakotwiczona w przeszłym życiu w kraju pochodzenia, a „nowa” kształtuje się pod wpływem
interakcji w obcym środowisku.
Respondenci, którzy nie wiążą doświadczeń migracyjnych z całkowitą zmianą osobowości,
na ogół wymieniają pojedyncze cechy, które uległy zmianie na skutek migracji.
Badani ci równie często podkreślają, że doświadczenia migracyjne jedynie wzmocniły te cechy ich osobowości, które przypisywali sobie przed wyjazdem.
znaczny wzrost poczucia własnej skuteczności i sprawstwa.
respondentów można podzielić na dwie kategorie ze względu na poziom hybrydyzacji ich osobowości:
osobowość stabilna (nieznaczna hybrydyzacja) - migranci, którzy swoją osobowość postrzegają jako stały zespół cech, które nie uległy zasadniczej zmianie na skutek migracji. Doświadczenia migracyjne „utrwaliły”/„rozwinęły” wcześniej istniejące cechy respondenta lub nieznacznie je
zmodyfikowały;
osobowość hybrydowa – migranci, którzy swoją osobowość postrzegają w sposób dynamiczny, a doświadczenia migracyjne jako czynnik sprawczy, który doprowadził do znacznej zmiany osobowości. Doświadczenia migracyjne ukształtowały nową konstelację „starych” i „nowych” cech osobowościowych. Osobowość hybrydowa stanowi symboliczny odpowiednikiem figury „człowieka marginalnego” Roberta Parka (1928).
