Deel 6 Flashcards
Nederlandse
Leestest voor
Volwassenen (NLV)
Bedoeld als schatting van het premorbide IQ bij mensen met een hersenaandoening. Het gaat om de juiste uitspraak van opgelezen woorden met een onregelmatige spelling. Uitgangspunten zijn:
* Kennis van juiste uitspraak correleert hoog met opleidingsniv+verbale intelligentie
* Bij dementie zijn in de beginstadia het technisch leven en uitspraak ongestoord.
* Bij interpretatie moet men rekening houden met eventuele leesproblemen en taal- en spraakstoornissen.
IQCODE-N
Informanten vragenlijst, waarbij een goede bekende van de cliënt gevraagd wordt naar veranderingen in het cognitief functioneren over de afgelopen 10 jaar.
Uitgebreid NPO
Een neuropsycholoog kijkt bij uitgebreid NPO naar de volgende cognitieve functiedomeinen: aandacht, snelheid van informatieverwerking, waarneming, geheugen en leren, taal (verbaal begrip en expressie), ruimtelijke functies, executieve functies, sociale cognitie en gericht handelen (praxis). De neuropsycholoog richt zich op de hogere hersenfuncties waarbij hij eventuele lagere functies (doofheid, blindheid) of al bekende ontwikkelingsproblematiek (bv dyslexie) een rol laat spelen. Omdat deze domeinen zeer groot zijn en ieder weer subtaken bevatten is hypothese toetsend werken heel belangrijk.
Stroop-kleurwoord
test
Onderzoekt in hoeverre iemand geautomatiseerde cognitieve reacties kan onderdrukken bij conflicterende stimuli. Wordt vaak ingezet bij het meten van aandacht, snelheid van informatieverwerking en executieve functies. Kan vanaf 8 jaar. De taak vergt veel concentratie en een hoge inzet. Spanning en emoties hebben hier invloed op dus een hoge interferentiegevoeligheid hoeft niet altijd te duiden op cognitieve problemen. COTAN: voldoende tot goed met onvoldoende criteriumval.
15 woorden leertest
Verbale test die intentioneel leervermogen voor nieuw verbaal materiaal en middellangetermijngeheugen meet. Kan gebruikt worden bij geheugenproblemen en bij beroepskeuze of bij re-integratie na hersenletsel. Respondent krijgt woorden te horen die hij moet onthouden. Eerst directe terugkoppeling, daarna na 15 min. Deel 3 is bij een woordenlijst aangeven welke woorden onthouden moesten worden en niet. COTAN onvoldoende normen en criteriumvaliditeit.
Vienna testsysteem
Niet speciaal een test voor meten van cognitieve functies maar een testsysteem bestaande uit een softwareomgeving waarin een groot aantal tests zijn opgenomen voor o.a. klinische, neuropsychologische, verkeers, defensie en luchtvaart- toepassingen. Hiermee kunnen neuropsychologische basisfuncties getest worden, zoals aandacht, geheugen en motorische functies. Naast beroepskeuze wordt het vooral gebruikt om neuropsychologische aandoeningen als gevolg van cerebrale laesies of ziekten vast te stellen.
HADS
Hospital Anxiety and Depression. Deze bevat geen items die een beroep doen op somatische aspecten, waardoor vertekening op basis van een somatische aandoening minder groot is. Om deze reden wordt deze test vaak in de neuropsychologie geprefereerd boven de BDI.
NPO en testvoorwaarden
Wanneer we metingen uitvoeren mbv een test gaan we er stilzwijgend van uit dat de onderzochte aan een aantal basisvoorwaarden voldoet: de instructie begrijpen en onthouden, bereid zijn tot medewerking, een antwoord kunnen geven enz. een groot deel van onderzoek bestaat uit het nagaan van testbaarheid v.d. cliënt.
Premorbide
functioneren
Vaak zijn geen eerdere testgegevens bekend. Het huidig functioneren is van belang voor het advies en interventieplan. Zodra men conclusies wil trekken van verandering in functioneren, moet men zich redden met redeneringen en reconstructies:
* Men kan zich puur kwalitatief een idee vormen van vroegere sterkten en zwakten op grond van (hetero)anamnese.
* Men kan veronderstellen dat de onderzochte kwantitatief ooit in de ‘normal range’ van testscores zal hebben gefunctioneerd.
* Men kan premorbide intellectueel niveau schatten op grond van NL Leestest Volwassenen (NLV).
* Zekerheid van scores wordt drastisch verhoogd wanneer twee of meer onafhankelijke testscores tot dezelfde conclusie leiden. Maar ook nu blijft de mogelijkheid dat andere factoren dan beschadiging de afwijking verklaart.
Multiconditionaliteit
Scores op NPO kunnen door vele factoren worden beïnvloed.de algemene regel geldt dat er geen functie zuivere tests bestaan. Een intelligentiescore kan verlaagd zijn door geheugenstoornissen, een geheugenscore door waarnemingsstoornis, een waarnemingsscore door aandachtstoornis enz. Interpretatie van score kent 3 stappen
1. Een opvallende uitkomst geeft een hypothese
2. Men zoekt bevestiging daarvan in andere gegevens
3. Men zoekt in alle beschikbare gegevens actief naar tegenspraak.
Afkappunt kiezen
Een afkappunt wordt gekozen afhankelijk van het doel: uitsluiten, screenen of insluiten van de conditie. Bij uitsluiting gaat de psycholoog ervan uit dat er geen sprake is van de aandoening. De waarden die gebruikt worden om afkappunt te selecteren zijn: sensitiviteit, specificiteit, negatieve predictieve waard een positieve predictieve waarde.
* Uitsluiten conditie: afkappunt met maximale sensitiviteit en NPW
* Insluiten conditie: maximale specificiteit en PPW
Sensitiviteit
De proportie van de cliënten met ziekte die ook als zodanig zijn geïdentificeerd
Specificiteit
De proportie van de cliënten zonder ziekte die ook als zodanig zijn geïdentificeerd
Positief predictieve waarde (PPW)
Proportie v.d. cliënten met een positief testresultaat die daadwerkelijk de ziekte hebben.
Negatief predictieve waarde (NPW)
Proportie v.d. cliënten met een negatief testresultaat die daadwerkelijk geen ziekte hebben.