College 6 Een jonge man met CF en recidiverende LWI Flashcards
Wat is de verhouding van voorkomen van CF tussen mannen en vrouwen?
Ongeveer gelijk (M ietsje meer dan V)
wat is de overerving van CF?
Autosomaal recessief
Wat is het defect bij CF? Wat kan een persoon voor combinatie hebben?
Mutatie in CFTR-eiwit op chromosoom 7
–> er zijn meerdere mutaties bekend
Mutaties:
1. homozygoot: 2x dezelfde mutatie
2. heterozygoot: 2x een andere mutatie die leidt tot dit ziektebeeld
Hoe vaak komt CF voor?
Meest voorkomende erfelijke aandoening onder blanken
Drager: 1 op 30
Kans dat ouders elkaar treffen is 1 op 900
Kans dat kind dan CF krijgt is 1 op 4
Theoretisch is de kans 1 op 3600 (in praktijk ietsje minder)
Prevalentie: 1250
incidenti: 40-50 nieuwe patienten per jaar
wat valt onder CF-stigmata?
- geringe lengtegroei
- Laag gewicht
- Tonvormige thorax
- Clubbing: trommelstokvingers- en tenen en soms horlogeglasnagels
Wat bepaalt de ernst van de symptomen bij CF?
De ernst van de mutatie
Hoe wordt nu vaak de diagnose CF gevonden?
Via de hielprikscreening sinds 2011
Welke organen zijn het meest aangetast?
- pancreas
- lever en darmen
- longen
- glandula parotis
- Overia, cervix en uterus
Testis, vas deferens
- sinussen
- galwegen
- zweetklieren
wat is de kliniek van baby’s/kinderen?
Klachten van de tr. digestivus staan hier meer voorop:
- meconium ileus
- vette, volumineuze feces
- opgezette buik, verminderde eetlust
- faillure to thrive
- Hoog zoutverlies bij zweten
- recidiverende LWI –> vaak ook wel snel na de geboorte problemen mee
wat is de kliniek van een VW met CF?
Hebben vaak last van de LW:
- recidiverende LWI
- obstructies in tr. digestivus
- exocriene en endocriene pancreasinsufficientie (vaak eerst exocrien)
- levercirrose, portale hypertensie, oesofagus varices, bloedingen
- tekort aan vetoplosbare vitamines
- neuspoliepen
- zonnesteek
- osteoporose door gebrek aan vetoplosbare vitamines
wat is de invloed van CF op de fertiliteit?
M: 100% is infertiel vanwege afwezigheid van vas deferens (zaadleiders) –> wel normale zaadproductie
V: vaak normale of afgenomen fertiliteit –> afhankelijk van de ernst van de ziekte
Kunnen wel beide met medische hulp biologische kinderen krijgen
wat zijn darmklachten bij CF?
Obstipatie door taaislijm
Of juist diarree door vet verlies tgv enzymgebrek uit de pancreas
Meconium ileus
Gevolg:
- mechanische obstructie –> inflammatie –> fibrose en strictuur –> meer obstructie
Wat gebeurt er in de sinussen tgv CF?
- obstructie van de sinus ostia
- ciliaire disfunctie, meer inflammatoire mediatoren, bacteriële kolonisatie (PSEUDOMONAS)
- chronische sinusitis
- structurele schade secundair hieraan
Wat zijn de klachten van de LW bij CF?
Gestoord transport van slijm naar LW-lumen, cilia gaan kapot door ophoping van taai slijm
- problemen met expiratie, NORMALE inspiratie
- altijd de boven- en middenvelden aangedaan
- Obstructieve longziektes
- infecties/pneumonie
- bronchiectasien
- ventilatie falen van de long
- ABPA = allergische reacties op aspergillus
- hemoptoe
Wat zijn long complicaties bij CF?
- pneumothorax
- pulmonale hypertensie
- cor pulmonale
Wat is het belang van de longen bij CF?
Zijn levensbepalende orgaan en vaak de primaire doodsoorzaak
wat zijn de problemen en klachten door de pancreas bij CF?
Obstructie van de ductus
- verminderde excretie van enzymen
Autodigestie –> pancreatitis –> in ernstige gevallen pancreas falen –> DM1
- vettige ontlasting
- koliekpijnen
- malabsorptie nutriënten (mn vetoplosbare vitamines A, D, E en K)
–> verlaagde pH-waarde van het voedsel uit de maag –> wordt normaal verhoogd door pancreas (maar werkt hier niet)
Wat zijn problemen met de lever- en galwegen bij CF?
- obstructieve cirrose
- post-hepatische hyperbilirubinemie
- portale hypertensie: oesofagus varices, splenomeglaie, hypersplenisme
- galstenen en ziektes
Wat is het probleem met zweetklieren bij CF?
Verlies van Na en water via de huid door slechte terugresorptie –> zoute huid –> evt kan het hypotone dehydratie
welke aanvullend onderzoek doe je bij CF?
- X-thorax
- CT
- Spirometrie: longfunctie
- lab
- sputumkweek bij verdenking op infectie
wat is de pathofysiologie van CF?
- CFTR-eiwit is een chloorkanaal –> hierin mutatie/defect –> sterk verminderd of geen chloor transport
- secundair hieraan is er transport van Na en H2O
Zweet:
- zweet: NaCl met water
- terugresorptie van Cl en hierdoor ook Na en H2O
- is defect waardoor veel Na, Cl in zweet
Darmen en LW:
- verminderde Cl secretie
- Meer resorptie van Na en water
- hierdoor dikkere mucus op epitheliale membranen en meer visceuze secreties uit exocriene klieren
- mucus plugs in vrijwel orgaan –> obstructie en schade
- kan bronchiectasien geven
Welke verwekkers komen vaak voor in de LW van mensen met CF?
Normaal steriele LW onder de stembanden –> door slijmstase veel kolonisatie van MO
- s. aureus
- pseudomonas!!
- burkholderia cepacia (BCC): gram-, ernstig
- schimmels
- virussen: berucht voor uitlokken van exacerbaties (= verslechtering van longfunctie door een infectie)
- Atypische mycobacteria
Welke MO is erg van belang bij CF en waarom? Wat doen we hiermee?
Pseudomonas (gram-):
- kan veel schade aan richten bij mensen
- hierdoor overlijden mensen hier relatief vaak aan
Dus: agressief behandelen!!
–> GEVREESD: omdat zeer makkelijk resistent worden = onvoorspelbare gevoeligheid voor AB
welke mutaties zijn er bij CF?
> 2000 verschillende
Klasse 1: afwezigheid van CFTR-eiwit
Klasse 2: defect in post-translationele modificaties waardoor CFTR-eiwit niet naar juiste locatie in membraan kan migreren
Klasse 3: Verminderde CFTR-eiwit activiteit als reactie op intracellulaire signaling –> eiwit is wel normaal gevormd, maar niet functioneel
Klasse 4: normale productie en localisatie van CFTR-eiwit: de snelheid van de Cl flow en de duur van de activatie van het kanaal is verminderd
Klasse 5: versnelde degradatie/verminderde stabiliteit van het CFTR-eiwit waardoor de netto [ ] in de membraan verlaagd is
