College 4 Een patiënt met sarcoïdose – PD Flashcards
Hoe noemen we sarcoidose ook wel?
ziekte van Besnier-boeck
Wat is de typische patient met sarcoidose?
Afrikaans Amerikaanse vrouw van < 40 jaar
Wat is kenmerkend aan de patienten van sarcoidose?
- VW < 40 jaar
- M:V is ongeveer gelijk
- vaker donkere huidskleur
Beroepsmatige clustering
- vliegtuigwerkers
- brandweerlieden
- zorgverleners
wat is kenmerkend voor het moment waarop sarcoidose tot uiting kom?
Winter en vroege lente
Seizoen clustering: mei-juli
In welke landen zie je een clustering van sarcoidose?
UK, Japan en Zweden
Wat is het verschil in incidentie tussen blanken en zwarten? wat is de prevalentie?
Blank: 11 op 100 000
Zwart: 35 op 100 000
Prevalentie: 1-40 per 100 000
Welke organen zijn vak aangedaan en hoe vaak?
- LW: bijna bij iedereen
- Lymfatisch systeem: 90%
- lever: 40-70%
- huid: 25%
- hart: 5-10%
- zenuween: 5%
- nieren: 0,7%
- endocrien: schildklier, hypofyse en geslachtsorganen
- glandula parotis
wat is kenmerkend aan Kaukasische en niet Kaukasische mensen met Sarcoidose?
Kaukasisch:
- LK en huid vaak aangedaan
- dan lever, ogen en Calcium
- beenmerg is weinig aangedaan
Niet-kaukasisch:
- LK, huid, ogen en lever vaak aangedaan
- beenmerg ook wel
- Calcium minder vaak
wat is kenmerkend voor de aangedane organen bij mannen en vrouwen?
Man:
- ogen,, calcium en erythema nodosum vaak
- neurologie minder vaak
Vrouw:
- ogen en erythema nodosum vaak
- neurologie ook wel
- calcium minder vaak
Dus:
- V minder vaak calcium problemen en man juist wel hier probleem
- neurologie bij vrouwen meer probleem dan bij mannen
- allebei wel veel ogen en erythema nodosum
wat is kenmerkend voor de organen die zijn aangedaan bij mensen < 40 en ≥ 40 jaar?
< 40:
- LK heel vaak
- Calcium minder vaak
≥ 40:
- LK vaak en calcium ook vaak
wat gebeurt er tijdens de ZS met de sarcoidose?
- 62% nemen de verschijnselen af –> immuunsuppressie tijdens ZS
- 31%: stabiele ziekte
- 7% terugval van de ziekte
Wat zijn symptomen van sarcoidose?
Algemeen:
- vermoeidheid (wss door TNF-a)
- gewichtsverlies
- anorexie
- Koorts
- LK-zwelling hals en borst
- droge hoest
- dyspnoe
- retrosternale POB
- Orgaan specifieke symptomen
- visus klachten; bvb lichtflitsen, zwarte vlekken –> chorioretinitis
- erythema nodosum
- hersen complicaties
- artritis
HyperCa:
- sufheid
- vermoeidheid
- dorst
- polyurie
- hypercalciurie
Wat zijn de meest voorkomende uitingen bij de aangedane organen bij sarcoidose?
- long: granulomen en fibrose
- Lever: megalie
- huid: erythema nodosum vaak op de onderbenen door inflammatie in vet van de huid –> rood, hard en pijnlijk
- hart: arithmieen
- Ogen: verminderde visus
Wat zie je qua ernst tussen blanke en donkere mensen?
Bij donkere mensen zijn de organen vaak erger aangedaan
Welk endocriene orgaan wordt niet aangedaan door sarcoidose?
Bijnieren door hun cortisol productie
Wat zijn risico of predisponerende factoren?
Associatie met:
- mycobacterien
- blootstelling aan stof
- propionibacterium aces: vaker gevonden in de LK en granulomen
–> kan evt een trigger zijn voor de ziekte of de granuloom formatie
Familiaire clustering:
- zwarten: 19%
- blanken: 5%
Genetische factoren:
- afro-amerikaan
- familieden met sarcoidose
omgevingsfactoren:
- voorafgaande infectie met m. tbc
- voorafgaande infectie met borrelia burgdorferi
–> De MO zelf zijn wel allang verdwenen als de sarcoidose optreedt!!
wat zijn kenmerken bij het LO bij sarcoidose?
- Lymfadenopathie
- Koorts
- Splenomegalie
- Huidafwijkingen
- Hepatomegalie
wat zijn we op de histologie bij sarcoidose?
Niet verkazende granulomen