College 12: Bewustzijn en vrije wil

Question 1

Wat is vrije wil

Answer 1

Het vermogen om bewust een keuze te maken terwijl je ook een andere keuze zou kunnen maken.

Question 2

Gedrag –> Reflexen

Answer 2

Onvrijwillig gedrag, automatische reacties op stimuli

(Als vrije wil niet bestaat, bestaan er geen handelingen, maar enkel reflexmatig gedrag)

Question 3

Gedrag –> Handelen

Answer 3

Vrijwillig gedrag, uitgevoerd met een intentie.

Question 4

Als vrije wil bestaat, moeten volgende principes ook waar zijn:

Answer 4

• Het principe van alternatieve mogelijkheden
• Het ultieme oorzaak-principe

Question 5

Het principe van alternatieve mogelijkheden

Answer 5

Je bent enkel verantwoordelijk voor een actie, of je voert deze actie enkel uit vrije wil uit, als je ook iets anders had kunnen doen.

Question 6

Het ultieme oorzaak-principe

Answer 6

Als iemand uit vrije wil handelt, dan is zijn handeling veroorzaakt door zijn keuze om zo te handelen, zonder dat die keuze zelf weer is veroorzaakt door eerdere gebeurtenissen

Question 7

Determinisme (makkelijk)

Answer 7

De toekomst ligt al vast en alles wat nu gebeurt, is bepaald door wat er in het verleden al is gebeurd.

Question 8

Determinisme (ingewikkeld)

Answer 8

De toestand van alle materiële deeltjes nu + de natuurwetten maken exact één toekomst mogelijk.
Dus: toekomstige toestanden van het universum zijn gedetermineerd!
Als dat zo is bestaat vrije wil niet, bestaan handelingen niet –> is ons gedrag reflexmatig

Question 9

Dualisme als oplossing voor determinisme

Answer 9

De ziel is ook niet materieel en dus niet gedetermineerd, maar dualisme is onwetenschappelijk.

Question 10

Dualisme is dus geen oplossing voor determinisme

Answer 10

In verschillende voorbeelden kwam naar voren dat hersenschade veranderingen in persoonlijkheid of fysiek gedrag veroorzaakte.
Dus onze wil lijkt wél onderhevig te zijn aan onze fysieke opbouw.

Question 11

Hard determinisme

Answer 11

Determinisme is correct, dus vrije wil bestaat niet
Incompatibilisme

Question 12

Incompatibilisme

Answer 12

Determinisme is incompatibel met het bestaan van vrije wil.

Question 13

Libertarisme

Answer 13

Vrije wil bestaat, dus determinisme is incorrect.
Incompatibilisme

Question 14

Compatibilisme of zacht determinisme

Answer 14

Determinisme is correct en vrije wil bestaat
Compatibilisme

Question 15

Compatibilisme

Answer 15

Determinisme is compatibel met het bestaan van vrije wil.

Question 16

Het experiment van Libet

Answer 16

Experiment: Hand uitsteken en zelf kiezen wanneer je een vuist maakt.
Meten
- Wanneer de bewuste beslissing om een vuist te maken werd gemaakt
- De start van de beweging
- Wanneer het ‘readiness potential’ in actie kwam

Question 17

Readiness potential

Answer 17

Een elektrische golf die optreedt in het brein voordat een actie plaatsvindt.

Question 18

Het experiment van Libet uitkomst

Answer 18

Eerst komt de readiness potential, dan de vrije wil, dan de actie
Dus lijken we geen vrije wil te hebben: niet de bewuste beslissing, maar het breinproces is de oorzaak van de handeling.

Question 19

Het experiment van Libet kritiek en problemen

Answer 19

• Het meten van de wil (steunt op intuïtie)
• De banaliteit van de handeling (geen betekenis)

Question 20

Andere potentiële rol voor bewuste wil!

Answer 20

Free won’t
We hebben de vrijheid om acties die reeds ‘readiness potential’ hebben opgebouwd in het brein stop te zetten

Question 21

Het experiment van Libet conclusies

Answer 21

Het experiment toont dat vrije wil niet bestaat en hoe vrije wil werkt (veto-mechanisme).

Question 22

Argumenten tegen compatibilisme

Answer 22

De enige mogelijkheid dat dit kan kloppen, is als vrije wil wordt geherdefinieerd, maar dat lost het vrije wil debat niet op
–> ontkracht

Question 23

Argumenten tegen libertarisme

Answer 23

Voor alles wat er bestaat is er wel een materiele oorzaak, dus is libertarisme onwetenschappelijk
–> ontkracht

Question 24

Argumenten tegen hard determinisme

Answer 24

• Kwantumfysica toont aan dat ons universum niet echt gedetermineerd is. (zelfde probleem in ander jasje)
• Waarom voelt het dan alsof we vrije wil hebben? (geen goed argument, intuïties kunnen vaak fout zijn)

Question 25

Argumenten tegen hard determinisme, discrepantie

Answer 25

Er is een discrepantie tussen het hebben van wil en het eigenlijk uitoefenen van deze wil. Het gevoel van wil is dus geen bewijs

• Er zijn situaties waarin mensen denken zich onvrijwillig te gedragen, maar eigenlijk hun wil uitoefenen.
• Er zijn situaties waarin mensen denken vrijwillig te handelen, maar eigenlijk hun wil niet uitoefenen.

Question 26

Situaties waarin mensen denken zich onvrijwillig te gedragen, maar eigenlijk hun wil uitoefenen

Answer 26

• Farraday (beweegbare tafel, geesten opwekken)
• Jay Olsen (breinscanner die ‘gedachten kon lezen’)
• Schizofrenie

Question 27

Situaties waarin mensen denken vrijwillig te handelen, maar eigenlijk hun wil niet uitoefenen

Answer 27

• Mentalisme (je gedrag wordt beïnvloed, onbewust)
  –> Dus er is een illusie (of het bijgeloof) dat er agentschap is.

Question 28

Sam Harris

Answer 28

We maken een fout als we zeggen dat onze bewuste wil onze acties veroorzaakt, want deze zijn eigenlijk gedetermineerd.

Question 29

Wegner en Wheatley

Answer 29

1. Ons brein start het proces voor bewuste actie.
2. We kennen de onderliggende breinprocessen niet, maar worden ons bewust van
   de geplande actie en noemen dit een “intentie” die we hebben.
3. De actie gebeurt na onze bewustwording van de “intentie”, en dus denken we
   foutief dat de intentie de actie veroorzaakte→illusie van vrije wil.

Question 30

Conclusie hard determinisme, compatibilisme, libertarisme

Answer 30

Hard determinisme klopt,
Vrije wil bestaat niet.

Question 31

Morele implicaties van (ongeloof in) vrije wil

Answer 31

Het kan voor een verhoging van immoreel gedrag zorgen.

Question 32

Twee experimenten door Kathleen D. Vohs and Jonathan W. Schooler

Answer 32

Uit beide kwam dat de groep die te horen had gekregen dat vrij wil niet bestond, veel vaker vals speelde

Question 33

Moeten we deze kennis verspreiden/geheimhouden met oog op moreel gedrag?

Answer 33

• Vrije wil illusionisme: zeggen dat het wel bestaat om immoreel gedrag te voorkomen
• We moeten het nieuws net verspreiden:

Question 34

Moeten we ophouden mensen te straffen voor hun immoreel gedrag?

Answer 34

Misschien oneerlijk om mensen te straffen voor handelingen als ze hier niet verantwoordelijk voor zijn, maar het is wel nuttig om mensen te beschermen en immoreel gedrag te ontmoedigen

Question 35

Hoe moeten we zelf omgaan met de wetenschap dat we geen vrije wil hebben?

Answer 35

Drie opties van Blackmore:
- Dit vergeten
- Leef alsof vrije wil wel bestaat
- Accepteer dat vrije wil niet bestaat en dat het gevoel dat we het wel hebben slechts een illusie is