Col 7. Geheugen

Question 1

Modal- model

Answer 1

Geheugen is een serieel proces bestaande uit 3 componenten obv mediërend systeem;

• sensorisch geheugen
• kortetermijngeheugen
• langetermijngeheugen
• -> mbv aandacht wordt info uit sensorisch geselecteerd voor lagere termijn opslag
• -> blijkt niet helemaal serieel, kunnen ook parallel en de een kan bestaan zonder de ander!!

Question 2

Sensorisch geheugen

Answer 2

Zeer kort behoud van input, grote capaciteit, twee subtypen;

• echoic, +- 10sec behoud
• iconic, +- 500ms behoud

Question 3

Langetermijngeheugen (LTM)

Answer 3

Consolidatie episodisch gestart door MTL (o.a. hippocampus) –> snelle consolidatie, eenmaal goed geconsolideerd zijn herinneringen niet meer hippocampus-afhankelijk

Question 4

Amnesie

Answer 4

Stoornis van episodisch geheugen, twee subtypen;

• anterorgrade amnesie
• reterograde amnesie
• -> semantisch geheugen, werkgeheugen en nondeclaratief vaak nog wel gewoon intact

Question 5

Anterograde amnesie

Answer 5

Niet in staat nieuwe bewuste herinneringen te vormen na ontstaan van laesie, = geen episodisch leervermogen
- probleem met encoding LTM

Question 6

Reterograde amnesie

Answer 6

Niet in staat om herinneringen van voor het ontstaan van de laesie op te halen, = geen episodisch geheugen

• probleem met retrieval uit LTM
• kan incompleet zijn; soms nóg oudere herinneringen wel toegankelijk = Ribot’s law

Question 7

Ribot’s law

Answer 7

Retrograde amnesie is tijdsafhankelijk; de herinneringen kort voor het ontstaan van de laesie gaan eerder verloren dan oudere herinneringen

Question 8

Declaratief geheugen = expliciet geheugen

Answer 8

• episodisch
• semantisch
• werkgeheugen

Question 9

Declaratief geheugen = expliciet geheugen

Answer 9

Bewuste kennis en herinneringen; kun je verbaal uitdrukken

• episodisch
• semantisch
• werkgeheugen
• -> meer ventrale route van neurale structuren

Question 10

Episodisch geheugen

Answer 10

Herinneren; draait om het bewust herinneren van persoonlijke en specifieke tijd- en plaatsgebonden informatie

• wie/wat/waar/wanneer
• contextueel en autobiografisch
• het moment herinneren
• -> test: bijv. plaatjes herinneren na delay

Question 11

Semantisch geheugen

Answer 11

Weten; feitenkennis, niet gekoppeld aan tijd/plaats/context/personen

• objective knowledge
• bijv. objectidentificatie en tool-use
• categorie specifieke activaties in brein

Question 12

Werkgeheugen

Answer 12

Extensie van het STM-concept, maintenance en manipulation van taak-releante informatie

• PFC zorgt voor filtering; inhibitie van niet-taakrelevante info en facilitatie van taakrelevante info
• limited capacity
• input uit sensorisch of LTM

Question 13

Nondeclaratief geheugen = impliciet geheugen

Answer 13

onbewuste “kennis”, kun je niet verbaal uitdrukken maar blijkt uit je handelen

• procedureel
• priming
• conditionering & habituatie
• -> onafh van hippocampale structuren
• -> basale ganglia spelen rol (motorische sequenties)
• -> meer dorsale route van neurale structuren

Question 14

Procedureel leren

Answer 14

= impliciet leren = nondeclaratief leren; onbewust leren van een vaardigheid/handeling door het te doen

• -> toename snelheid van bewegen zonder bewust van de sequentie die je uitvoert
• kan bestaan zonder declaratief geheugen, maar dan NIET onthouden wat hij gedaan heeft en in welke context
• = motor skills + cognitieve skills

Question 15

Confabulatie

Answer 15

“verzinsels” vertellen; amnesiepatiënten gaan onbewust missende stukjes zelf invullen en verhalen vertellen

Question 16

Anomia

Answer 16

Benoemingsprobleem, stoornis in semantisch declaratief geheugen; objecten niet kunnen benoemen

Question 17

Expertise induced amnesia

Answer 17

Experts in het uitvoeren van een bepaalde beweging doen dit vaak automatisch, terwijl beginners hier nog heel bewust mee bezig zijn.

• -> experts minder episodische kennis
• -> experts meer semantische kennis

Question 18

Dynamic filtering

Answer 18

Het filtermechanisme van het werkgeheugen is dynamisch; capaciteitsbegrensd en bestaat uit meerdere subnetwerken:

• Li verbaal, Re spatieel
• ventraal Wat, dorsaal Waar
• posterior Eenvoudig/concreet, anterior Complex

Question 19

Werkgeheugenmodel Baddeley & Hitch

Answer 19

Werkgeheugen bestaat uit twee componenten obv type informatie:

• phonological loop
• visuospatial sketchpath

Question 20

Phonological loop

Answer 20

Akoestische codering van informatie; auditief/woord/klank gerelateerde informatie

• VLPFC, Li gelateraliseerd
• word span test –> lastiger als woorden hetzelfde klinken

Question 21

Visuospatial sketchpath

Answer 21

Visuele of visuespatiële codering van informatie

• DLPFC, bilateraal maar iets meer Re;
• corsi block test

Question 22

Hemispheric Reduction in Asymmetry (HAROLD)

Answer 22

Bij veroudering is er een afname van hemisfere specialsatie;

• meer bilaterale actievaties ipv unilateraal
• posterior-anterior shift (PASA)
• twee verklaringsmodellen: dedifferentiatie of scaffolding (compensatie)

Question 23

Priming

Answer 23

Toename van neurale sensitiviteit voor bepaalde stimuli door eerdere exoposure; verandering in snelheid en/of nauwkeurigheid tav stimulus
- effect kan uren tot maanden aanhouden

Question 24

Priming

Answer 24

Toename van neurale sensitiviteit voor bepaalde stimuli door eerdere exoposure; verandering in snelheid en/of nauwkeurigheid tav stimulus

Question 25

Semantische priming

Answer 25

priming doordat stimuli in dezelfde semantische categorie vallen, twee subtypen:

• perceptuele priming: hebben overeenkomstige vormen
• conceptuele priming: hebben zelfde betekenis

Question 26

Conditionering

Answer 26

Verandering van respons (habituatie of sensitisatie) op een bepaalde geconditioneerde stimulus na herhaalde exposure; een koppeling aanleren tussen een bepaalde (voorheen neutrale) stimulus en een bepaalde respons
- o.a. bij emotioneel leren

Question 27

Amygdala letsel

Answer 27

Herkent het verschijnen van de geconditioneerde stimulus, is bewust van relatie tussen stimulus en wat zal volgen (stroomstoot), maar laat geen emotionele respons zien
–> amygdala zorgt voor emotionele respons

Question 28

Hippocampus letsel

Answer 28

Geen expliciete kennis van de geconditioneerde stimulus, niet bewust van betekenis/gevolgen, laat WEL emotionele respons zien

Question 29

Instructed fear

Answer 29

= Expliciet emotioneel leren, hippocampale declaratieve herinnering kan activiteit amydala beïnvloeden; door kennis weet je dat je angst zou moeten voelen bij presentatie van een bepaalde stimulus –> amygdala gaat daadwerkelijk emotionele respons veroorzaken

Question 30

Encoding

Answer 30

1e fase in geheugensysteem; geheugenspoort maken voor inkomende informatie, twee stappen:

• acquisitie
• consolidatie

Question 31

Storage

Answer 31

2e fase in geheugensysteem; retentie van het gecreëerde geheugenspoor

Question 32

Retrieval

Answer 32

3e fase in geheugensysteem; toegang tot opgeslagen geheugensporen
- niet altijd bewust!

Question 33

Medial Temporal Lobe (MTL) Memory system

Answer 33

Geheugenstysteem, met name voor declaratief geheugen, bestaande uit:

• hippocampus
• enthorinale cortex
• perirhinale cortex
• parahippocampale cortex
• subcorticale gebieden

Question 34

Dementie

Answer 34

paraplubegrip voor verlies van cognitief functioneren op diverse vlakken méér dan je mag verwachten obv normale veroudering

• o.a. geheugen, maar niet alleen
• neuroregeneratief of vasculair

Question 35

Affect

Answer 35

emoties en meer diffuse langdurige states als stress en gemoedstoestand

Question 36

Basic emotions

Answer 36

Closed set van elementaire emoties die ontstaan zijn door evolutie en ui gezichtsuitdrukkingen spreken

• aangeboren
• 6 stuks: woede, angst, droevigheid, afschuw, geluk, verbazing

Question 37

Complex emotions

Answer 37

Combinaties van verschillende basic emotions, sociaal/ cultureel aangeleerd

Question 38

Dimensional theories of emotion

= dimensional approach to emotion

Answer 38

Iedere emotionele respons op een stimulus wordt geclassificeerd obv 2 dimensies:

• valentie (= richting); positief/ negatief
• arouosal (= ampltidude); intensiteit van de interne respons
• -> mixed feelings = twee emoties met tegengestelde valentie

Question 39

Motivational (dimensional) approach

Answer 39

Idee dat iedere emotionele respons een motivatie vormt voor bepaald gedrag –> emoties classificeren obv de richting van de motivatie voor de uitgelokte gedragsrespons
- approach vs withdrawal

Question 40

Klüver-Bucy syndroom

Answer 40

= psychic blindness, bij laesie MTL (met name amygdala); geen angst meer, voelt zich aangetrokken tot objecten die normaal angst uitlokken, is niet meer in staat de emotionele relevantie van objecten te herkennen, leert niet meer van negatieve ervaringen

Question 41

Fear conditioning

Answer 41

vorm van conditionering; neutrale stimulus krijgt aversieve eigenschappen na koppeling met aversieve stimulus –> angstreactie op voorheen neutrale stimulus

• bijv. experiment met het blauwe vierkant en de stroomstoot
• amygdala

Question 42

Extinctie (bij conditionering)

Answer 42

De aangeleerde koppeling tussen stimulus en respons weer verbreken

• ook vorm van LEREN! –> originele herinnering moet onderdrukt worden
• oude spoor blijft wel behouden en kan door context weer geactiveerd

Question 43

Low road naar amygdla

Answer 43

Directe input vanuit thalaus van ruwe ongeprocesste sensorische informatie –> snel vergelijken of lijkt op iets bedreigende –> actie

• ruw, dus respons heel grof en kan kan kleine foutjes
• snel (survival)

Question 44

High road naar amygdala

Answer 44

input vanuit cortex van geprocesste, geanalyseerde en gedetailleerde informatie over stimulus –> meer genuanceerde en geperfectioneerde respons
- traag

Question 45

Flashbulb memory

Answer 45

autobiografische herinnering (episodisch, declaratief) gekoppeld aan een groot (publiek) event
- wat je deed/ waar je was toen je hoorde dat...