Col 4. Lokalisatie

Question 1

Cerebrale dominantie theorie

Answer 1

Taal is de basis voor ons denken, taal is links gelateraliseerd –> bij mensen is de linker hemisfeer dominant

• Corballis
• rechtshandige voorkeur samen met taal geëvolueerd in Li hemisfeer

Question 2

Broca’s afasie

Answer 2

Expressieve afasie; taalproductie probleem, wel “gewoon” taalbegrip en liedjes zingen

• NIET motorisch probleem!
• OOK schade insula en omliggend, nooit zuiver laesie binnen Broca’s gebied
• ev. wel agrammatisme

Question 3

Wernicke’s afasie

Answer 3

Taalbegrip stoornis; uitspraak klinkt normaal, maar kan geen betekenis verlenen aan (complexe) taal
- laesie Wernicke’s gebied en OOK omliggende structuren

Question 4

Conductie afasie

Answer 4

Disconnectiesynsdroom; laesie in de arcuate fasciculus die Broca en Wernicke met elkaar verbindt

• wel bewust zijn van eigen taalfouten, maar niet in staat om die te herstellen
• napraten lukt niet

Question 5

Wada-test

Answer 5

Test om te bepalen of bij een persoon spraak Li of Re gelateraliseerd is

• via verdoving in halsslagader 1 hemisfeer tijdelijk stil leggen –> kijken wel/geen problemen met spraak
• blijkt OOK bij linkshandige mensen vaak RE gelateraliseerd

Question 6

Tachistoscopie

Answer 6

Visuele stimulus aanbieden aan één hemisfeer –> proefpersoon vragen beeld te benoemen

• normaal brein: geen probleem
• split-brain: als beeld aangeboden aan Re hemisfeer, dan lukt benoemen bijna niet (want taal Li)
• partial split-brain: anterieur deel intact lukt niet, posterieur deel intact lukt wel

Question 7

Genu

Answer 7

anterior gedeelde van het corpus callosum, transfer van semantische informatie (betekenis van woorden en beelden)
- beeld wel kunnen omschrijven, maar niet direct het bijbehorende woord eraan koppelen. Hardop aan zichzelf omschrijven –> auditieve input –> wel benoemen

Question 8

Splenium

Answer 8

Posterior gedeelte van het corpus callosum, transfer van visuele info

Question 9

Cross talk

Answer 9

= motor overflow = cross education; bij aansturing motoriek ook projecties naar contralaterale M1 –> mogelijkheid om beide handen gecoördineerd te laten samenwerken
- moeilijk om met twee handen een hele andere taak uit te voeren

Question 10

Alien hand

Answer 10

Hand maakt geen deel meer uit van eigen lichaamsschema; hoort niet bij mij
- laesie posterior CC en/of pariëtaal

Question 11

Anarchistische hand

Answer 11

Niet-intentionele initiatie van doelgerichte handelingen obv affordances in omgeving
- laesie anterior CC en/of frontaal

Question 12

Conflicterende hand

Answer 12

Niet-dominante hand werkt de dominante hand tegen

• laesie posterior CC
• vaak tijdelijk

Question 13

Coöperatiemodel

Answer 13

hypothetisch verklaringsmodel voor hemisferische specialisatie;

• efficiënt; sneller bìnnen hemisfeer
• capaciteit; andere hemisfeer kan andere dingen doen –> slim gebruiken beschikbare ruimte
• = brug-model: CC als brug voor info-uitwisseling

Question 14

Competitiemodel

Answer 14

hypothetisch verklaringsmodel voor hemisferische specialisatie;

• beide hemisferen bereiden oplossingsstrategie voor, maar de snelste is de “winnaar” en wordt uitgevoerd
• zowel Li als Re hebben toegang tot zelfde motorprogramma’s
• = dam-model: CC als dam –> inhibitie medium dat er voor zorgt dat één van beide oplossingsstrategieën geremd wordt
• affordance competition model

Question 15

Bereitschafts potentiaal

Answer 15

bilaterale activatie premotorcortex –> beide hemisferen zijn voorbereid om handeling de initiëren

Question 16

Lateralized readiness potential

Answer 16

activatie van de premotorortex vertalen naar activaties in de contralaterale M1
- voor de ene hemisfeer net groter/sneller dan voor de andere –> die wint

Question 17

Dichrotische luistertaak

Answer 17

beide oren verschillende auditieve stimuli aanbieden

• Re oor - Li hemi –> woorden, sequenties, grammatica
• Li oor - Re hemi –> intonatie, melodielijn en emotionele prosodie

Question 18

Spatiële frequentie hypothese

Answer 18

globale visuele informatie vs. details herkennen adhv contrastpatronen met on-off cellen

• donker in off-gebied + licht in on-gebied –> respons van cel
• on-off cellen met groot receptief veld RE –> grove patronen (lage freq)
• on-off cellen met klein receptief veld LI –> fijne patronen (hoge freq)

Question 19

Anatomische asymmetrie

Answer 19

Het brein is niet helemaal symmetrisch; beide hemisferen zijn anatomisch niet helemaal identiek;
LET OP! NIET hetzelfde als functionele asymmetrie
- Li loopt iets verder door naar achter, Re iets naar voren
- Re fissura lateralis krult iets omhoog
- Li grotere thalamus + groter volume thv Wernicke

Question 20

Word superiority effect

Answer 20

Het is makkelijker om letters te identificeren in bestaande woorden dan in niet-bestaande woorden
- die zitten in lexicon

Question 21

grammaticale taalfuncties

Answer 21

Regels voor woordvolgorde, ALLEEN Li gelateraliseerd

Question 22

Lexicon

Answer 22

associaties tussen woorden en betekenissen, geheugen voor nodig
- voornamelijk Li, klein beetje ook Re

Question 23

Generative syntax

Answer 23

woorden betekenisvol combineren volgens grammaticaregels

• kan alleen Li
• Re kan wel beoordelen goed/fout obv auditief

Question 24

Theory of mind

Answer 24

het vermogen om te begrijpen dat andere individuen gedachten, overtuigingen en wensen hebben
- lijkt Re gelateraliseerd (opvallend!)

Question 25

Wernickes gebied

Answer 25

posterior superior temporale gyrus

Question 26

Broca’s gebied

Answer 26

inferior frontale cortex

Question 27

Dysarthrie

Answer 27

verlies van controle over willekeurige spieraansturing –> motorische spraakproblemen

Question 28

Apraxie

Answer 28

defect in motor planning –> motorische spraakproblemen

Question 29

Agrammatisme

Answer 29

Bij Broca’s afsie; moeite met het begrijpen van complexe grammaticale constructen (the boy was hit BY the girl –> the boy hit the girl)
- alleen meest elementaire en overlearned grammatica nog correct gebruiken en begrijpen

Question 30

Anomia

Answer 30

vorm van afasie; geen objecten kunnen benoemen

Question 31

Navon-stimulus

Answer 31

Stimulus die op twee verschillende niveau’s informatie bevat; bijv. een letter M (globaal niveau) die opgebouwd is uit allemaal kleine letters z (detail niveau)
- dubbele dissociatie: laesie Re –> wel details zien, maar niet hoe in de ruimte georganiseerd. laesie Li –> wel het globale geheel zien, maar niet de details

Question 32

Matching strategie

Answer 32

gereguleerd door de Li hemisfeer (interpreter); een keuze afstemmen op de voorgaande resultaten en verwachtingen voor de toekomst
- educated guessing

Question 33

Maximizing strategie

Answer 33

gereguleerd door de Re hemisfeer (quick&dirty); obv een gegeven in iedere trial de optie kiezen waarbij je de grootste kans op succes hebt