Col 5. Visuele Waarneming Flashcards
Homonieme hemianopsie
Vorm van corticale blindheid; laesie in tractus opticus of hoger –> eenzijdige uitval van gezichtsveld (in beide ogen Li deel of Re deel)
Scotoom
Vorm van corticale blindheid; laesie in gedeelte van V1 –> blinde vlek zien
Heteronieme bitemporale hemianopsie
Blindheid door schade aan het chiasma opticum –> uit beide ogen blijft alleen het temporele deel van gezichtsveld behouden (want die kruist niet)
Geniculostriatale baan
= geniculocorticale pathway; visuele baan, tractus opticus –> LGN thalamus –> V1
- 90% van vezels uit n.opticus volgt deze baan
Tectopulvinaire baan
Alternatieve visuele baan; tractus opticus –> colliculus superior -> pulvinaire kern –> andere visuele gebieden
- snel pad voor visuele attentie en hoofd/oog bewegingen
- primitief waarnemingssysteem
Oculaire dominantie kolommen
kolommen van celen die specifiek zijn aan de bron van input; Li oog OF Re oog
- geeft streeppatroon in V1 –> striate cortex
Blobs
eilandjes cellen in V1, specifiek aan type informatie: kleur en detail (parvocellulair)
Interblobs
eilandjes cellen in V1, specifiek aan type informatie: beweging (magnocellulair)
Achromatopsie
door laesie in V4 –> geen kleuren zien (alleen zwart-wit) + problemen met objectherkenning (vorm en details)
!! er zijn ook nog andere gebieden betrokken bij objectherkenning, dus dat valt niet helemaal weg !!
- NIET hetzelfde als kleurenblindheid
V4
Visueel specialisatiegebied voor perceptie van kleur en vorm
- occipitaal cortex
V5
= MT-gebied bij apen, maar ligt bij mensen ergens anders!
Visueel specialisatiegebied voor perceptie van beweging en richting
- occipitaal cortex
- virtuele laesie TMS –> niet meer beoordelen of object naar Li of Re beweegt
Akinetopsie
Geen continue beweging kunnen waarnemen, = bewegingsblind
- bij bilaterale laesie in V5
- unilaterale laesie niet zo’n groot probleem ivm communicatie Li-Re
Superior Temporale Sulcus (STS)
Multimodaal integratiegebied
- visuele functie: perceptie van lichaamsbewegingen/ mondbewegingen, actie-observatie netwerk
- sterke connectie amygdala –> Capgras syndroom
- McGurk effect
- synestesie
Capgras syndroom
= imposter syndrome; verstoring van connectie tussen visuele informatie en emotionele beleving
- wegvallen emotionele beleving bij het zien van bekende personen –> het zal die persoon wel niet echt zijn (het is een imposter)
McGurk effect
als auditieve en visuele informatie niet matchen, is het visuele systeem dominant (je “hoort” de klank die bij de mondbeweging hoort die je ziet)
- TMS vituele laesie STS –> afname McGurk
- multimodale integratie visueel en auditief
Synesthesie
“Fout” in multimodale perceptie, bijv. weekdagen of cijfers waarnemen met kleuren
- DTI –> grotere structurele connectiviteit tussen betrokken gebieden
- palet is uniek voor ieder individu, maar binnen persoon onveranderlijk
- lijkt enigszins genetische component
Grapheme-color synesthesie
iedere letter wordt geassocieerd met een eigen kleur
- Synesthesie stoop-task: kleur benoemen van de letter. Werkelijke kleur INcongruent met kleur volgens eigen synesthetisch palet –> langere reactietijd
Ventrale baan
= inferior longitudinale fasciculus, naar fusiforme gyrus, WAT-pad
- loopt over temporale cortex –> link met taal en geheugen
- object identificatie en visueel bewustzijn
- evolutionair jong
- allocentrisch
Repetition suppression effect
als een bepaald object voor de 2e keer in korte tijd gepresenteerd wordt, is er de 2e keer geen verandering in BOLD-respons
- OOK als object de 2e keer vanuit unusual view gepresenteerd wordt!
Visuele agnosie
objectherkenninsstoornis door laesie in ventrale baan
- specifiek voor visuele input!
- kan niet een brief oriënteren zodat hij in brievenbus past, kan wel rechtstreeks brief posten
Aperceptieve visuele agnosie
stoornis in beeldvorming, door bilaterale laesie laterale deel occipital cortex (dus schade vóór projectie naar ventrale baan)
- basiscomponenten kunnen worden waargenomen, maar lukt niet om te combineren tot coherent percept
- kan ook geen vormen natekenen of afteken obv memory, problemen bij unusual views
- vaak samen met simultaan agnosie
Simultaan agnosie
niet in staat zijn meerdere objecten tegelijk waar te nemen
Associatieve visuele agnosie
identificatiestoornis; wel perceptie maar geen herkenning; geen link kunnen leggen tussen percept en naam + functie
- bij laesie anterior temporaal Li (link met taal)
- vaak categorie specifiek: bijv. prosopagnosie
Prosopagnosie
geen gezichten kunnen koppelen aan personen
- rechtszijdige laesie FFA
- heeft ook aangeboren variant
Alexia
niet kunnen lezen, laesie linker gyrus angularis
- problemen met herkennen van letters en woorden
Agrafie
niet kunnen schrijven, laesie linker gyrus angularis
- problemen met herkennen van letters en woorden
Fusiforme Face Area (FFA)
temporaal visueel specialisatiegebied, onderdeel ventrale baan
- herkennen van gezichten
Parahippocampale Place Area (PPA)
temporaal visueel specialisatiegebied, onderdeel centrale baan
- plaatsherkenning, topografische oriëntatie, landmarks herkennen
Extrastriate Body Area (EBA)
temporaal visueel specialisatiegebied, onderdeel centrale baan
- oriëntatie van lichaamsdelen herkennen
Gyrus angulairs
temporaal visueel specialisatiegebied, onderdeel centrale baan
- letters en woorden herkennen
Dorsale baan
= superior longitudinale fasciculus naar pariëtale gebieden, =WAAR/HOE-pad
- waarnemen voor bewegen; object lokalisatie
- input uit V1 en tectopulvinaire baan (blindsight)
- egocentrisch
- lijkt niet alleen voor visueel maar ook voor andere modaliteiten
Egocentrisch
waar bevindt object zicht ten opzichte van mij
- waarneming wordt niet door visuele context beïnvloed
Allocentrisch
waar bevind object/component zich ten opzichte van andere objecten/componenten in de ruimte
- waarneming wordt door visuele context beïnvloed
Optische ataxie
Gebrekkige coördinatie van waarnemen en bewegen, laesie superieure pariëtaal cortex (dorsale baan)
- wel objecten en oriëntaties herkennen en benoemen, maar er niet functioneel naar handelen
Balint syndroom
Bilaterale laesie posterior pariëtaal –> optische ataxie, maar ook simultaanagnosie en fixatie problemen
- perceptie gaat prima, maar koppeling met beweging niet
Asomatagnosie
Verzameling stoornissen in de perceptie van lichaamsdelen, in het lichaamsschema, laesie rond de temperopatieral junction
- niet zuiver visueel!
- ontkenning/ negeren van lichaamsdelen
- autopagnosie: lichaamsdelen niet kunnen benoemen of aanwijzen
- micro/ macro somatoagnosie: ervaren dat lichaamsdelen groter/kleiner zijn
Exteroceptieve perceptie
= remote sensing; waarnemen van info op afstand van het lichaam
- auditief en visueel
Reticulogeniculate baan
Vanaf retina naar LGN (thalamus)
- 90% van axonen uit n.opticus
- zowel parvocellulair als magnocellulair
Retinotopie
Spatiële mapping van receptieve velden in V1
- Li-Re en boven-onder omgedraaid tov werkelijkheid
- perifeer zicht anterior tov centraal zicht
- perifeer meer mediaal, centraal meer lateraal
Analytic process hypothesis
processing van visuele informatie is distributed and specialized; meerdere gebiedjes die allemaal een eigen type informatie processen
- bijv. V4 en V5
Agnosie
onvermogen tot sensorische processing, ondanks dat sense organs en geheugen intact zijn
