Col 3. Plasticiteit

Question 1

Ervaringsonafhankelijke plasticiteit

Answer 1

veranderingen in het brein die bij alle mensen optreden

• neurale maturatie postnataal
• veroudering

Question 2

Neurale maturatie

Answer 2

“rijpen” van het zenuwstelsel na de geboorte

1. vertakken & verbinden:
   
   • dendritic branching (= arborisatie)
   • synaptogenese
   • axonale uitgroei
2. myelinisatie –> toename volume
3. pruning –> afname grijze stof

Question 3

Pruning

Answer 3

Opheffen van niet-functionele neuronen en verbindingen –> afname grijze stof

• postnatale neurale maturatie, maar ook alcoholschade
• tijdsafhankelijk: op jonge leeftijd meer pruning
• regiospecifiek: eerst primair, later pariëtaal, laatst prefrontaal

Question 4

Veroudering

Answer 4

Afname van breinvolume met leeftijd, door:
- verlies synapsen
- afname neurotransmitterproductie
Ook afwijkende activatiepatronen

Question 5

Neurale dedifferentiatie

Answer 5

Verklaringsmodel voor afwijkende activatiepatronen bij ouderen; gebieden worden minder specialistisch
- functioneel verlies

Question 6

Neurale compensatie

Answer 6

Verklaringsmodel voor afwijkende activatiepatronen bij ouderen; de task-load verdelen over meerdere gebieden
- functioneel behoud

Question 7

Ervaringsverwachte plasticiteit

Answer 7

Veranderingen in het brein die je mag verwachten bij alle individuen die in dezelfde omgeving opgroeien
- culturele context!

Question 8

Ferale kinderen

Answer 8

jarenlang opgesloten of opgegroeid met dieren –> taalachterstand die niet meer in te halen is
- mogelijk link met sociale deprivatie

Question 9

Sensitieve periode

Answer 9

kritiek tijdsframe waarbinnen bepaalde (normale) input nodig is voor een normale ontwikkeling. Input afwezig –> afwijkende ontwikkeling

Question 10

Hubel & Wiesel onderzoek

Answer 10

Visuele deprivatie: oogje dichtnaaien na geboorte kitten –> onomkeerbare afwijkende ontwikkeling visueel systeem

• onderontwikkeling V1 dichtgenaaide oog
• overontwikkeling V1 niet-dichtgenaaide oog
• onderontwikkeling binoculaire gebieden

Question 11

Hein & Held onderzoek

Answer 11

Visueel-motorische deprivatie: kat die zijn pootjes niet kan zien vs. kat die zijn pootjes niet kan zien EN niet zelf in omgeving kan bewegen, allebei in gedepriveerde omgeving
–> niet zelf bewegen –> verstoorde poot-oog coördinatie

Question 12

Held & Bauwer onderzoek

Answer 12

TIJDELIJKE visueel-motorische deprivatie –> complexe functies (tertiaire associatiegebieden) herstellen vrij goed, basale functies (primaire gebieden) minder goed

Question 13

Kennard principe

Answer 13

Behoud/ herstel van functie na letsel is beter op jongere leeftijd, met name voor hogere orde functies
- geldt niet altijd! afhankelijk van timing tov kritieke periodes en tijdens synaptogenese (eerste 15mnd) juist slechter!

Question 14

Ervaringsafhankelijke plasticiteit

Answer 14

Veranderingen in het brein afhankelijk van persoonlijke ervaringen, omdat er voor dat individu op dat moment een noodzaak voor is; levenslange ontwikkeling!

• stimulatie/ nieuwe input
• leeftijdsafhankelijke veranderingen
• laesies/ deprivatie van input

Question 15

Neurorevalidatie

Answer 15

ervaringsafhankelijke plasticiteit tgv een laesie of deprivatie van input

• functionele compensatie
• reorganisatie
  
  • > functionele verplaatsing (= neurale compensatie)
  • > structurele plasticiteit

Question 16

Functionele compensatie

Answer 16

inzetten van functionele hulpmiddelen; gedragsaanpassingen, de functie wordt NIET overgenomen!

• andere modaliteiten meer inzetten en beter ontwikkelen
• gebruik van andere neurale strategie voor prestatiebehoud (bijv. scaffolding, bilaterale activatie)

Question 17

Reorganisatie

Answer 17

Aanpassingen van neurale structuren

• functionele verplaatsing = neurale compensatie
• structurele plasticiteit

Question 18

Functionele verplaatsing

Answer 18

= neurale compensatie, ander gebied gaat de functie overnemen

• contralaterale plasticiteit = homologe adaptatie; zelfde gebied in contralaterale hemisfeer neemt functie over
• crossmodale plasticiteit; een ander regionaal gebied neemt de functie over (bijv. visuele cortex gaat auditief processen)
• theory of vicarious functioning
• theory of equipotentiality
• crowding

Question 19

Theory of vicarious functioning

Answer 19

Er bestaan plaatsvervangende gebieden in de contralaterale hemisfeer die dezelfde functie kunnen uitvoeren

Question 20

Theory of equipotentiality

Answer 20

Andere gebieden in de contralaterale hemisfeer kunnen de functie net zo goed uitvoeren als de oorspronkelijke functie

Question 21

Crowding

Answer 21

Het overnemen van functies van andere gebieden heeft consequenties: als een bepaald gebied te veel functies gaat uitvoeren, gaat dat ten koste van de prestaties op de oorspronkelijke eigen functie

Question 22

Structurele plasticiteit

Answer 22

Het oorspronkelijke gebied wordt aangepast; bijv. reorganisatie van somatotopie

• relatieve overstimulatie (bijv tov gedepriveerd lichaamsdeel) –> map extension
• smearing
• infiltratie

Question 23

Smearing

Answer 23

Als twee gebieden dezelfde input ontvangen vervaagd de grens in de somatotopie
- bijv. als twee vingers aan elkaar genaaid altijd zelfde stimuli –> geen losse representatie S1 meer

Question 24

Infiltratie

Answer 24

Wegvallen van input (bijv. deafferentie) –> dat gebied in somatotopie krimpt en wordt ingenomen door omliggende gebieden

Question 25

Neurogenese

Answer 25

Micromechanisme achter plasticiteit; vorming van nieuwe neuronen

• weinig in volwassen brein; wel hippocampus en olfactoir
• < stress, depressie
• > fysieke activiteit + verrijkte omgeving

Question 26

Synaptische plasticiteit

Answer 26

Micromechanisme achter plasticiteit; veranderingen in bestaande neuronen

• dendritic branching & pruning
• axonal extension
• synapotogenese
• kracht van de connectie (regel van Hebb)

Question 27

Regel van Hebb

Answer 27

Cells that fire together, wire together

• synchroon vuren –> versterken van de verbinding (unmasking)
• asynchroon vuren –> verzwakken van de verbinding

Question 28

Big brain theory

Answer 28

theorie dat mensen intelligenter zijn dan andere primaten doordat wij een groter brein hebben
- klopt niet; relatief aantal neuronen is hetzelfde

Question 29

Modulary brain

Answer 29

brein is opgebouwd uit modules; lokale netwerken met veel korte afstandsverbindingen

• neemt minder ruimte in (kortere axonen)
• sneller signaaltransport
• kost minder energie

Question 30

Small world architecture

Answer 30

Verschillende modules zijn met een aantal lange afstandsverbindingen met elkaar verbonden

• -> voordelen van modulary brain EN long distance connectivity
• large scale neural networks (netwerk van modules die bijdragen aan zelfde functie)

Question 31

Somatosensorische perceptie

Answer 31

perceptie van mechanische stimuli die op het lichaam inwerken