Choroby afektywne Flashcards
Epizod maniakalny ile
Zmiana nastroju jest wyraźna i trwa co najmniej 1 tydzień
Urojenia w manii
wielkościowe, prześladowcze, erotyczne.
Mania trwa
co najmniej 7 dni
Czynniki zewnętrzne mogące wywołać stan maniakalny:
- nadczynność tarczycy/nadnerczy,
- GKS,
- leki dopaminergiczne,
- amfetamina, kokaina,
- leki antycholinergiczne.
ChAD zachorowania u bliźniąt monozygotycznych
60-80%
ChAD z szybką zmianą faz - rapid cycling:
- nawroty okresów depresji lub manii co najmniej 4 razy w roku,
- pomiędzy nimi bardzo krótkie okresy zdrowia, a nawet brak okresów remisji,
- u 2/3 chorych pojawia się po wielu latach przebiegu klasycznego
Choroba afektywna dwubiegunowa / ChAD (F31) - cechy epizodu depresji
1) częste nawroty,
2) lekooporność (przy leczeniu przeciwdepresyjnym),
3) cechy PSYCHOZY,
4) poważne PRÓBY SAMOBÓJCZE,
5) drażliwość,
6) nadmierna senność,
7) MŁODY WIEK pierwszego epizodu (przed 25 rż),
8) SZYBKIE narastanie i ustępowanie objawów (godziny/dni),
9) wywiad w kierunku ChAD / samobójstwa w rodzinie.
Leczenie epizodu manii:
- normotymik i LPP, ew. LPP o działaniu normotymicznym np. arypiprazol).
- OSTROŻNIE z lekami przeciwdepresyjnymi - mogą zwiększać ryzyko wystąpienia manii!
Leczenie depresji w ChAD ciężka depresja z objawami psychotycznymi:
leki przeciwpsychotyczne II generacji - ATYPOWE (olanzapina, kwetiapina)
W przypadku ciężkiej depresji wskazane jest również stosowanie elektrowstrząsów.
Leczenie depresji w ChAD - lekka/umiarkowana depresja bez objawów psychotycznych:
normotymik o działaniu przeciwdepresyjnym w monoterapii (lamotrygina, kwetiapina, lit) lub w połączeniu z LPD.
ChAD Profilaktyka nawrotów wskazania
wskazaniem do długotrwałego leczenia są 2 epizody choroby, z których jeden był hipomanią lub manią,
ChAD Profilaktyka nawrotów lek pierwszego wyboru
Lit: -gdy brak efektu (ocena po roku)dodać inny normotymik.
ChAD Profilaktyka nawrotów - postacie atypowe
leki przeciwdrgawkowe (walproinian, karbamazepina),
ChAD Profilaktyka nawrotów - Rapid cycling
2 leki: lit + karbamazepina/walproinian,
ChAD Profilaktyka nawrotów - lekooporność
klozapina.
Aby rozpoznać zaburzenia depresyjne nawracające musi wystąpić
co najmniej jeden przebyty epizod depresyjny, oddzielony od obecnego epizodu co najmniej 2 miesiącami wolnymi od zaburzeń
oraz
brak występowania manii / hipomanii w przeszłości.
Depresja Psychotyczna:
- z urojeniami depresyjnymi: winy, hipochondrycznymi, nihilistycznymi (z. Cotarda).
Depresja Sezonowa:
- w miesiącach jesienno–zimowych (deficyt światła).
Depresja W wieku starszym:
przybiera postać upośledzenia funkcji poznawczych,
- może być zwiastunem otępienia (np. AD).
Depresja W następstwie żałoby:
- powyżej 2 miesięcy po utracie bliskiej osoby.
Depresja Krótkotrwała nawracająca:
epizody trwające kilka dni, powtarzające się ok. 1 raz w miesiącu.
Depresja maskowana
- somatyczne: dławica piersiowa rzekoma, bóle, świąd, zespół jelita drażliwego, zespół niespokojnych nóg,
- psychopatologiczne: fobie, zaburzenia odżywiania i snu, używanie SPA, natręctwa, zaburzenia lękowe.
Leki i substancje chemiczne, które mogą wywołać objawy depresji:
Leki hipotensyjne
GKS
Interferony
Hormonalne środki antykoncepcyjne
Leki przeciwpsychotyczne
Glikozydy naparstnicy
Antagoniści kanału wapniowego
Leki dopaminergiczne
Leki przeciwhistaminowe
Inhibitory 5-alfa-reduktazy
Leki przeciwgruźlicze
Leki przeciwnowotworowe
Agoniści GnRH
Depresja lek I wyboru
SERTRALINA
w depresji psychotycznej
olanzapina, klozapina
LPP zmniejszający ryzyko samobójstwa
klozapina
agorafobia
Silny lęk przed otwartą przestrzenią, tłumem ludzi, miejscami publicznymi lub sytuacjami z których wydostanie się może być trudne
fobia społeczna
Lęk przed oceną i ośmieszeniem, „zbłaźnieniem się” przed innymi ludźmi w sytuacjach społecznych:
algofobia
ból
akrofobia
wysokość
keraunofobia
pioruny
lęk paniczny rozpoznanie
należy stwierdzić wystąpienia w ciągu około miesiąca co najmniej kilku napadów lęku
z objawami autonomicznymi w sytuacjach, w których brak jest obiektywnego zagrożenia.
schorzenia somatyczne, które mogą być przyczyną napadu paniki
- zaburzenia czynności tarczycy,
- zaburzenia czynności nadnerczy,
- zespół wypadania płatka zastawki dwudzielnej,
- ostre zespoły bólowe,
- intoksykacja (np. kofeiną, marihuaną).
Leczenie zaburzeń lękowych - doraźna redukcja lęku
(Alprazolam, Lorazepam, Oksazepam)
Leczenie zaburzeń lękowych - długoterminowa
leki przeciwdepresyjne (SSRI, wenlafaksyna)
zespół anankastyczny =
Zaburzenia obsesyjno - kompulsyjne = nerwica natręctw
PANDAS
= Pediatric autoimmune neuropsychiatric disorders associated with streptococcal infections
ostra reakcja na stres
Przemijające zaburzenia o znacznym nasileniu, rozwijające się wskutek wyjątkowego stresu fizycznego lub psychicznego u osoby uprzednio bez jakichkolwiek zaburzeń psychicznych.
Fuga dysocjacyjna
pacjent wykonuje wiele różnych czynności, bardzo złożonych (np. podróżuje daleko od domu), których potem nie pamięta,
- fugi występują okresowo - najczęściej co kilka tygodni, miesięcy.
Drgawki dysocjacyjne
przypominają drgawki w przebiegu napadu padaczkowego, ale bez innych towarzyszących mu objawów (takich jak: przygryzania języka, oddania moczu), a świadomość pacjenta jest przy tym w pełni lub przynajmniej częściowo zachowana, q- często występują napady śmiechu lub płaczu.
Osłupienie dysocjacyjne
Tutaj napięcie mięśniowe jest obecne, ale nie jest wzmożone jak w katatonii
Zespół Gansera
zaburzenie reaktywne, określane jako zespół sytuacyjny z pogranicza psychoz, zaburzeń dysocjacyjnych i symulacji.
Przypomina świadome udawanie choroby psychicznej, polega na trudności w wykonywaniu niektórych prostych czynności czy odpowiedzi na proste pytania,
Zaburzenia somatoformiczne =
= Zaburzenia występujące pod postacią somatyczną
w bólach psychogennych
duloksetyna / pregabalina
Należy UNIKAĆ leków uspokajających z grupy BDZ.
Osobowość korzystna w anoreksjii
- osobowość histrioniczna,
Jadłowstręt psychiczny (F50.0) - typy
Restrykcyjny
Bulimiczny
Powikłania somatyczne anoreksji - elektorlity
- PChN,
- hipokaliemia, -kalcemia, -fosfatemia, -natremia, -magnezemia,
- zasadowica hipochloremiczna
Powikłania somatyczne anoreksji - hormony
- obniżone stężenie LH, FSH, estrogenów, GnRH, testosteronu, tyroksyny,
- podwyższone stężenie kortyzolu i GH,
Zaburzenia odżywiania Wskazania do hospitalizacji
- masa ciała poniżej 75% należnej lub BMI poniżej 13 lub nagły spadek wagi z odmową przyjmowania pokarmów,
- dorośli: tętno poniżej 40/min, RR poniżej 90/60 mmHg lub niedociśnienie ortostatyczne,
- dzieci: tętno poniżej 50/min, RR poniżej 80/50 mmHg lub niedociśnienie ortostatyczne,
- [Glc] < 60mg%,
- stężenie potasu <3mmol/l,
- zaburzenia elektrolitowe,
- temperatura ciała poniżej 36 st. C,
- upośledzenie funkcji: wątroby, nerek, układu krążenia,
Atypowa żarłoczność psychiczna
rozpoznawana jest wtedy, kiedy występują objawy bulimii, ale nie spełnia ona wszystkich kryteriów rozpoznania tego zaburzenia.
Realimentacja w celu przyrostu masy ciała:
- 0,1–0,4 kg/dobę,
- 1–2 kg/tydzień.
Zaburzenia odżywiania Leczenie
Nie można stosować leków, gdy BMI jest poniżej 15 lub występują powikłania somatyczne.
Farmakoterapia: głównie SSRI - fluoksetyna
Wytrysk przedwczesny
- przed lub do 15 sekund po rozpoczęciu stosunku
- W trakcie wzwodu niewystarczającego do umożliwienia stosunku
Wytrysk przedwczesny - Leczenie
- TLPD (klomipramina),
- SSRI (sertralina, paroksetyna, fluoksetyna),
Pochwica
Niezależny od woli, spastyczny skurcz mięśni otaczających pochwę, przez co wprowadzenie członka jest niemożliwe lub bolesne.
Leki: rozkurczowe, przeciwbólowe, przeciwlękowe, metody treningowe.
Dyspareunia
Trwały lub nawracający ból narządów płciowych podczas wprowadzania członka do pochwy.
Parasomnie =
występowanie nieprawidłowych zdarzeń podczas snu
- lęki nocne,
- somnambulizm,
- koszmary senne,
- zaburzenia zachowania podczas snu REM,
- katatrenia (jęki nocne).
Insomnia (bezsenność)- podział
- przygodna - do kilku dni
, - krótkotrwała– do 4 tygodni, j.w.
- przewlekła – powyżej 1 mies.
Narkolepsja:
- związana z uszkodzeniem bocznego podwzgórza zawierającego hipokretynę
Zespół opóźnionej fazy snu
Początek snu występuje po godz. 2.00.
Najczęstsze zaburzenie rytmu okołodobowego
Zespół przyspieszonej fazy snu
Początek snu przed godz. 21, sen kończy się ok. godz. 3-4 w nocy.
Najczęściej powyżej 60. roku życia.
Zespół niespokojnych nóg (RLS)
To zaburzenie należy do grupy dyssomnii.
leki dopaminergiczne np. L-dopa.
somnambulizm Leczenie:
- ostatecznie: niska dawka klonazepamu.
