Celdood Flashcards
Homeostase
In een stabiel weefsel bestaat er een evenwicht tussen aanmaak en verloren gaan van cellen
Typen van celdood
Apoptose
Necrose
Necrose
Als minimumvoorwaarden voor het metabolisme niet meer kunnen worden vervuld
Kenmerken necrose
Zwelling cellen en organellen
Vernietiging organellen
Verlies integriteit membraan
Pro-inflammatoire signaalcascade
Celdebris
Opgeruimd door macrofagen
Niet snel genoeg > ontstekingsreactie
Apoptose
Geprogrammeerde celdood
Start apoptose
Door externe signalen worden mechanismen in gang gezet
Signalen apoptose
Perforine
FasL
NO
TNF-alpha
Veranderingen apoptose
Cel krimpt Membraan blijft intact Celcontacten worden verbroken Mitochondriale potentiaal wijzigt Spacer-DNA wordt doorgeknipt Fragmentatie cel en kern
Oligonucleosomen
Spacer-DNA wordt doorgeknipt
Interfasechromosomen worden oligonucleosomen
LM: sterke chromatinecondensatie
Apoptotische lichaampjes
Cel en kern fragmenteren tot apoptotische lichaampjes
Fagocytose door naburige cellen of macrofagen
Kenmerken apoptose
Krimpen van cellen Chromatinecondensatie Uitstulpingen in cel (blebs) Fragmentatie van de cel GEEN ontstekingsreactie
Fosfatidylserine
Normaal op binnenblad van membraan
Bij apoptose naar buitenblad
Pro-inflammatoire signaalcascade necrose
Vrijstellen van inflammatoire cytokines en vrijstellen van celinhoud bij lyseren van de cel
Autofagie
Eiwitten en organellen worden afgebroken
Cytoplasmafragmenten opgenomen door autofagosomen
Versmelten met lysosoom
> Autolysosoom
Manier om te overleven van de cel
Caspasen
Enzymen belangrijk bij apoptose
Indeling
> Initiatoren
> Effectoren
Functies caspasen
Stoppen van celcyclus en inactiveren DNA-herstel
Inactiveren van inhibitoren van apoptose
Induceren van veranderingen in cytoskelet
Activatie caspasen
Doodfactoren en doodreceptoren (extrinsiek)
Pathway tgv stress op organellen (intrinsiek)
Intrinsieke apoptose
Interne stresscondities
Voornamelijk mitochondriale pathway
Mitochondriale pathway apoptose
Buitenste membraan wordt permeabel
Moleculen komen vrij uit tussenruimte
Vorming apoptosoom
> Procaspase > actief caspase > kettingreactie
Bcl-2 familie
Familie van eiwitten Aanwezig op membranen van mitochondriën Controleren MOMP > Anti-apoptotische eiwitten > Pro-apoptotische eiwitten
MOMP
Mitochondrial Outer Membraan Permeabilization
p53
Transcriptiefactor
Belangrijk bij stoppen celcyclus, apoptose, celveroudering
Inactief p53
Gebonden met Mdm2 (hierdoor is p53 inactief)
DNA-beschadiging:
Mdm2/p53 dissocieert
p53 activeert
Functies p53
Stoppen van de celcyclus > DNA-herstel
of
Inductie apoptose
Kanker
Bij veel soorten is p53 geïnactiveerd
Celdeling stopt niet
Onbeperkte deling
Oorzaken necrose
Fysieke beschadiging door micro-organismen, chemicaliën, …
Mechanisme necrose
Serine/threonine kinase RIP 1
Necroptose
