Celbiologie Flashcards
Wat is celbiologie?
Celbiologie is de tak van de biologie die zich richt op de structuur, functie en processen van cellen, de fundamentele bouwstenen van alle levende organismen.
Wat zijn de belangrijkste verschillen tussen prokaryotische en eukaryotische cellen?
• Prokaryoten (bacteriën en archaea): Geen celkern, DNA zweeft vrij in het cytoplasma, weinig organellen.
• Eukaryoten (dieren, planten, schimmels): Hebben een celkern, complexere interne structuren en veel gespecialiseerde organellen.
Wat zijn de functies van de belangrijkste celorganellen?
• Celkern: Bevat het DNA en regelt de genetische expressie.
• Mitochondriën: Produceren energie via cellulaire ademhaling.
• Ribosomen: Produceren eiwitten.
• Endoplasmatisch reticulum (ER): Ruw ER maakt eiwitten, glad ER maakt vetten en ontgift.
• Golgi-apparaat: Modificeert, sorteert en transporteert eiwitten.
• Lysosomen: Breken afvalstoffen en oude celonderdelen af.
• Celmembraan: Reguleert de opname en afgifte van stoffen.
Wat is het verschil tussen passief en actief transport in een cel?
• Passief transport: Geen energie nodig, stoffen diffunderen van hoge naar lage concentratie (bv. osmose, diffusie).
• Actief transport: Vereist ATP, stoffen bewegen tegen de concentratiegradiënt in (bv. natrium-kaliumpomp).
Wat is de functie van mitochondriën in de cel?
Mitochondriën zijn de energiecentrales van de cel. Ze zetten glucose en zuurstof om in ATP via cellulaire ademhaling (aërobe respiratie).
Wat gebeurt er tijdens de celcyclus?
De celcyclus bestaat uit vier fasen:
• G1-fase: Groei en voorbereiding op DNA-replicatie.
• S-fase: DNA-replicatie (verdubbeling van het genetisch materiaal).
• G2-fase: Verdere groei en voorbereiding op celdeling.
• M-fase (mitose/meiose): Celdeling vindt plaats.
Wat is het verschil tussen mitose en meiose?
• Mitose: Zorgt voor identieke dochtercellen (lichaamscellen).
• Meiose: Produceert geslachtscellen (sperma en eicellen) met de helft van het aantal chromosomen.
Hoe werkt DNA-replicatie?
DNA-replicatie gebeurt in de S-fase van de celcyclus en verloopt als volgt:
1. Helicase ontwindt de dubbele helix.
2. DNA-polymerase voegt complementaire nucleotiden toe.
3. Ligase verbindt de nieuwe DNA-strengen.
Het resultaat is twee identieke DNA-moleculen.
Wat zijn stamcellen en waarom zijn ze belangrijk?
Stamcellen zijn ongedifferentieerde cellen die zich kunnen ontwikkelen tot verschillende celtypes. Ze zijn belangrijk voor:
• Weefselherstel en regeneratie.
• Medisch onderzoek en therapieën (bv. bij kanker of genetische aandoeningen).
Wat is apoptose en waarom is het belangrijk?
Apoptose is geprogrammeerde celdood. Het is essentieel voor:
• Het verwijderen van beschadigde of ongewenste cellen.
• Ontwikkeling (bv. vorming van vingers en tenen in embryo’s).
• Voorkomen van ziekten zoals kanker.
