BİLİM NEDİR Flashcards
BİLİM Nedir
Bilgiyi evren hakkında sınanabilir açıklamalar ve öngörüler halinde oluşturup düzenleyen sistematik girişim.
- Gözleme dayalı akıl yürütme yolu ile önce dünyaya ilişkin olguları (fenomen) ve daha sonra bu olguları birbirine bağlayan yasaları bulma çabası***
- objektif olmalı
- olgusaldır: gözlenebilir- kanılanmış- 5 duyu ile ilgili
- eleştireldir
- genelleyicidir: çıkarımları olgu gruplarının tümü için geçerlidir.
- mantıksaldır, tutarlıdır, çıkarsama yapılabilir
Bilimsel bilgi
- bilimsel yöntem ve akıl yürütme ile elde edilen nesnel ve tekrarlanabilir bilgi.
- neden sonuç ilişkili ve sınanabilir hipotezler üretir.
- sanatsal-gündelik ve teknik bilgiden farklıdır.
Teknoloji
Bir probleme çözüm geliştirmek-amaca ulaşmak için model, sistem, makine vb geliştirilmesi
Bilimsel yöntem
Olguların dolaylı veya doğrudan gözlenip, sınıflandırılması, açıklanması için bilime uygun olarak yapılan işlerin tümü
GÖZLEM–>AÇIKLAMA(hipotez)–>ÖNGÖRÜ–>DOĞRULAMA–>(gözlem veya açıklamaya dönülür yanlış ise)
Bilimsel Araştırma
bilimsel bilgiyi arttırmaya yönelik yaratıcı ve sistematik çalışma
1- Problem tanınır 2- amaç belirlenir 3- özgün sorular belirlenir 4-hipotez oluşturulur 5-uygun yöntemler belirlenir 6-veri toplanır 7- veri doğrulaması 8-analiz ve yorumlama 9-araştırma değerlendirilip raporlanır 10- sonuçlar paylaşılır (tebliğ)
Bilimsellik
- bilim özelliklerine ve bilimsel yönteme uygunluk
- bilimsel olanı ayırt etmek ve öncelemek
Bilim Tarihi
- MÖ 2000 Mezopotamya ve antik Mısır tıbbi bilgiler, gözlem ve hassas ölçüm; astronomik kayıtlar - dinsel amaçlı*
- Antik Yunan felsefe ve geometri, gözleme dayalı bilimler sınırlı
- Aristoteles (MÖ 4. YY): mantık, fizik, biyoloji, astronomi, metafizik, estetik, ekonomi, siyaset vb. Genelde evrenin sabit olduğu, sadece akıl yürütme ile anlama
ORTA ÇAĞ
- Hıristiyan dünyasında dünya merkezli sabit evren, dinsel metinlerle uyumlu Aristo etkisi, deney yok
- En sade açıklama “Okkam’ın usturası”
- İslam altın çağı: ondalık sistem, “sıfır”, matematik, trigonometri, mekanik ve tıp deneyleri
15-17. YY
- Kopernik: güneş merkezli evren
- Galeo Galilei: güneş lekeleri, Venüs’ün evreleri, ayda yüzey şekilleri, Jüpiter ayları; niceliksel deneyler
- Değişmez evren görüşü sarsılıyor, gözlem ve deney önem kazanıyor
- YY
- Descartes “olguların gerçek doğası algılarla değil akılla anlaşılır” “Cogito ergo sum!” düşünme*
- Francis Bacon ampirisizm, gözlemler ve deneyler
- Dini metinlerin bilimsel önemi sarsılıyor
18YY
- Newton deney+mantık+matematik: pozitivitizm tohumları
- Hume pozitivitizm
- Büyük keşifler ve buluşlar dönemi
19YY
Darwin: evrim teorisi
Maxwell: elektromagnetik radyasyon, gaz kinetiği
Newton fiziği sarsılıyor, bilimde uzmanlaşma
20-21. yy
- Einstein: genel ve özel rölativite
- Yanlışlama ilkesi, atom bombası, moleküler biyoloji, internet, bilgisayar, çevre bilimleri, insan genomu, kök hücre
- Teknolojiyle yakın ilişki, devlet finanslı üniversite özel araştırma merkezleri
Doğa Bilimleri
TEMEL: Fizik- kimya- biyoloji
UYGULAMALI: mühendislik- ziraat- tıp
Sosyal Bilimler
TEMEL: Antropoloji- psikoloji- ekonomi- politika- coğrafya
UYGULAMALI: işletme-pazarlama- hukuk- pedagoji
Formel bilimler
TEMEL: matematik- mantık- istatistik
UYGULAMALI: bilgisayar